O connoisseur of wine, beware, taste with precaution, that thou mayst find a wine free from adulteration.
میشناسا هین بچش با احتیاط ** تا میی یابی منزه ز اختلاط
Both (jars) will intoxicate thee, but this (blessed) intoxication, drawing (thee along), will lead thee to the Lord of the Judgement,2695
هر دو مستی میدهندت لیک این ** مستیات آرد کشان تا رب دین
So that thou wilt be delivered from thought and anxiety and expedients, (whilst) this intellect (moves) unshackled at the camel's ambling pace.
تا رهی از فکر و وسواس و حیل ** بی عقال این عقل در رقصالجمل
Since the prophets are homogeneous with spirit and angel, they drew angels from heaven.
انبیا چون جنس روحند و ملک ** مر ملک را جذب کردند از فلک
Wind (air) is the congener and friend of fire, for the tendency of both is upward.
باد جنس آتش است و یار او ** که بود آهنگ هر دو بر علو
When you stop the mouth of an empty pot and put it in a tank or river,
چون ببندی تو سر کوزهی تهی ** در میان حوض یا جویی نهی
It will not sink till the Resurrection, for its heart (interior) is void and there is (nothing but) wind (air) in it.2700
تا قیامت آن فرو ناید به پست ** که دلش خالیست و در وی باد هست
Since the desire of the wind (confined) in it is (to move) upward, it draws upward also the vessel containing it.
میل بادش چون سوی بالا بود ** ظرف خود را هم سوی بالا کشد
Again, the spirits that are homogeneous with the prophets are moving gradually, like shadows, towards them,
باز آن جانها که جنس انبیاست ** سویایشان کش کشان چون سایههاست
Because its (such a spirit's) intelligence is predominant; and beyond doubt the intelligence is homogeneous in nature with the angel;
زانک عقلش غالبست و بی ز شک ** عقل جنس آمد به خلقت با ملک
While in the enemy (of God) the carnal soul's concupiscence is predominant: the carnal soul is homogeneous with the lowest (of the low) and goes to it.
وان هوای نفس غالب بر عدو ** نفس جنس اسفل آمد شد بدو
The Egyptian was a congener of the reprobate Pharaoh; the Israelite was a congener of Moses, the Kalím.2705
بود قبطی جنس فرعون ذمیم ** بود سبطی جنس موسی کلیم
Hámán was more congenial (than any one else) to Pharaoh: he (Pharaoh) chose him out and brought him to the high-seat in the palace.
بود هامان جنستر فرعون را ** برگزیدش برد بر صدر سرا
Inevitably he (Hámán) dragged him (Pharaoh) from the high-seat to the lowest depth, for those two unclean ones are homogenous with Hell.
لاجرم از صدر تا قعرش کشید ** که ز جنس دوزخاند آن دو پلید
Both, like Hell, are burning and contrary to light: both, like Hell, are exceedingly averse to the light of the heart;
هر دو سوزنده چو ذوزخ ضد نور ** هر دو چون دوزخ ز نور دل نفور
For Hell says, “O true believer, pass by quickly, since thy light hath taken away (extinguished) the Fire.
زانک دوزخ گوید ای مومن تو زود ** برگذر که نورت آتش را ربود
Pass, O true believer, for thy light, when it sweeps by’, quenches my fire.”2710
بگذر اى مومن كه نورت مىكشد ** آتشم را چون كه دامن مىكشد
The man destined for Hell, also, is recoiling from the light, because he hath the nature of Hell, O worshipful one.
میرمد آن دوزخی از نور هم ** زانک طبع دوزخستش ای صنم
Hell flees from the true believer just as the true believer flees with (all) his soul from Hell,
دوزخ از مومن گریزد آنچنان ** که گریزد مومن از دوزخ به جان
Because his light is not homogeneous with the Fire: the seeker of the light is in reality the contrary of the Fire
زانک جنس نار نبود نور او ** ضد نار آمد حقیقت نورجو
It is related in the Hadíth that when the true believer prays to God for protection from Hell,
در حدیث آمدی که مومن در دعا ** چون امان خواهد ز دوزخ از خدا
Hell also begs earnestly for protection from him, saying, “O God, keep me far from such-and-such a one!”2715
دوزخ از وی هم امان خواهد به جان ** که خدایا دور دارم از فلان
‘Tis the attracting power of homogeneity (that indicates one’s real nature): consider now with whom thou art congenial in respect of infidelity or true religion.
جاذبهی جنسیتست اکنون ببین ** که تو جنس کیستی از کفر و دین
If thou art inclined towards Hámán, thou hast the nature of Hámán, and if thou art inclined towards Moses, thou art a glorifier of God.
گر بهامان مایلی هامانیی ** ور به موسی مایلی سبحانیی
And if thou art inclined and impelled towards both, thou art carnal soul and reason both mingled together.
ور بهر و مایلی انگیخته ** نفس و عقلی هر دوان آمیخته