Perchance, by the effect of the river of honey, this poison of hatred may be turned into honey in my body;
بوک از تاثیر جوی انگبین ** شهد گردد در تنم این زهر کین
Or by the reflexion of the river of that pure milk, (my) captive intelligence may be nourished for a moment;
یا ز عکس جوی آن پاکیزه شیر ** پرورش یابد دمی عقل اسیر
Or perchance, by the reflexion of those rivers of wine, I may be intoxicated and obtain a scent of the delight of (obedience to) the (Divine) command;
یا بود کز عکس آن جوهای خمر ** مست گردم بو برم از ذوق امر
Or perchance, by the favour of those rivers of water, my barren devastated body may gain refreshment—2520
یا بود کز لطف آن جوهای آب ** تازگی یابد تن شورهی خراب
Some verdure may appear on my barren soil, my thorn-brake may become the Garden of (everlasting) abode;
شورهام را سبزهای پیدا شود ** خارزارم جنت ماوی شود
Perchance, by the reflexion of Paradise and the four rivers, my spirit, through God's befriending (it), may become a seeker of the Friend,
بوک از عکس بهشت و چار جو ** جان شود از یاری حق یارجو
In the same fashion as from the reflexion of Hell I have become fire and am steeped in the wrath of God.
آنچنان که از عکس دوزخ گشتهام ** آتش و در قهر حق آغشتهام
At one moment, from the reflexion of the snake of Hell I have become (engaged in) dropping poison, like a snake, on those who shall dwell in Paradise;
گه ز عکس مار دوزخ همچو مار ** گشتهام بر اهل جنت زهربار
At another time, from the reflexion of the boiling of the hot water (of Hell), the water of my oppression has made the people (like) rotten bones.2525
گه ز عکس جوشش آب حمیم ** آب ظلمم کرده خلقان را رمیم
From the reflexion of the zamharír (intense cold of Hell) I am (as) the zamharír; or from the reflexion of the sa‘ír (flames of Hell) I am as the sa‘ír.
من ز عکس زمهریرم زمهریر ** یا ز عکس آن سعیرم چون سعیر
I am now the Hell of the poor and oppressed: woe to him whom I suddenly find subject (to me)!”
How Moses, on whom be peace, explained those four excellent qualities (which should be bestowed) as a reward for Pharaoh's coming into the Faith.
شرح کردن موسی علیهالسلام آن چهار فضیلت را جهت پای مزد ایمان فرعون
Moses said, "The first of those four will be constant health for thy body:
گفت موسی که اولین آن چهار ** صحتی باشد تنت را پایدار
These maladies that are described in (books of) Medicine will be far from thy body, O estimable one.
این عللهایی که در طب گفتهاند ** دور باشد از تنت ای ارجمند
Secondly, thou wilt have a long life, for death will be cautious of (attacking) thy life;2530
ثانیا باشد ترا عمر دراز ** که اجل دارد ز عمرت احتراز
And after a life uniform (in happiness) this will not be (the sequel, namely) that thou wilt go forth from the world against thy will;
وین نباشد بعد عمر مستوی ** که بناکام از جهان بیرون روی
Nay, but (thou wilt go) desiring death as the sucking babe (desires milk), not on account of the pain that holds thee captive.
بلک خواهان اجل چون طفل شیر ** نه ز رنجی که ترا دارد اسیر
Thou wilt be seeking death, but not from painful infirmity; nay, thou wilt see the treasure in the ruin of the house (of the body).
مرگجو باشی ولی نه از عجز رنج ** بلک بینی در خراب خانه گنج
Therefore with thine own hand thou wilt take a pick-axe and smite upon the house without any care;
پس به دست خویش گیری تیشهای ** میزنی بر خانه بیاندیشهای
For thou wilt deem the house to be the barrier to the treasure, and this single grain to be the obstacle to a hundred corn-stacks.2535
که حجاب گنج بینی خانه را ** مانع صد خرمن این یک دانه را
This grain, then, thou wilt cast into the fire and adopt the (only) profession that is worthy of a man.”
پس در آتش افکنی این دانه را ** پیش گیری پیشهی مردانه را
O thou who because of (addiction to) a single leaf hast been left without (enjoyment of) a (whole) orchard, thou art like the worm which (desire for) a leaf has driven away from (deprived of) the vineyard.
ای به یک برگی ز باغی مانده ** همچو کرمی برگش از رز رانده
When Grace awakened this worm, this worm devoured the dragon of ignorance.
چون کرم این کرم را بیدار کرد ** اژدهای جهل را این کرم خورد
The worm became a vineyard full of fruit and trees: even so is the blessed man transformed.
کرم کرمی شد پر از میوه و درخت ** این چنین تبدیل گردد نیکبخت
Exposition of "I was a hidden treasure, and I desired to be known."
تفسیر کنت کنزا مخفیا فاحببت ان اعرف
Demolish the house, for a hundred thousand houses may be made from the cornelian of this Yemen.2540
خانه بر کن کز عقیق این یمن ** صد هزاران خانه شاید ساختن
The treasure lies beneath the house, and there is no help (for it): do not be afraid of destroying the house and do not stand still,
گنج زیر خانه است و چاره نیست ** از خرابی خانه مندیش و مهایست