English    Türkçe    فارسی   

1
3748-3772

  • He that works without tools and without limbs, He that bestows these profitable gifts,
  • صانع بی‌‌آلت و بی‌‌جارحه ** واهب این هدیه‌‌های رابحه‌‌

  • Causes the intelligence to taste myriads of wines in such wise that eyes and ears are unaware.
  • صد هزاران می‌‌چشاند هوش را ** که خبر نبود دو چشم و گوش را

  • Tell it forth, O falcon of the empyrean that findest goodly prey, that (I may know) what thou hast seen at this time from the Maker. 3750
  • باز گو ای باز عرش خوش شکار ** تا چه دیدی این زمان از کردگار

  • Thine eye has learned to perceive the Unseen, (while) the eyes of bystanders are sealed.”
  • چشم تو ادراک غیب آموخته ** چشمهای حاضران بر دوخته‌‌

  • One man is beholding a moon plainly, while another sees the world dark,
  • آن یکی ماهی همی‌‌بیند عیان ** و آن یکی تاریک می‌‌بیند جهان‌‌

  • And another beholds three moons together. These three persons (beholders) are seated in one place, yea (verily).
  • و آن یکی سه ماه می‌‌بیند به هم ** این سه کس بنشسته یک موضع نعم‌‌

  • The eyes of all three are open, and the ears of all three are sharp (attentive); (they are) fastened on thee and in flight from me.
  • چشم هر سه باز و گوش هر سه تیز ** در تو آویزان و از من در گریز

  • Is this an enchantment of the eye? (Or) is it a marvellous hidden grace? On thee is the form of the wolf, and on me is the quality (beauty) of Joseph. 3755
  • سحر عین است این عجب لطف خفی است ** بر تو نقش گرگ و بر من یوسفی است‌‌

  • If the worlds are eighteen thousand and more, these eighteen (thousand) are not subject (accessible) to every eye.
  • عالم ار هجده هزار است و فزون ** هر نظر را نیست این هجده زبون‌‌

  • “Reveal the mystery, O ‘Alí, thou who art approved (by God), O thou who art (like) the goodliness of a wide expanse after (the oppressive confinement of) evil fate.
  • راز بگشا ای علی مرتضی ** ای پس سوء القضاء حسن القضاء

  • Either do thou declare that which thy reason hath found, or I will tell that which hath shone forth on me.
  • یا تو واگو آن چه عقلت یافته ست ** یا بگویم آن چه بر من تافته ست‌‌

  • From thee it shone forth on me: how shouldst thou hide it? Without tongue thou art scattering light, like the moon.
  • از تو بر من تافت چون داری نهان ** می‌‌فشانی نور چون مه بی‌‌زبان‌‌

  • But if the moon's orb come to speech, it more quickly leads the night-travellers into the (right) way. 3760
  • لیک اگر در گفت آید قرص ماه ** شب روان را زودتر آرد به راه‌‌

  • They become safe from error and heedlessness: the voice of the moon prevails over the voice of the ghoul.
  • از غلط ایمن شوند و از ذهول ** بانگ مه غالب شود بر بانگ غول‌‌

  • Inasmuch as the moon (even) without speech is showing the way, when it speaks it becomes light upon light.
  • ماه بی‌‌گفتن چو باشد رهنما ** چون بگوید شد ضیا اندر ضیا

  • Since thou art the gate of the city of Knowledge, since thou art the beams of the sun of Clemency,
  • چون تو بابی آن مدینه‌‌ی علم را ** چون شعاعی آفتاب حلم را

  • Be open, O Gate, to him that seeks the gate, so that by means of thee the husks may reach the core.
  • باز باش ای باب بر جویای باب ** تا رسد از تو قشور اندر لباب‌‌

  • Be open unto everlasting, O Gate of Mercy, O Entrance-hall to None is like unto Him.” 3765
  • باز باش ای باب رحمت تا ابد ** بارگاه ما له کفوا أحد

  • Every air and mote is indeed a place for vision (of God), (but so long as it is) unopened, who says “Yonder is a door”?
  • هر هوا و ذره‌‌ای خود منظری است ** ناگشاده کی گود کانجا دری است‌‌

  • Unless the Watcher open a door, this idea never stirs within.
  • تا بنگشاید دری را ديدبان ** در درون هرگیز نجنبك این گمان

  • When a door is opened, he (on whom this idea has dawned) becomes amazed, the bird of hope and desire begins to fly.
  • چون گشاه شد دری حیران شود ** مرغ اومید و طمع پُران شود

  • A careless man suddenly found the treasure in the ruin: after that, he was hastening to (search in) every ruin.
  • غافلی ناگه به ویران گنج یافت ** سوی هر ویران از آن پس می‌‌شتافت‌‌

  • Till you gain the pearl from one dervish, how should you seek the pearl from another dervish? 3770
  • تا ز درویشی نیابی تو گهر ** کی گهر جویی ز درویشی دگر

  • Though opinion run with its own feet for (many) years, it will not pass beyond the cleft of its own nostrils.
  • سالها گر ظن دود با پای خویش ** نگذرد ز اشکاف بینیهای خویش‌‌

  • Until the scent from the Unseen shall come to your nose, say, will you see anything except your nose?
  • تا به بینی نایدت از غیب بو ** غیر بینی هیچ می‌‌بینی بگو

  • How that infidel asked 'Ali, may God honour his person, saying, "Since thou wert victorious over such a man,as I am, how didst thou drop the sword from thy hand?" // Then that devoted friend, who had been newly converted to Islam, in his enthusiasm and delight said to 'Ali,
  • سوال کردن آن کافر از امیر المومنین علی علیه السلام که بر چون منی مظفر شدی شمشیر را از دست چون انداختی // پس بگفت آن نومسلمان ولی ** از سر مستی و لذت با علی