English    Türkçe    فارسی   

4
2825-2849

  • How hast not thou understood this from the prophets? They brought knowledge into stone and rod, 2825
  • چون نکردی فهم این را ز انبیا ** دانش آوردند در سنگ و عصا

  • That thou, (judging) by analogy, might’st undoubtingly deem the other lifeless things to be like rod and stone (in this respect).
  • تا جمادات دگر را بی لباس ** چون عصا و سنگ داری از قیاس

  • The obedience (to God) of stone and rod is made manifest and gives information concerning the other lifeless things,
  • طاعت سنگ و عصا ظاهر شود ** وز جمادات دگر مخبر شود

  • That (they say), “We are cognisant of God and obedient (to Him): we all are (bearing witness to His wisdom) not by chance and in vain.
  • که ز یزدان آگهیم و طایعیم ** ما همه نی اتفاقی ضایعیم

  • As (for example) the water of the Nile: thou knowest that at the time of drowning it made a distinction between the two peoples;
  • هم‌چو آب نیل دانی وقت غرق ** کو میان هر دو امت کرد فرق

  • (And) as the earth: thou knowest it to be possessed of knowledge, at the time of (its) sinking, in regard to Qárún whom He subdued and swept away; 2830
  • چون زمین دانیش دانا وقت خسف ** در حق قارون که قهرش کرد و نسف

  • (And) as the moon, which heard the (Divine) command and hastened (to obey) and then became two halves in the sky and split;
  • چون قمر که امر بشنید و شتافت ** پس دو نیمه گشت بر چرخ و شکافت

  • (And) as the trees and stones which everywhere overtly made the salaam to Mustafá (Mohammed).
  • چون درخت و سنگ کاندر هر مقام ** مصطفی را کرده ظاهرالسلام

  • Reply to the materialist who disbelieves in the Deity and says that the world is eternal.
  • جواب دهری کی منکر الوهیت است و عالم را قدیم می‌گوید

  • Yesterday some one was saying, “The world is originated in time: this heaven is passing away, and God is its inheritor.”
  • دی یکی می‌گفت عالم حادثست ** فانیست این چرخ و حقش وارثست

  • A philosopher said, “How do you know (its) temporal origin? How should the rain know the temporality of the cloud?
  • فلسفیی گفت چون دانی حدوث ** حادثی ابر چون داند غیوث

  • You are not even a mote of the (celestial) revolution: how should you know the temporality of the sun? 2835
  • ذره‌ای خود نیستی از انقلاب ** تو چه می‌دانی حدوث آفتاب

  • The little worm that is buried in filth—how should it know the end and beginning of the earth?
  • کرمکی کاندر حدث باشد دفین ** کی بداند آخر و بدو زمین

  • You have heard this by rote from your father: through foolishness you have become involved in this (belief).
  • این به تقلید از پدر بشنیده‌ای ** از حماقت اندرین پیچیده‌ای

  • What is the demonstrative argument for its temporality? Tell (me) or else keep silence and do not seek (indulge in) excessive talk.”
  • چیست برهان بر حدوث این بگو ** ورنه خامش کن فزون گویی مجو

  • He said, “One day I saw two parties searching in this deep sea,
  • گفت دیدم اندرین بحث عمیق ** بحث می‌کردند روزی دو فریق

  • (Engaged) in disputation and controversy and desperate battle: a crowd gathered round those two persons. 2840
  • در جدال و در خصام و در ستوه ** گشت هنگامه بر آن دو کس گروه

  • I went towards the crowded multitude and took notice of their (the disputants') affair.
  • من به سوی جمع هنگامه شدم ** اطلاع از حال ایشان بستدم

  • One was saying, ‘The sky will pass away: without any doubt, this edifice hath a builder.’
  • آن یکی می‌گفت گردون فانیست ** بی‌گمانی این بنا را بانیست

  • The other said, ‘It is eternal and timeless: it hath no builder, or else it is (itself) the builder.’
  • وان دگر گفت این قدیم و بی کیست ** نیستش بانی و یا بانی ویست

  • He (his adversary) said, ‘You have denied the Creator, the Producer of day and night and the Giver of sustenance.’
  • گفت منکر گشته‌ای خلاق را ** روز و شب آرنده و رزاق را

  • He (the philosopher) said, ‘Without clear evidence, I will not listen to that which an ignoramus has accepted by rote. 2845
  • گفت بی برهان نخواهم من شنید ** آنچ گولی آن به تقلیدی گزید

  • Come, bring the proof and evidence, for never in the world will I hearken to this without proof.’
  • هین بیاور حجت و برهان که من ** نشنوم بی حجت این را در زمن

  • ‘The proof,’ he replied, ‘is within my soul: my evidence is hidden within my soul.
  • گفت حجت در درون جانمست ** در درون جان نهان برهانمست

  • You, from weakness of eye, are not seeing the new moon: (if) I am seeing it, do not you be angry with me.’
  • تو نمی‌بینی هلال از ضعف چشم ** من همی بینم مکن بر من تو خشم

  • There was much debate, and the people became perplexed as to the beginning and end of this well-ordered celestial sphere.
  • گفت و گو بسیار گشت و خلق گیج ** در سر و پایان این چرخ پسیج