- When a wolf bears young to an antelope, and there is some doubt whether it (the young one) has the nature of wolf or antelope,
- گرگ از آهو چو زاید کودکی ** هست در گرگیش و آهویی شکی
- Drop you grass and bones in front of it (and see) to which side it quickly steps.
- تو گیاه و استخوان پیشش بریز ** تا کدامین سو کند او گام تیز
- If it comes towards the bones, it is canine; and if it craves the grass, it is assuredly of the antelope race.
- گر به سوی استخوان آید سگ است ** ور گیا خواهد یقین آهو رگ است
- A wrath and a mercy were wedded to one another: from these twain was born the world of good and evil. 2680
- قهر و لطفی جفت شد با همدگر ** زاد از این هر دو جهانی خیر و شر
- Offer grass and bones, offer the food of the flesh and the food of the spirit.
- تو گیاه و استخوان را عرضه کن ** قوت نفس و قوت جان را عرضه کن
- If he seek the food of the flesh, he is bobtailed (worthless), and if he desire the food of the spirit, he is a (spiritual) chief.
- گر غذای نفس جوید ابتر است ** ور غذای روح خواهد سرور است
- If he serve the body, he is an ass; and if he go into the sea of the spirit, he will find pearls.
- گر کند او خدمت تن هست خر ** ور رود در بحر جان یابد گهر
- Although these twain—good and evil—are different, yet these twain are (engaged) in one work.
- گر چه این دو مختلف خیر و شراند ** لیک این هر دو به یک کار اندراند
- The prophets offer devotions, the enemies (of God) offer lusts. 2685
- انبیا طاعات عرضه میکنند ** دشمنان شهوات عرضه میکنند
- How should I make the good man bad? I am not God. I am (only) a prompter, I am not their creator.
- نیک را چون بد کنم یزدان نیام ** داعیم من خالق ایشان نیام
- (How) should I make the fair foul? I am not the Lord. I am (only) a mirror for the foul and the fair.
- خوب را من زشت سازم رب نهام ** زشت را و خوب را آیینهام
- The Hindoo burnt a mirror in vexation, saying, ‘This (mirror) causes a man to look black-faced.’
- سوخت هندو آینه از درد را ** کاین سیه رو مینماید مرد را
- He (God) hath made me an informer and truth-teller, that I may tell where the ugly one is and where the beautiful.
- او مرا غماز کرد و راست گو ** تا بگویم زشت کو و خوب کو
- I am a witness: how is prison (the right place) for a witness? I do not deserve (to go to) prison, God is the witness (to my innocence). 2690
- من گواهم بر گوا زندان کجاست ** اهل زندان نیستم ایزد گواست
- Wherever I see a fruitful sapling, I foster (it) diligently like a nurse.
- هر کجا بینم نهال میوهدار ** تربیتها میکنم من دایهوار
- Wherever I see a sour and dry tree, I cut it down, in order that the musk may be delivered (separated) from the dung.
- هر کجا بینم درخت تلخ و خشک ** میبرم تا وارهد از پشک مشک
- The dry (tree) says to the gardener, ‘O young man, why do you cut off my head without fault (on my part)?’
- خشک گوید باغبان را کای فتی ** مر مرا چه میبری سر بیخطا
- The gardener says, ‘Be silent, O evil-natured one! Is not thy dryness sin enough in thee?’
- باغبان گوید خمش ای زشت خو ** بس نباشد خشکی تو جرم تو
- The dry (tree) says, ‘I am straight, I am not crooked: why are you houghing me (who am) without guilt?’ 2695
- خشک گوید راستم من کژ نیام ** تو چرا بیجرم میبری پیم
- The gardener says, ‘Hadst thou been blest, would that thou wert crooked (if only) thou wert moist (full of sap).
- باغبان گوید اگر مسعودیای ** کاشکی کژ بودیای تر بودیای
- Thou wouldst have drawn (into thyself) the Water of Life: thou wouldst have been steeped in the Water of Life.
- جاذب آب حیاتی گشتهای ** اندر آب زندگی آغشتیای
- Thy seed and thy root were bad, and thou hast not been joined to a good tree.
- تخم تو بد بوده است و اصل تو ** با درخت خوش نبوده وصل تو
- If the sour branch be joined to a sweet one, that sweetness will strike (impress itself) on its nature.’”
- شاخ تلخ ار با خوشی وصلت کند ** آن خوشی اندر نهادش بر زند
- How Mu‘áwiya dealt sternly with Iblís.
- عنف کردن معاویه با ابلیس
- Said the Amír, “O brigand, do not argue: there is no way for you (to penetrate) into me, (so) do not seek the way. 2700
- گفت امیر ای راه زن حجت مگو ** مر ترا ره نیست در من ره مجو
- You are a brigand, and I am a stranger and merchant: how should I purchase any garments that you may bring?
- ره زنی و من غریب و تاجرم ** هر لباساتی که آری کی خرم