- In regard to him it is (worthy of) praise, and in regard to thee it is (worthy of) blame: in regard to him honey, and in regard to thee poison.
- در حق او مدح و در حق تو ذم ** در حق او شهد و در حق تو سم
- I am independent of all purity and impurity, of all slothfulness and alacrity (in worshipping Me). 1755
- ما بری از پاک و ناپاکی همه ** از گران جانی و چالاکی همه
- I did not ordain (Divine worship) that I might make any profit; nay, but that I might do a kindness to (My) servants.
- من نکردم امر تا سودی کنم ** بلکه تا بر بندگان جودی کنم
- In the Hindoos the idiom of Hind (India) is praiseworthy; in the Sindians the idiom of Sind is praiseworthy.
- هندوان را اصطلاح هند مدح ** سندیان را اصطلاح سند مدح
- I am not sanctified by their glorification (of Me); ’tis they that become sanctified and pearl-scattering (pure and radiant).
- من نگردم پاک از تسبیحشان ** پاک هم ایشان شوند و در فشان
- I look not at the tongue and the speech; I look at the spirit and the state (of feeling).
- ما زبان را ننگریم و قال را ** ما روان را بنگریم و حال را
- I gaze into the heart (to see) whether it be lowly, though the words uttered be not lowly, 1760
- ناظر قلبیم اگر خاشع بود ** گر چه گفت لفظ ناخاضع رود
- Because the heart is the substance, speech (only) the accident; so the accident is subservient, the substance is the (real) object.
- ز انکه دل جوهر بود گفتن عرض ** پس طفیل آمد عرض جوهر غرض
- How much (more) of these phrases and conceptions and metaphors? I want burning, burning: become friendly with that burning!
- چند ازین الفاظ و اضمار و مجاز ** سوز خواهم سوز با آن سوز ساز
- Light up a fire of love in thy soul, burn thought and expression entirely (away)!
- آتشی از عشق در جان بر فروز ** سربهسر فکر و عبارت را بسوز
- O Moses, they that know the conventions are of one sort, they whose souls and spirits burn are of another sort.”
- موسیا آداب دانان دیگرند ** سوخته جان و روانان دیگرند
- To lovers there is a burning (which consumes them) at every moment: tax and tithe are not (imposed) on a ruined village. 1765
- عاشقان را هر نفس سوزیدنی ست ** بر ده ویران خراج و عشر نیست
- If he (the lover) speak faultily, do not call him faulty; and if the martyr be bathed in blood, do not wash him.
- گر خطا گوید و را خاطی مگو ** گر بود پر خون شهید او را مشو
- For martyrs, blood is better than water: this fault (committed by him) is better than a hundred right actions (of another).
- خون شهیدان را ز آب اولیتر است ** این خطا از صد ثواب اولیتر است
- Within the Ka‘ba the rule of the qibla does not exist: what matter if the diver has no snow-shoes?
- در درون کعبه رسم قبله نیست ** چه غم ار غواص را پاچیله نیست
- Do not seek guidance from the drunken: why dost thou order those whose garments are rent in pieces to mend them?
- تو ز سر مستان قلاووزی مجو ** جامه چاکان را چه فرمایی رفو
- The religion of Love is apart from all religions: for lovers, the (only) religion and creed is—God. 1770
- ملت عشق از همه دینها جداست ** عاشقان را ملت و مذهب خداست
- If the ruby have not a seal (graven on it), ’tis no harm: Love in the sea of sorrow is not sorrowful.
- لعل را گر مهر نبود باک نیست ** عشق در دریای غم غمناک نیست
- How the (Divine) revelation came to Moses, on whom be peace, excusing that shepherd.
- وحی آمدن موسی را علیه السلام در عذر آن شبان
- After that, God spake secretly in the inmost heart of Moses mysteries which cannot be spoken.
- بعد از آن در سر موسی حق نهفت ** رازهایی کان نمیآید به گفت
- Words were poured upon his heart: vision and speech were mingled together.
- بر دل موسی سخنها ریختند ** دیدن و گفتن به هم آمیختند
- How oft did he become beside himself and how oft return to himself! How oft did he fly from eternity to everlastingness!
- چند بیخود گشت و چند آمد به خود ** چند پرید از ازل سوی ابد
- If I should unfold (his tale) after this, ’tis foolishness (in me), because the explanation of this is beyond (our) understanding; 1775
- بعد از این گر شرح گویم ابلهی است ** ز انکه شرح این ورای آگهی است
- And if I should speak (thereof), ’twould root up (men's) minds; and if I should write (thereof), ’twould shatter many pens.
- ور بگویم عقلها را بر کند ** ور نویسم بس قلمها بشکند
- When Moses heard these reproaches from God, he ran into the desert in quest of the shepherd.
- چون که موسی این عتاب از حق شنید ** در بیابان در پی چوپان دوید
- He pushed on over the footprints of the bewildered man, he scattered dust from the skirt of the desert.
- بر نشان پای آن سر گشته راند ** گرد از پردهی بیابان بر فشاند