English    Türkçe    فارسی   

1
316-340

  • Since there is many a devil who hath the face of Adam, it is not well to give your hand to every hand,
  • چون بسی ابلیس آدم روی هست ** پس به هر دستی نشاید داد دست‌‌

  • Because the fowler produces a whistling sound in order to decoy the bird,
  • ز انکه صیاد آورد بانگ صفیر ** تا فریبد مرغ را آن مرغ گیر

  • (So that) the bird may hear the note of its congener and come down from the air and find trap and knife-point.
  • بشنود آن مرغ بانگ جنس خویش ** از هوا آید بیابد دام و نیش‌‌

  • The vile man will steal the language of dervishes, that he may thereby chant a spell over (fascinate and deceive) one who is simple.
  • حرف درویشان بدزدد مرد دون ** تا بخواند بر سلیمی ز ان فسون‌‌

  • The work of (holy) men is (as) light and heat; the work of vile men is trickery and shamelessness. 320
  • کار مردان روشنی و گرمی است ** کار دونان حیله و بی‌‌شرمی است‌‌

  • They make a woollen lion for the purpose of begging; they give the title of Ahmad (Mohammed) to Bú Musaylim;
  • شیر پشمین از برای کد کنند ** بو مسیلم را لقب احمد کنند

  • (But) to Bú Musaylim remained the title of Kadhdháb (Liar), to Mohammed remained (the title of) Ulu ’l-albáb (Endowed with understanding).
  • بو مسیلم را لقب کذاب ماند ** مر محمد را اولو الالباب ماند

  • The wine of God, its seal (last result) is pure musk, (but) as for (the other) wine, its seal is stench and torment
  • آن شراب حق ختامش مشک ناب ** باده را ختمش بود گند و عذاب‌‌

  • Story of the Jewish king who for bigotry's sake used to slay the Christians.
  • داستان آن پادشاه جهود که نصرانیان را می‌‌کشت از بهر تعصب

  • Amongst the Jews there was a king who wrought oppression, an enemy of Jesus and a destroyer of Christians.
  • بود شاهی در جهودان ظلم ساز ** دشمن عیسی و نصرانی گداز

  • ’Twas the epoch of Jesus and the turn was his: he was the soul of Moses, and Moses the soul of him; 325
  • عهد عیسی بود و نوبت آن او ** جان موسی او و موسی جان او

  • (But) the squint-eyed (double-seeing) king separated in the way of God those two Divine (prophets) who were (really) in accord (with each other).
  • شاه احول کرد در راه خدا ** آن دو دمساز خدایی را جدا

  • The master said to a squint-eyed (pupil), “Come on; go, fetch that bottle out of the room.”
  • گفت استاد احولی را کاندر آ ** رو برون آر از وثاق آن شیشه را

  • Said the squint-eyed one: “Which of the two bottles shall I bring to you? Explain fully.”
  • گفت احول ز ان دو شیشه من کدام ** پیش تو آرم بکن شرح تمام‌‌

  • “There are not two bottles,” replied the master; “go, leave off squinting and do not be seeing more (than one).”
  • گفت استاد آن دو شیشه نیست رو ** احولی بگذار و افزون بین مشو

  • “O master,” said he, “don't chide me.” Said the master, “Smash one of those two.” 330
  • گفت ای استا مرا طعنه مزن ** گفت استا ز ان دو یک را در شکن‌‌

  • The bottle was one, though in his eyes it seemed two; when he broke the bottle, there was no other.
  • شیشه یک بود و به چشمش دو نمود ** چون شکست او شیشه را دیگر نبود

  • When one was broken, both vanished from sight: a man is made squint-eyed by (evil) propensity and anger.
  • چون یکی بشکست هر دو شد ز چشم ** مردم احول گردد از میلان و خشم‌‌

  • Anger and lust make a man squint-eyed, they change the spirit (so that it departs) from rectitude.
  • خشم و شهوت مرد را احول کند ** ز استقامت روح را مبدل کند

  • When self-interest appears, virtue becomes hidden: a hundred veils rise from the heart to the eye.
  • چون غرض آمد هنر پوشیده شد ** صد حجاب از دل به سوی دیده شد

  • When the cadi lets bribery gain hold of his heart, how should he know the wronger from the wretched victim of wrong? 335
  • چون دهد قاضی به دل رشوت قرار ** کی شناسد ظالم از مظلوم زار

  • The king, from Jewish rancour, became so squint-eyed that (we cry), “Mercy, O Lord, mercy (save us from such an affliction)!”
  • شاه از حقد جهودانه چنان ** گشت احول کالامان یا رب امان‌‌

  • He slew hundreds of thousands of wronged (innocent) believers, saying, “I am the protection and support of the religion of Moses.”
  • صد هزاران مومن مظلوم کشت ** که پناهم دین موسی را و پشت‌‌

  • How the vizier instructed the king to plot.
  • آموختن وزیر مکر پادشاه را

  • He had a vizier, a miscreant and ogler (deceiver), who by reason of (his exceeding) guile would tie knots on water.
  • او وزیری داشت گبر و عشوه‌‌ده ** کاو بر آب از مکر بر بستی گره‌‌

  • “The Christians,” said he, “seek to save their lives; they hide their religion from the king.
  • گفت ترسایان پناه جان کنند ** دین خود را از ملک پنهان کنند

  • Slay them not, for slaying (them) is useless: religion hath no smell, it is not musk and aloes-wood. 340
  • کم کش ایشان را که کشتن سود نیست ** دین ندارد بوی، مشک و عود نیست‌‌