English    Türkçe    فارسی   

4
1243-1267

  • Then he (Hámán) would say, “Until now thou hast been the Khedive: wilt thou become, through deception, the slave to a wearer of rags?”
  • پس بگفتی تا کنون بودی خدیو ** بنده گردی ژنده‌پوشی را بریو

  • Those words would come like a stone shot by a mangonel (ballista) and strike upon his glass house.
  • هم‌چو سنگ منجنیقی آمدی ** آن سخن بر شیشه خانه‌ی او زدی

  • All that the Kalím of sweet address built up in a hundred days he (Hámán) would destroy in one moment. 1245
  • هر چه صد روز آن کلیم خوش‌خطاب ** ساختی در یک‌دم او کردی خراب

  • Thy intellect is the vizier and is overcome by sensuality: in (the realm of) thy being it is a brigand (that attacks thee) on the Way to God.
  • عقل تو دستور و مغلوب هواست ** در وجودت ره‌زن راه خداست

  • (If) a godly monitor give thee good advice, it will artfully put those words (of his) aside,
  • ناصحی ربانیی پندت دهد ** آن سخن را او به فن طرحی نهد

  • Saying, “These (words) are not well-founded: take heed, don't be carried away (by them); they are not (worth) so much: come to thyself (be sensible), don't be crazed.”
  • کین نه بر جایست هین از جا مشو ** نیست چندان با خود آ شیدا مشو

  • Alas for the king whose vizier is this (carnal intellect): the place (abode) of them both is vengeful Hell.
  • وای آن شه که وزیرش این بود ** جای هر دو دوزخ پر کین بود

  • Happy is the king whose helper in affairs is a vizier like Ásaf. 1250
  • شاد آن شاهی که او را دست‌گیر ** باشد اندر کار چون آصف وزیر

  • When the just king is associated with him, his (the king's) name is light upon light.
  • شاه عادل چون قرین او شود ** نام آن نور علی نور این بود

  • A king like Solomon and a vizier like Ásaf are light upon light and ambergris upon ‘abír.
  • چون سلیمان شاه و چون آصف وزیر ** نور بر نورست و عنبر بر عبیر

  • (When) the king (is like) Pharaoh and his vizier like Hámán, ill-fortune is inevitable for both.
  • شاه فرعون و چو هامانش وزیر ** هر دو را نبود ز بدبختی گزیر

  • Then it is (a case of) darkness, one part over another: neither intellect nor fortune shall be their friend on the Day of Judgement.
  • پس بود ظلمات بعضی فوق بعض ** نه خرد یار و نه دولت روز عرض

  • I have not seen aught but misery in the vile: if thou hast seen (aught else), convey (to them) the salaam (of felicitation) from me. 1255
  • من ندیدم جز شقاوت در لام ** گر تو دیدستی رسان از من سلام

  • The king is as the spirit, and the vizier as the intellect: the corrupt intellect brings the spirit into movement (towards corruption).
  • هم‌چو جان باشد شه و صاحب چو عقل ** عقل فاسد روح را آرد بنقل

  • When the angelical intellect became a Hárút, it became the teacher in magic to two hundred devils.
  • آن فرشته‌ی عقل چون هاروت شد ** سحرآموز دو صد طاغوت شد

  • Do not take the particular (individual) intellect as thy vizier: make the Universal Intellect thy vizier, O king.
  • عقل جزوی را وزیر خود مگیر ** عقل کل را ساز ای سلطان وزیر

  • Do not make sensuality thy vizier, else thy pure spirit will cease from prayer,
  • مر هوا را تو وزیر خود مساز ** که برآید جان پاکت از نماز

  • For this sensuality is full of greed and sees (only) the immediate present, (whereas) the Intellect takes thought for the Day of Judgement. 1260
  • کین هوا پر حرص و حالی‌بین بود ** عقل را اندیشه یوم دین بود

  • The two eyes of the Intellect are (fixed) on the end of things: it endures the pain of the thorn for the sake of that Rose
  • عقل را دو دیده در پایان کار ** بهر آن گل می‌کشد او رنج خار

  • Which does not fade and drop in autumn—far from it be the wind (breath) of every nose that cannot smell!
  • که نفرساید نریزد در خزان ** باد هر خرطوم اخشم دور از آن

  • How the Demon sat on the place (throne) of Solomon, on whom be peace, and imitated his actions; and concerning the manifest difference between the two Solomons, and how the Demon called himself Solomon son of David.
  • نشستن دیو بر مقام سلیمان علیه‌السلام و تشبه کردن او به کارهای سلیمان علیه‌السلام و فرق ظاهر میان هر دو سلیمان و دیو خویشتن را سلیمان بن داود نام کردن

  • Even if thou hast intellect, associate and consult with another intellect, O father.
  • ورچه عقلت هست با عقل دگر ** یار باش و مشورت کن ای پدر

  • With two intellects thou wilt be delivered from many afflictions: thou wilt plant thy foot on the summit of the heavens.
  • با دو عقل از بس بلاها وا رهی ** پای خود بر اوج گردونها نهی

  • If the Demon called himself Solomon and won the kingdom and made the empire subject (to him), 1265
  • دیو گر خود را سلیمان نام کرد ** ملک برد و مملکت را رام کرد

  • (It was because) he had seen (and imitated) the form of Solomon's action; (but) within the form the spirit of demonry was appearing.
  • صورت کار سلیمان دیده بود ** صورت اندر سر دیوی می‌نمود

  • The people said, “This Solomon is without excellence: there are (great) differences between (that) Solomon and (this) Solomon.”
  • خلق گفتند این سلیمان بی‌صفاست ** از سلیمان تا سلیمان فرقهاست