English    Türkçe    فارسی   

1
628-652

  • Note, then, this principle, O thou that seekest the principle; every one who suffers pain has caught the scent (thereof):
  • پس بدان این اصل را ای اصل جو ** هر که را درد است او برده ست بو

  • The more wakeful any one is, the more full of suffering he is; the more aware (of God) he is, the paler he is in countenance.
  • هر که او بیدارتر پر دردتر ** هر که او آگاه‌‌تر رخ زردتر

  • If you are aware of His jabr (compulsion), where is your humility? Where is your feeling of (being loaded with) the chain of His jabbárí (almightiness)? 630
  • گر ز جبرش آگهی زاریت کو ** بینش زنجیر جباریت کو

  • How should one make merry who is bound in chains? When does the captive in prison behave like the man who is free?
  • بسته در زنجیر چون شادی کند ** کی اسیر حبس آزادی کند

  • And if you consider that your foot is shackled (and that) the king's officers are sitting (as custodians) over you,
  • ور تو می‌‌بینی که پایت بسته‌‌اند ** بر تو سرهنگان شه بنشسته‌‌اند

  • Then do not act like an officer (tyrannously) towards the helpless, inasmuch as that is not the nature and habit of a helpless man.
  • پس تو سرهنگی مکن با عاجزان ** ز آن که نبود طبع و خوی عاجز آن‌‌

  • Since you do not feel His compulsion, do not say (that you are compelled); and if you feel it, where is the sign of your feeling?
  • چون تو جبر او نمی‌‌بینی مگو ** ور همی‌‌بینی نشان دید کو

  • In every act for which you have inclination, you are clearly conscious of your power (to perform it), 635
  • در هر آن کاری که میل استت بدان ** قدرت خود را همی‌‌بینی عیان‌‌

  • (But) in the act for which you have no inclination and desire, you make yourself a necessitarian, saying, “This is from God.”
  • و اندر آن کاری که میلت نیست ** و خواست خویش را جبری کنی کاین از خداست‌‌

  • The prophets are necessitarians in regard to the works of this world, (while) the infidels are necessitarians in regard to the works of the next world.
  • انبیا در کار دنیا جبری‌‌اند ** کافران در کار عقبی جبری‌‌اند

  • To the prophets the works of the next world are (a matter of) freewill; to the foolish the works of this world are (a matter of) freewill,
  • انبیا را کار عقبی اختیار ** جاهلان را کار دنیا اختیار

  • Because every bird flies to its own congener: it (follows) behind, and its spirit (goes) before, (leading it on).
  • ز آن که هر مرغی به سوی جنس خویش ** می‌‌پرد او در پس و جان پیش پیش‌‌

  • Inasmuch as the infidels were congeners of Sijjn (Hell), they were well-disposed to the prison (sijn) of this world. 640
  • کافران چون جنس سجین آمدند ** سجن دنیا را خوش آیین آمدند

  • Inasmuch as the prophets were congeners of ‘Illiyyín (Heaven), they went towards the ‘Illiyyín of spirit and heart.
  • انبیا چون جنس علیین بدند ** سوی علیین جان و دل شدند

  • This discourse hath no end, but let us (now) relate the story to its completion.
  • این سخن پایان ندارد لیک ما ** باز گوییم آن تمامی قصه را

  • How the vizier made the disciples lose hope of his abandoning seclusion.
  • نومید کردن وزیر مریدان را از رفض خلوت

  • The vizier cried out from within, “O disciples, be this made known to you from me,
  • آن وزیر از اندرون آواز داد ** کای مریدان از من این معلوم باد

  • That Jesus hath given me a such-like message: ‘Be separated from all friends and kinsfolk.
  • که مرا عیسی چنین پیغام کرد ** کز همه یاران و خویشان باش فرد

  • Set thy face to the wall, sit alone, and choose to be secluded even from thine own existence.’ 645
  • روی در دیوار کن تنها نشین ** وز وجود خویش هم خلوت گزین‌‌

  • After this there is no permission (for me) to speak; after this I have nothing to do with talk.
  • بعد از این دستوری گفتار نیست ** بعد از این با گفت و گویم کار نیست‌‌

  • Farewell, O friends! I am dead: I have carried my belongings up to the Fourth Heaven,
  • الوداع ای دوستان من مرده‌‌ام ** رخت بر چارم فلک بر برده‌‌ام‌‌

  • In order that beneath the fiery sphere I may not burn like firewood in woe and perdition,
  • تا به زیر چرخ ناری چون حطب ** من نسوزم در عنا و در عطب‌‌

  • (But) henceforth may sit beside Jesus at the top of the Fourth Heaven.”
  • پهلوی عیسی نشینم بعد از این ** بر فراز آسمان چارمین‌‌

  • How the vizier appointed each one of the amírs separately as his successor.
  • ولی عهد ساختن وزیر هر یک امیر را جدا جدا

  • And then he summoned those amírs one by one and conversed with each (of them) alone. 650
  • و آن گهانی آن امیران را بخواند ** یک به یک تنها به هر یک حرف راند

  • He said to each one, “In the religion of Jesus thou art the vicar of God and my khalífa (vicegerent),
  • گفت هر یک را به دین عیسوی ** نایب حق و خلیفه‌‌ی من توی‌‌

  • And those other amírs are thy followers: Jesus hath made all of them thy assistants.
  • و آن امیران دگر اتباع تو ** کرد عیسی جمله را اشیاع تو