- Then the angel will say, “The garden of greenery which ye saw in a certain spot as ye passed––
- پس ملک گوید که آن روضهی خضر ** که فلان جا دیدهاید اندر گذر
- That was Hell and the terrible place of chastisement, (but) unto you it became gardens and pleasaunces and trees.
- دوزخ آن بود و سیاستگاه سخت ** بر شما شد باغ و بستان و درخت
- Inasmuch as with this soul of hellish nature, (this) miscreant fiery one that seeks (to lead you into) temptation,
- چون شما این نفس دوزخ خوی را ** آتشی گبر فتنه جوی را
- Ye have striven (oft), and it hath become full of purity, and ye have quenched the fire (thereof) for God’s sake; 2560
- جهدها کردید و او شد پر صفا ** نار را کشتید از بهر خدا
- (Inasmuch as) the fire of lust, which was flaming, hath become the verdure of piety and the light of guidance (unto the true faith);
- آتش شهوت که شعله میزدی ** سبزهی تقوی شد و نور هدی
- (Inasmuch as) at once the fire of anger in you hath turned to forbearance, and the darkness of ignorance in you hath turned to knowledge;
- آتش خشم از شما هم حلم شد ** ظلمت جهل از شما هم علم شد
- (Inasmuch as) the fire of greed in you hath turned to unselfishness, and that envy (which) was like thorns hath turned to roses;
- آتش حرص از شما ایثار شد ** و آن حسد چون خار بد گلزار شد
- Inasmuch as ye formerly extinguished all these fires of your own for God’s sake;
- چون شما این جمله آتشهای خویش ** بهر حق کشتید جمله پیش پیش
- And made the fiery soul like an orchard and cast in it the seed of fealty, 2565
- نفس ناری را چو باغی ساختید ** اندر او تخم وفا انداختید
- (Whilst) therein the nightingales of commemoration and glorification of God (were) singing sweetly in the garden by the river-side;
- بلبلان ذکر و تسبیح اندر او ** خوش سرایان در چمن بر طرف جو
- (Inasmuch as) ye have answered the call of God and have brought water into the blazing hell of your soul––
- داعی حق را اجابت کردهاید ** در جحیم نفس آب آوردهاید
- Our Hell also in regard to you hath become greenery and roses and plenty and riches.”
- دوزخ ما نیز در حق شما ** سبزه گشت و گلشن و برگ و نوا
- What is the requital for well-doing, O son? Kindness and well-doing and valued recompense.
- چیست احسان را مکافات ای پسر ** لطف و احسان و ثواب معتبر
- “Did not ye say, ‘We are devoted (to God) - we are passing away before the attributes of Everlastingness? 2570
- نی شما گفتید ما قربانیایم ** پیش اوصاف بقا ما فانیایم
- We, whether we be cunning (sane) or mad, are intoxicated with that Cupbearer and that cup.
- ما اگر قلاش و گر دیوانهایم ** مست آن ساقی و آن پیمانهایم
- We lay our heads (submissively) upon His writ and mandate; we give our sweet lives in pawn (to Him).
- بر خط و فرمان او سر مینهیم ** جان شیرین را گروگان میدهیم
- So long as the thought of the Friend is in our inmost hearts, (all) our work is to serve (Him) and yield up our lives.’”
- تا خیال دوست در اسرار ماست ** چاکری و جان سپاری کار ماست
- Wheresoever the candle of tribulation hath been lighted, hundreds of thousands of loving souls are burnt.
- هر کجا شمع بلا افروختند ** صد هزاران جان عاشق سوختند
- Those lovers that are within the house (and nigh unto Him) are (as) moths to the candle of the face of the Friend. 2575
- عاشقانی کز درون خانهاند ** شمع روی یار را پروانهاند
- O heart, go where they are bright toward thee and are as a coat of mail to thee against afflictions,
- ای دل آن جا رو که با تو روشناند ** وز بلاها مر ترا چون جوشناند
- And give thee a place within their souls, that they may fill thee with wine, like a cup.
- ز آن میان جان ترا جا میکنند ** تا ترا پر باده چون جامی کنند
- Take thy abode within their souls: O radiant full-moon, make thy home in the sky!
- در میان جان ایشان خانه گیر ** در فلک خانه کن ای بدر منیر
- Like Mercury, they will open the book of the heart, that they may reveal mysteries unto thee.
- چون عطارد دفتر دل واکنند ** تا که بر تو سرها پیدا کنند
- Stay beside thy kinsfolk––how art thou roaming abroad? Cleave to the perfect Moon if thou art a piece of the moon. 2580
- پیش خویشان باش چون آوارهای ** بر مه کامل زن ار مه پارهای
- What is the (cause of the) part’s keeping aloof from its whole? What is (the cause of) all this mixture with (that which is) diverse?
- جزو را از کل خود پرهیز چیست ** با مخالف این همه آمیز چیست