English    Türkçe    فارسی   

2
1814-1838

  • When the propensity of your spirit is upwards, (you are) in (the state of) increase, and that (lofty) place is the place to which you will return;
  • میل روحت چون سوی بالا بود ** در تزاید مرجعت آن جا بود

  • But if you are upside down, (with) your head towards the earth, (then) you are one that sinks: God loves not them that sink. 1815
  • ور نگون ساری سرت سوی زمین ** آفلی حق لا یحب الآفلین‏

  • How Moses, on whom be peace, asked the high God (to explain) the secret of the predominance of the unjust.
  • پرسیدن موسی علیه السلام از حق تعالی سر غلبه‏ی ظالمان‏

  • Moses said, “O Bounteous Disposer, O Thou whom to commemorate for one moment is (worth) a long life,
  • گفت موسی ای کریم کارساز ** ای که یک دم ذکر تو عمر دراز

  • I have seen the crooked, misshapen image in (the mould of) water and clay, and like the angels, my heart has raised an objection,
  • نقش کژمژ دیدم اندر آب و گل ** چون ملایک اعتراضی کرد دل‏

  • As to what is the purpose of making an image and casting therein the seed of corruption.
  • که چه مقصود است نقشی ساختن ** و اندر او تخم فساد انداختن‏

  • To kindle the fire of iniquity and corruption; to burn the mosque and those who bend low in prayer;
  • آتش ظلم و فساد افروختن ** مسجد و سجده کنان را سوختن‏

  • To set boiling the source of bloody tears for the sake of (receiving) humble entreaties (from the suffering and oppressed)— 1820
  • مایه‏ی خونابه و زردآبه را ** جوش دادن از برای لابه را

  • I know for certain that it is the essence of wisdom (on Thy part), but my aim is (to know this by) actual seeing and vision.
  • من یقین دانم که عین حکمت است ** لیک مقصودم عیان و رویت است‏

  • That certainty (of mine) says to me, ‘keep silence’; the craving for vision says to me, ‘Make a stir (and outcry).’
  • آن یقین می‏گویدم خاموش کن ** حرص رویت گویدم نه جوش کن‏

  • Thou hast shown Thy secret to the angels, (namely) that such honey as this is worth the sting.
  • مر ملایک را نمودی سر خویش ** کاین چنین نوشی همی‏ارزد به نیش‏

  • Thou hast displayed the Light of Adam manifestly to the angels, (so that all) the difficulties were explained.
  • عرضه کردی نور آدم را عیان ** بر ملایک گشت مشکلها بیان‏

  • Thy Resurrection declares what is the secret of death: the fruits declare what is the secret of the leaves.” 1825
  • حشر تو گوید که سر مرگ چیست ** میوه‏ها گویند سر برگ چیست‏

  • The secret of blood and seed is the excellence of Man; after all, inferiority is antecedent to every superiority.
  • سر خون و نطفه حسن آدمی است ** سابق هر بیشیی آخر کمی است‏

  • The ignorant (child) first washes the tablet, then he writes the letters upon it.
  • لوح را اول بشوید بی‏وقوف ** آن گهی بروی نویسد او حروف‏

  • (So) He (God) turns the heart into blood and abject tears, then He writes the (spiritual) mysteries upon it.
  • خون کند دل را و اشک مستهان ** بر نویسد بر وی اسرار آن گهان‏

  • At the time of washing the tablet (of the heart) one must recognise that it will be made into a book (of mysteries).
  • وقت شستن لوح را باید شناخت ** که مر آن را دفتری خواهند ساخت‏

  • When they lay the foundation of a house (to rebuild it), they dig up the first foundation. 1830
  • چون اساس خانه‏ای می‏افگنند ** اولین بنیاد را بر می‏کنند

  • (Also), people first fetch up clay from the depths of the earth in order that at last you may draw up flowing water.
  • گل بر آرند اول از قعر زمین ** تا به آخر بر کشی ماء معین‏

  • Children weep piteously at cupping, for they know not the secret of the matter;
  • از حجامت کودکان گریند زار ** که نمی‏دانند ایشان سر کار

  • (But) a man, in sooth, gives the cupper gold and fondles the blood-drinking lancet.
  • مرد خود زر می‏دهد حجام را ** می‏نوازد نیش خون آشام را

  • The porter runs to the heavy load: he snatches the load from others.
  • می‏دود حمال زی بار گران ** می‏رباید بار را از دیگران‏

  • Behold the struggle of the porters for the load! Such is the endeavour of him that sees (the truth of) things, 1835
  • جنگ حمالان برای بار بین ** این چنین است اجتهاد کار بین‏

  • Inasmuch as burdens are the foundation of ease, and bitter things, too, are the forerunners of enjoyment.
  • چون گرانیها اساس راحت است ** تلخها هم پیشوای نعمت است‏

  • Paradise is compassed about with the things we dislike (to do); the fires (of Hell) are compassed about with our lusts.
  • حفت الجنة بمکروهاتنا ** حفت النیران من شهواتنا

  • The seed (source) of the substance of your fire (of torment) is the fresh bough (of lust); (but) he that is burned by the fire (of renunciation) is the comrade of Kawthar.
  • تخم مایه‏ی آتشت شاخ تر است ** سوخته‏ی آتش قرین کوثر است‏