English    Türkçe    فارسی   

2
198-222

  • (Therefore) it behoves me to go back from this discourse to that story in order to describe what happened (to him).
  • لازم آمد باز رفتن زین مقال ** سوی آن افسانه بهر وصف حال‏

  • O dear friend, do not fancy the Súfí is the (external) form (which you behold): how long, like children, (will you be content) with walnuts and raisins?
  • صوفی آن صورت مپندار ای عزیز ** همچو طفلان تا کی از جوز و مویز

  • Our body is (as) walnuts and raisins, O son; if you are a man, relinquish these two things; 200
  • جسم ما جوز و مویز است ای پسر ** گر تو مردی زین دو چیز اندر گذر

  • And (even) if you do not relinquish them (by your own act), the grace of God will enable you to pass beyond the nine tiers (of Heaven).
  • ور تو اندر نگذری اکرام حق ** بگذراند مر ترا از نه طبق‏

  • Now listen to the outward form of the tale, but take heed to separate the grain from the chaff.
  • بشنو اکنون صورت افسانه را ** لیک هین از که جدا کن دانه را

  • .
  • .

  • When at last (the meditation of) that circle of Súfís who were seeking (spiritual) profit came to an end (culminated) in ecstasy and enthusiasm,
  • حلقه‌ای آن صوفیان مستفید ** چون که در وجد و طرب آخر رسید

  • They brought dishes of food for the guest, and he then bethought him of his beast.
  • خوان بیاوردند بهر میهمان ** از بهیمه یاد آورد آن زمان‏

  • He said to the famulus (the servant of the Súfís), “Go into the stable and make the straw and barley all right for the animal.” 205
  • گفت خادم را که در آخر برو ** راست کن بهر بهیمه کاه و جو

  • “Good gracious!” he replied, “why this saying overmuch? These things have been my care since long ago.”
  • گفت لا حول این چه افزون گفتن است ** از قدیم این کارها کار من است‏

  • The Súfí said, “First wet his barley, for ’tis an old ass, and his teeth are shaky.”
  • گفت تر کن آن جوش را از نخست ** کان خر پیر است و دندانهاش سست‏

  • “Good gracious!” said he, “why are you telling (me) this, Sir? They are taught by me (to make) these arrangements.”
  • گفت لاحول این چه می‏گویی مها ** از من آموزند این ترتیبها

  • The Súfí said, “First of all take off his saddle and (then) put the salve of manbal on his sore back.”
  • گفت پالانش فرو نه پیش پیش ** داروی منبل بنه بر پشت ریش‏

  • “Good gracious!” exclaimed the servant. “Why, O purveyor of wisdom, I have had a thousand guests of your sort, 210
  • گفت لاحول آخر ای حکمت گزار ** جنس تو مهمانم آمد صد هزار

  • And all have departed from us well-pleased: the guest is (dear to us as) our life and our kinsman.”
  • جمله راضی رفته‏اند از پیش ما ** هست مهمان جان ما و خویش ما

  • The Súfí said, “Give him water, but (let it be) lukewarm.” “Good gracious!” cried the other, “I am ashamed of you.”
  • گفت آبش ده و لیکن شیر گرم ** گفت لاحول از توام بگرفت شرم‏

  • The Súfí said, “Put (only) a little straw in his barley.” “Good gracious! Cut short this speech,” he replied.
  • گفت اندر جو تو کمتر کاه کن ** گفت لاحول این سخن کوتاه کن‏

  • The Súfí said, “Sweep his place (clear) of stones and dung, and if it is wet, sprinkle dry earth on it.”
  • گفت جایش را بروب از سنگ و پشک ** ور بود تر ریز بر وی خاک خشک‏

  • “Good gracious!” cried he, “implore God's grace, O father and say little (give few instructions) to a messenger who knows his business.” 215
  • گفت لاحول ای پدر لاحول کن ** با رسول اهل کمتر گو سخن‏

  • The Súfí said, “Take the comb and curry the ass's back.” “Good gracious! do have some shame, O father,” said he.
  • گفت بستان شانه پشت خر بخار ** گفت لاحول ای پدر شرمی بدار

  • The servant said this and briskly girded up his loins. “I go,” said he; “first I will fetch the straw and barley.”
  • خادم این گفت و میان را بست چست ** گفت رفتم کاه و جو آرم نخست‏

  • Off he went and never thought of the stable at all: he gave that Súfí (a pretence like) the sleep of the hare.
  • رفت و از آخر نکرد او هیچ یاد ** خواب خرگوشی بدان صوفی بداد

  • The servant went off to (join) some rascals and made a mockery of the Súfí's admonition.
  • رفت خادم جانب اوباش چند ** کرد بر اندرز صوفی ریش‏خند

  • The Súfí was fatigued by his journey and stretched his limbs (lay down to sleep): with his eyes closed he was dreaming 220
  • صوفی از ره مانده بود و شد دراز ** خوابها می‏دید با چشم فراز

  • That his ass was left (helpless) in the clutch of a wolf, (which) was tearing pieces (of flesh) from its back and thighs.
  • کان خرش در چنگ گرگی مانده بود ** پاره‏ها از پشت و رانش می‏ربود

  • “Good gracious!” he exclaimed, “what melancholy (madness) is this? Oh, where is that kindly servant?”
  • گفت لاحول این چه مالیخولیاست ** ای عجب آن خادم مشفق کجاست‏