Thou wast fire: thou hast become light, O noble one; thou wast an unripe grape: thou hast become a (ripe) grape and raisin.
نار بودی نور گشتی ای عزیز ** غوره بودی گشتی انگور و مویز
Thou wast a star: thou hast become the Sun. Rejoice! God best knoweth the right.”
اختری بودی شدی تو آفتاب ** شاد باشد الله اعلم بالصواب
O Ziyá’u ’l-Haqq (Radiance of God) Husámu’ddín, take thy honey and cast it into the basin of milk,
ای ضیاء الحق حسام‌الدین بگیر ** شهد خویش اندر فکن در حوض شیر
To the end that that milk may escape from having its savour corrupted and may gain much increase of savour from the Sea of Deliciousness,
تا رهد آن شیر از تغییر طعم ** یابد از بحر مزه تکثیر طعم
(And) may be united with the Sea of Alast: when it becomes the Sea, it is delivered from every corruption;3425
متصل گردد بدان بحر الست ** چونک شد دریا ز هر تغییر رست
(If) it find a passage into that Sea of honey, no contamination will have an effect upon it.
منفذی یابد در آن بحر عسل ** آفتی را نبود اندر وی عمل
Roar like a lion, O Lion of God, in order that that roar may mount to the seventh tier (of Heaven)!
غره‌ای کن شیروار ای شیر حق ** تا رود آن غره بر هفتم طبق
(But) what knowledge (thereof) hath the weary surfeited soul? How should the mouse know the roar of the lion?
چه خبر جان ملول سیر را ** کی شناسد موش غره‌ی شیر را
(Therefore) write thy (spiritual) experiences with gold-water for the sake of every one of goodly substance whose heart is (deep) as the sea.
برنویس احولا خود با آب زر ** بهر هر دریادلی نیکوگهر
This spirit-augmenting discourse is (like) the water of the Nile: O Lord, let it seem blood to the eye of the Egyptian!3430
آب نیلست این حدیث جان‌فزا ** یا ربش در چشم قبطی خون نما
How the Egyptian entreated the Israelite, saying, "Of thine own intention fill a jug from the Nile and put it to my lips, that I may drink. (I beseech thee) by the right of friendship and brotherhood; for the jug which ye Israelites fill from the Nile for yourselves is pure water, while the jug which we Egyptians fill is pure blood."
لابه کردن قبطی سبطی را کی یک سبو بنیت خویش از نیل پر کن و بر لب من نه تا بخورم به حق دوستی و برادری کی سبو کی شما سبطیان بهر خود پر می‌کنید از نیل آب صاف است و سبوکی ما قبطیان پر می‌کنیم خون صاف است
I heard that an Egyptian, on account of thirst, came into the house of an Israelite.
من شنیدم که در آمد قبطیی ** از عطش اندر وثاق سبطیی
He said, “I am thy friend and kinsman: to-day I have become in need of thee,
گفت هستم یار و خویشاوند تو ** گشته‌ام امروز حاجتمند تو
Because Moses wrought sorcery and enchantments, so that he made the water of the Nile to be blood for us.
زانک موسی جادوی کرد و فسون ** تا که آب نیل ما را کرد خون
The Israelites drink pure water from it, (but) to the Egyptians the water has become blood from the spell laid on our eyes.
سبطیان زو آب صافی می‌خورند ** پیش قبطی خون شد آب از چشم‌بند
Look, the Egyptians are dying of thirst in consequence of their ill-fortune or their evil nature.3435
قبط اینک می‌مرند از تشنگی ** از پی ادبار خود یا بدرگی
Fill one cup with water for thyself, that this old friend may drink of thy water.
بهر خود یک طاس را پر آب کن ** تا خورد از آبت این یار کهن
When thou fillest that cup for thine own sake, ’twill not be blood, ’twill be water pure and free (from taint).
چون برای خود کنی آن طاس پر ** خون نباشد آب باشد پاک و حر
I too will drink the water as thy parasite; for a parasite, in following (his host), is relieved from anguish.”
من طفیل تو بنوشم آب هم ** که طفیلی در تبع به جهد ز غم
He (the Israelite) said, “O (thou who art to me as) soul and world, I will do (this) service (for thee); I will pay (thee) regard (in this matter), O (thou who art as) my two bright eyes!
گفت ای جان و جهان خدمت کنم ** پاس دارم ای دو چشم روشنم
I will do according to thy desire, I will rejoice (to serve thee); I will be thy slave, I will act (generously) as a freeman.”3440
بر مراد تو روم شادی کنم ** بنده‌ی تو باشم آزادی کنم
He filled the cup with water from the Nile, put it to his lips, and drank one half (of the water).
طاس را از نیل او پر آب کرد ** بر دهان بنهاد و نیمی را بخورد
(Then) he tilted the cup towards him who craved the water, saying, “Drink thou too!” That (water) became black blood.
طاس را کژ کرد سوی آب‌خواه ** که بخور تو هم شد آن خون سیاه
Again he tilted it on this side (towards himself): the blood became water (once more). The Egyptian was enraged and incensed.
باز ازین سو کرد کژ خون آب شد ** قبطی اندر خشم و اندر تاب شد
He sat down awhile till his anger departed; after that, he said to him, “O mighty sword (of the Faith),
ساعتی بنشست تا خشمش برفت ** بعد از آن گفتش کای صمصام زفت
O brother, what is the expedient for (loosing) this knot?” He (the Israelite) said, “(Only) he that is God-fearing drinks this (water).”3445
ای برادر این گره را چاره چیست ** گفت این را او خورد کو متقیست