English    Türkçe    فارسی   

2
2950-2974

  • In order that we may strain the pure (folk) from the dregs, how much tribulation must our minds endure! 2950
  • تا بپالاییم صافان را ز درد ** چند باید عقل ما را رنج برد

  • The trials of winter and autumn, the heat of summer, spring like the spirit (of life),
  • امتحانهای زمستان و خزان ** تاب تابستان بهار همچو جان‏

  • Winds and clouds and lightnings—(all these are to the end) that (such) happenings may bring distinctions into view;
  • بادها و ابرها و برقها ** تا پدید آرد عوارض فرق‏ها

  • (To the end) that dust-coloured (dusky) earth may bring forth all that it holds in its bosom, (whether) ruby or stone.
  • تا برون آرد زمین خاک رنگ ** هر چه اندر جیب دارد لعل و سنگ‏

  • Whatsoever this dark earth has stolen from the Treasury of God and the Sea of Bounty—
  • هر چه دزدیده ست این خاک دژم ** از خزانه‏ی حق و دریای کرم‏

  • Providence, the (Divine) governor, says, “Tell the truth! Declare what thou hast carried off, hair by hair.” 2955
  • شحنه‏ی تقدیر گوید راست گو ** آن چه بردی شرح واده مو به مو

  • The thief, that is, the earth, says, “Nothing, nothing!” The Governor (then) puts it to the torture.
  • دزد یعنی خاک گوید هیچ هیچ ** شحنه او را در کشد در پیچ پیچ‏

  • Sometimes the Governor speaks to it with kindness (sweet) as sugar; sometimes he hangs it up (in the air), and does his worst,
  • شحنه گاهش لطف گوید چون شکر ** گه بر آویزد کند هر چه بتر

  • In order that, between force and favour, those concealed things may be brought to sight through the fire of fear and hope.
  • تا میان قهر و لطف آن خفیه‏ها ** ظاهر آید ز آتش خوف و رجا

  • Spring is the kindness of the Almighty Governor, and Autumn is God's menace and intimidation,
  • آن بهاران لطف شحنه‏ی کبریاست ** و آن خزان تخویف و تهدید خداست‏

  • And Winter is the allegorical crucifixion, to the end that thou, O hidden thief, mayst be exposed. 2960
  • و آن زمستان چار میخ معنوی ** تا تو ای دزد خفی ظاهر شوی‏

  • Then (again), he that wages the (spiritual) warfare has at one time (joyous) expansion of heart, at another time (grievous) oppression and pain and torment,
  • پس مجاهد را زمانی بسط دل ** یک زمانی قبض و درد و غش و غل‏

  • Because this water and clay, which is (the stuff of) our bodies, is the denier (enemy) and thief of the light of (our) souls.
  • ز انکه این آب و گلی کابدان ماست ** منکر و دزد و ضیای جان ماست‏

  • The High God lays upon our body, O man of fortitude, heat and cold and grief and pain,
  • حق تعالی گرم و سرد و رنج و درد ** بر تن ما می‏نهد ای شیر مرد

  • Fear and hunger and impairment of wealth and body—all for the sake of the soul's coin being brought into sight (and use).
  • خوف و جوع و نقص اموال و بدن ** جمله بهر نقد جان ظاهر شدن‏

  • These threats and promises He hath sent forth on account of this good and evil which He hath mingled. 2965
  • این وعید و وعده‏ها انگیخته ست ** بهر این نیک و بدی کامیخته ست‏

  • Inasmuch as truth and falsehood have been mingled, and the good and bad coin have been poured into the travelling-bag,
  • چون که حق و باطلی آمیختند ** نقد و قلب اندر حرمدان ریختند

  • Therefore they need a picked touchstone, one that has undergone (many) tests in (assaying) realities,
  • پس محک می‏بایدش بگزیده‏ای ** در حقایق امتحانها دیده‏ای‏

  • So that it may become a criterion for these impostures; so that it may be a standard for these acts of providence.
  • تا شود فاروق این تزویرها ** تا بود دستور این تدبیرها

  • Give him milk, O mother of Moses, and cast him into the water: be not afraid of (putting him to) the trial.
  • شیر ده ای مادر موسی و را ** و اندر آب افکن میندیش از بلا

  • Whoever drank that milk on the Day of Alast distinguishes the milk (in this world), even as Moses (distinguished and knew his mother's milk). 2970
  • هر که در روز أ لست آن شیر خورد ** همچو موسی شیر را تمییز کرد

  • If thou wishest fondly for thy child's discrimination (and recognition), suckle (him) now, O mother of Moses,
  • گر تو بر تمییز طفلت مولعی ** این زمان یا ام موسی ارضعی‏

  • That he may know the taste of his mother's milk, and that his head may not sink to (desire and accept the milk of) a bad nurse.
  • تا ببیند طعم شیر مادرش ** تا فرو ناید بدایه‏ی بد سرش‏

  • Explaining the moral of the story of the person seeking (the lost) camel.
  • شرح فایده‏ی حکایت آن شخص شتر جوینده‏

  • You have lost a camel, O trusty (friend), and every one is giving you a clue to the camel.
  • اشتری گم کرده‏ای ای معتمد ** هر کسی ز اشتر نشانت می‏دهد

  • You know not where the camel is, but you know that these clues are wrong.
  • تو نمی‏دانی که آن اشتر کجاست ** لیک دانی کاین نشانیها خطاست‏