English    Türkçe    فارسی   

4
3353-3377

  • Thou strivest much, and at last even thou thyself sayest in weariness that the intellect is a fetter,
  • بس بکوشی و بخر از کلال ** هم تو گویی خویش کالعقل عقال

  • Like the philosopher (who) on the day of his death perceived his intellect to be very poor and feeble,
  • هم‌چو آن مرد مفلسف روز مرگ ** عقل را می‌دید بس بی‌بال و برگ

  • And in that hour disinterestedly confessed (the truth), saying, “(Impelled) by acuteness of mind we galloped in vain. 3355
  • بی‌غرض می‌کرد آن دم اعتراف ** کز ذکاوت راندیم اسپ از گزاف

  • In delusion we drew (scornfully) away from the holy men, we swam in the sea of phantasy.”
  • از غروری سر کشیدیم از رجال ** آشنا کردیم در بحر خیال

  • In the spiritual Sea swimming is naught (of no avail): here is no resource but the ship (ark) of Noah.
  • آشنا هیچست اندر بحر روح ** نیست اینجا چاره جز کشتی نوح

  • Thus said that king of the prophets, “I am the ship in this universal Sea,
  • این چنین فرمود این شاه رسل ** که منم کشتی درین دریای کل

  • Or that person who, in respect of my (inward) clairvoyances, has become a true vicegerent in my stead.”
  • یا کسی کو در بصیرتهای من ** شد خلیفه‌ی راستی بر جای من

  • We (saints) are the ship (ark) of Noah in the Sea, in order that thou mayst not turn thy face away from the ship, O youth. 3360
  • کشتی نوحیم در دریا که تا ** رو نگردانی ز کشتی ای فتی

  • Go not, like Canaan, to every mountain: hear from the Qur’án (the warning), “There is naught that will protect (thee) to-day.”
  • هم‌چو کنعان سوی هر کوهی مرو ** از نبی لا عاصم الیوم شنو

  • This ship, because of the bandage (on thy vision), seems to thee low, (while) the mountain of (intellectual) thought seems very high.
  • می‌نماید پست این کشتی ز بند ** می‌نماید کوه فکرت بس بلند

  • Beware, beware! Do not regard this “low” with contempt: regard the grace of God that is attached (to it).
  • پست منگر هان و هان این پست را ** بنگر آن فضل حق پیوست را

  • Do not regard the height of the mountain of thought, for a single wave turns it upside down.
  • در علو کوه فکرت کم نگر ** که یکی موجش کند زیر و زبر

  • If thou art (like) Canaan, thou wilt not believe me though I foster (for thy sake) two hundred times as many counsels. 3365
  • گر تو کنعانی نداری باورم ** گر دو صد چندین نصیحت پرورم

  • How should Canaan's ear accept these words? for God's seal and signet is upon it.
  • گوش کنعان کی پذیرد این کلام ** که برو مهر خدایست و ختام

  • How should admonition pass through God's seal? How should the new (admonition) avert the (eternal) pre-ordainment?
  • کی گذارد موعظه بر مهر حق ** کی بگرداند حدث حکم سبق

  • But I am telling the news of good fortune in the hope that thou art not (like) Canaan.
  • لیک می‌گویم حدیث خوش‌پیی ** بر امید آنک تو کنعان نه‌ای

  • Thou wilt make this confession at last. Hark, from the first day do thou behold the last!
  • آخر این اقرار خواهی کرد هین ** هم ز اول روز آخر را ببین

  • Thou canst see the end: do not make blind and old thine eye that sees the end. 3370
  • می‌توانی دید آخر را مکن ** چشم آخربینت را کور کهن

  • Whosoever is blessedly a seer of the end will never stumble in wayfaring.
  • هر که آخربین بود مسعودوار ** نبودش هر دم ز ره رفتن عثار

  • Unless thou desire this incessant lying down and rising up (this stumbling on the way), sharpen thine eye with the dust on the foot of a holy man.
  • گر نخواهی هر دمی این خفت‌خیز ** کن ز خاک پایی مردی چشم تیز

  • Make the dust of his foot collyrium for thine eye, that thou mayst strike off the head of the blackguards;
  • کحل دیده ساز خاک پاش را ** تا بیندازی سر اوباش را

  • For through this pupilage and this poverty (of spirit), (though) thou be (as) a needle, thou wilt become (a trenchant sword like) Dhu ’l-faqár.
  • که ازین شاگردی و زین افتقار ** سوزنی باشی شوی تو ذوالفقار

  • Use the dust of every elect one as collyrium: it will both burn the eye and do it good. 3375
  • سرمه کن تو خاک هر بگزیده را ** هم بسوزد هم بسازد دیده را

  • The eye of the camel is very luminous because he (the camel) eats thorns for the sake of (increasing) the light of his eye.
  • چشم اشتر زان بود بس نوربار ** کو خورد از بهر نور چشم خار

  • Story of the mule's complaining to the camel (and saying), "I often fall on my face when going along, while you seldom do so: why is this?" and the camel's answer to him.
  • قصه‌ی شکایت استر با شتر کی من بسیار در رو می‌افتم در راه رفتن تو کم در روی می‌آیی این چراست و جواب گفتن شتر او را

  • One day a mule saw a camel, since he had been put into a stable with him.
  • اشتری را دید روزی استری ** چونک با او جمع شد در آخری