English    Türkçe    فارسی   

1
822-846

  • If you desire tears, have mercy on one who sheds tears; if you desire mercy, show mercy to the weak.
  • اشک خواهی رحم کن بر اشک بار ** رحم خواهی بر ضعیفان رحم آر

  • How the fire reproached the Jewish king.
  • عتاب کردن آتش را آن پادشاه جهود

  • The king turned his face to the fire, saying, “O fierce-tempered one, where is thy world-consuming natural disposition?
  • رو به آتش کرد شه کای تند خو ** آن جهان سوز طبیعی خوت کو

  • How art thou not burning? What has become of thy specific property? Or has thy intention changed because of our fortune?
  • چون نمی‌‌سوزی چه شد خاصیتت ** یا ز بخت ما دگر شد نیتت‌‌

  • Thou hast no pity (even) on the fire-worshipper: how (then) has he been saved who does not worship thee? 825
  • می‌‌نبخشایی تو بر آتش پرست ** آن که نپرستد ترا او چون برست‌‌

  • Never, O fire, art thou patient: how burnest thou not? What is it? Hast thou not the power?
  • هرگز ای آتش تو صابر نیستی ** چون نسوزی چیست قادر نیستی‌‌

  • Is this a spell, I wonder, that binds the eye or the mind? How does such a lofty flame not burn?
  • چشم بند است این عجب یا هوش بند ** چون نسوزاند چنین شعله‌‌ی بلند

  • Has some one bewitched thee? Or is it magic, or is thy unnatural behaviour from our fortune?”
  • جادویی کردت کسی یا سیمیاست ** یا خلاف طبع تو از بخت ماست‌‌

  • The fire said: “I am the same, O idolator: come in, that thou mayst feel my heat.
  • گفت آتش من همانم ای شمن ** اندر آ تو تا ببینی تاب من‌‌

  • My nature and element have not changed: I am the sword of God and by (His) leave I cut. 830
  • طبع من دیگر نگشت و عنصرم ** تیغ حقم هم به دستوری برم‌‌

  • The Turcoman dogs fawn at the tent-door before the guest,
  • بر در خرگه سگان ترکمان ** چاپلوسی کرده پیش میهمان‌‌

  • But if any one having the face of a stranger pass by the tent, he will see the dogs rushing at him like lions.
  • ور به خرگه بگذرد بیگانه رو ** حمله بیند از سگان شیرانه او

  • I am not less than a dog in devotion, nor is God less than a Turcoman in life (living power).”
  • من ز سگ کم نیستم در بندگی ** کم ز ترکی نیست حق در زندگی‌‌

  • If the fire of your nature make you suffer pain, it burns by command of the Lord of religion;
  • آتش طبعت اگر غمگین کند ** سوزش از امر ملیک دین کند

  • If the fire of your nature give you joy, (that is because) the Lord of the Judgment puts joy therein. 835
  • آتش طبعت اگر شادی دهد ** اندر او شادی ملیک دین نهد

  • When you feel pain, ask pardon of God: pain, by command of the Creator, is efficacious.
  • چون که غم بینی تو استغفار کن ** غم به امر خالق آمد کار کن‌‌

  • When He pleases, pain itself becomes joy; bondage itself becomes freedom.
  • چون بخواهد عین غم شادی شود ** عین بند پای، آزادی شود

  • Air and earth and water and fire are (His) slaves: with you and me they are dead, but with God they are alive.
  • باد و خاک و آب و آتش بنده‌‌اند ** با من و تو مرده با حق زنده‌‌اند

  • Before God, fire is always standing (ready to do His behest), writhing continually day and night, like a lover.
  • پیش حق آتش همیشه در قیام ** همچو عاشق روز و شب پیچان مدام‌‌

  • If you strike stone on iron, it (the fire) leaps out: ’tis by God's command that it puts forth its foot. 840
  • سنگ بر آهن زنی بیرون جهد ** هم به امر حق قدم بیرون نهد

  • Do not strike together the iron and stone of injustice, for these two generate like man and woman.
  • آهن و سنگ ستم بر هم مزن ** کاین دو می‌‌زایند همچون مرد و زن‌‌

  • The stone and the iron are indeed causes, but look higher, O good man!
  • سنگ و آهن خود سبب آمد و لیک ** تو به بالاتر نگر ای مرد نیک‌‌

  • For this (external) cause was produced by that (spiritual) cause: when did a cause ever proceed from itself without a cause?
  • کاین سبب را آن سبب آورد پیش ** بی‌‌سبب کی شد سبب هرگز ز خویش‌‌

  • And those causes which guide the prophets on their way are higher than these (external) causes.
  • و آن سببها کانبیا را رهبر است ** آن سببها زین سببها برتر است‌‌

  • That (spiritual) cause makes this (external) cause operative; sometimes, again, it makes it fruitless and ineffectual. 845
  • این سبب را آن سبب عامل کند ** باز گاهی بی‌‌بر و عاطل کند

  • (Ordinary) minds are familiar with this (external) cause, but the prophets are familiar with those (spiritual) causes.
  • این سبب را محرم آمد عقلها ** و آن سببها راست محرم انبیا