English    Türkçe    فارسی   

2
715-739

  • Go, recite (the text) to whom so We grant length of days, him We cause to decline. Seek the heart (spirit), set not thy heart on bones; 715
  • رو نعمره ننکسه بخوان ** دل طلب کن دل منه بر استخوان‏

  • For that beauty of the heart is the lasting beauty: its fortune gives to drink of the Water of Life.
  • کان جمال دل جمال باقی است ** دولتش از آب حیوان ساقی است‏

  • Truly it is both the water and the giver of drink and the drunken: all three become one when your talisman is shattered.
  • خود هم او آب است و هم ساقی و مست ** هر سه یک شد چون طلسم تو شکست‏

  • That oneness you cannot know by reasoning. Do service (to God) and refrain from foolish gabble, O undiscerning man!
  • آن یکی را تو ندانی از قیاس ** بندگی کن ژاژ کم خا ناشناس‏

  • Your reality is the form and that which is borrowed: you rejoice in what is relative and (secondary like) rhyme.
  • معنی تو صورت است و عاریت ** بر مناسب شادی و بر قافیت‏

  • Reality is that which seizes (enraptures) you and makes you independent of form. 720
  • معنی آن باشد که بستاند ترا ** بی‏نیاز از نقش گرداند ترا

  • Reality is not that which makes blind and deaf and causes a man to be more in love with form.
  • معنی آن نبود که کور و کر کند ** مرد را بر نقش عاشق‏تر کند

  • The portion of the blind is the fancy that increases pain; the share of the (spiritual) eye is these fancies (ideas) of dying to self (faná).
  • کور را قسمت خیال غم فزاست ** بهره‏ی چشم این خیالات فناست‏

  • The blind are a mine (full) of the letter of the Qur’án: they do not see the ass, and (only) cling to the pack-saddle.
  • حرف قرآن را ضریران معدن‏اند ** خر نبینند و به پالان بر زنند

  • Since you have sight, go after the ass which has jumped (away from you): how long (will you persist in) stitching the saddle, O saddle-worshipper?
  • چون تو بینایی پی خر رو که جست ** چند پالان دوزی ای پالان پرست‏

  • When the ass is there, the saddle will certainly be yours: bread does not fail when you have the (vital) spirit. 725
  • خر چو هست آید یقین پالان ترا ** کم نگردد نان چو باشد جان ترا

  • (On) the back of the ass is shop and wealth and gain; the pearl of your heart is the stock (which provides wealth) for a hundred bodies.
  • پشت خر دکان و مال و مکسب است ** در قلبت مایه‏ی صد قالب است‏

  • Mount the ass bare-backed, O busybody: did not the Prophet ride the ass bare-backed?
  • خر برهنه بر نشین ای بو الفضول ** خر برهنه نه که راکب شد رسول‏

  • The Prophet rode (his beast) bare-backed; and the Prophet, it is said, journeyed on foot.
  • النبی قد رکب معروریا ** و النبی قیل سافر ماشیا

  • The ass, your fleshly soul, has gone off; tie it to a peg. How long will it run away from work and burden, how long?
  • شد خر نفس تو بر میخیش بند ** چند بگریزد ز کار و بار چند

  • It must bear the burden of patience and thanksgiving, whether for a hundred years or for thirty or twenty. 730
  • بار صبر و شکر او را بردنی است ** خواه در صد سال و خواهی سی و بیست‏

  • None that is laden supported another's load; none reaped until he sowed something.
  • هیچ وازر وزر غیری بر نداشت ** هیچ کس ندرود تا چیزی نکاشت‏

  • ’Tis a raw (absurd) hope; eat not what is raw, O son: eating raw brings illness to men.
  • طمع خام است آن مخور خام ای پسر ** خام خوردن علت آرد در بشر

  • (Do not say to yourself), “So-and-so suddenly found a treasure; I would like the same: neither work nor shop (for me)!”
  • کان فلانی یافت گنجی ناگهان ** من همان خواهم نه کار و نه دکان‏

  • That (discovery of treasure) is Fortune's doing (a piece of luck), and moreover it is rare: one must earn a living so long as the body is able.
  • کار بخت است آن و آن هم نادر است ** کسب باید کرد تا تن قادر است‏

  • How does earning a livelihood prevent the (discovery of) treasure? Do not retire from work: that (treasure), indeed, is (following) behind (the work). 735
  • کسب کردن گنج را مانع کی است ** پا مکش از کار آن خود در پی است‏

  • See that you are not made captive by “if,” saying, “If I had done this or the other (thing),”
  • تا نگردی تو گرفتار اگر ** که اگر این کردمی یا آن دگر

  • For the sincere Prophet forbade (people) to say “if,” and said, “That is from hypocrisy”;
  • کز اگر گفتن رسول با وفاق ** منع کرد و گفت آن هست از نفاق‏

  • For the hypocrite died in saying “if,” and from saying “if” he won nothing but remorse.
  • کان منافق در اگر گفتن بمرد ** وز اگر گفتن بجز حسرت نبرد

  • Parable.
  • مثل

  • A certain stranger was hastily seeking a house: a friend took him to a house in ruins.
  • آن غریبی خانه می‏جست از شتاب ** دوستی بردش سوی خانه‏ی خراب‏