English    Türkçe    فارسی   

5
1-25

  •  The (spiritual) King, Husámu’ddín, who is the light of the stars, demands the beginning of the Fifth Book.
  • شه حسام‌الدین که نور انجمست  ** طالب آغاز سفر پنجمست 

  • O Ziyá’u ’l-Haqq (Radiance of God), noble Husámu’ddín, master to the masters of purity,
  • این ضیاء الحق حسام الدین راد  ** اوستادان صفا را اوستاد 

  • If the people were not veiled (from the Truth) and gross, and if their throats (capacities) were not narrow and feeble,
  • گر نبودی خلق محجوب و کثیف  ** ور نبودی حلقها تنگ و ضعیف 

  • In (my) praise of thee I should have done justice to the reality and expressed myself in language other than this;
  • در مدیحت داد معنی دادمی  ** غیر این منطق لبی بگشادمی 

  • But the falcon's mouthful is not that of the wagtail: now (therefore) recourse must be had to water and oil. 5
  • لیک لقمه‌ی باز آن صعوه نیست  ** چاره اکنون آب و روغن کردنیست 

  • ’Tis wrong to praise thee to the prisoners (of sensuality): I will tell (thy praise) in the assembly of the spiritual.
  • مدح تو حیفست با زندانیان  ** گویم اندر مجمع روحانیان 

  • ’Tis fraud to discourse of thee to the worldly: I will keep it hidden like the secret of love.
  • شرح تو غبنست با اهل جهان  ** هم‌چو راز عشق دارم در نهان 

  • Praise consists in describing (excellent qualities) and in rending the veil (of ignorance): the Sun is independent of exposition and description.
  • مدح تعریفست در تخریق حجاب  ** فارغست از شرح و تعریف آفتاب 

  • The praiser of the Sun is (really) pronouncing an encomium on himself, for (he says implicitly), “My eyes are clear and not inflamed.”
  • مادح خورشید مداح خودست  ** که دو چشمم روشن و نامرمدست 

  • To blame the Sun of the world is to blame one's self, for (it implies), “My eyes are blind and dark and bad.” 10
  • ذم خورشید جهان ذم خودست  ** که دو چشمم کور و تاریک به دست 

  • Do thou pity any one in the world who has become envious of the fortunate Sun.
  • تو ببخشا بر کسی کاندر جهان  ** شد حسود آفتاب کامران 

  • Can he ever mask it (the Sun) from (men's) eyes and (prevent it) from giving freshness to things rotten?
  • تو اندش پوشید هیچ از دیده‌ها  ** وز طراوت دادن پوسیده‌ها 

  • Or can they diminish its infinite light or rise in resistance to its power?
  • یا ز نور بی‌حدش توانند کاست  ** یا به دفع جاه او توانند خاست 

  • Whosoever is envious of (him who is) the World—verily, that envy is everlasting death.
  • هر کسی کو حاسد کیهان بود  ** آن حسد خود مرگ جاویدان بود 

  • Thy dignity hath transcended intellectual apprehension: in describing thee the intellect has become an idle fool. 15
  • قدر تو بگذشت از درک عقول  ** عقل اندر شرح تو شد بوالفضول 

  • (Yet), although this intellect is too weak to declare (what thou art), one must weakly make a movement (attempt) in that (direction).
  • گر چه عاجز آمد این عقل از بیان  ** عاجزانه جنبشی باید در آن 

  • Know that when the whole of a thing is unattainable the whole of it is not (therefore to be) relinquished.
  • ان شیا کله لا یدرک  ** اعلموا ان کله لا یترک 

  • If you cannot drink (all) the flood-rain of the clouds, (yet) how can you give up water-drinking?
  • گر نتانی خورد طوفان سحاب  ** کی توان کردن بترک خورد آب 

  • If thou wilt not communicate the mystery, (at least) refresh (our) apprehensions with the husk thereof.
  • راز را گر می‌نیاری در میان  ** درکها را تازه کن از قشر آن 

  • (My) spoken words are (only) a husk in relation to thee, but they are a good kernel for other understandings. 20
  • نطقها نسبت به تو قشرست لیک  ** پیش دیگر فهمها مغزست نیک 

  • The sky is low in relation to the empyrean; else, in respect of the earth-mound, it is exceedingly high.
  • آسمان نسبت به عرش آمد فرود  ** ورنه بس عالیست سوی خاک‌تود 

  • I will tell thy description in order that they (my hearers) may take their way (towards thee) ere they grieve at the loss of that (opportunity).
  • من بگویم وصف تو تا ره برند  ** پیش از آن کز فوت آن حسرت خورند 

  • Thou art the Light of God and a mighty drawer of the soul to God. His creatures are in the darkness of vain imagination and opinion.
  • نور حقی و به حق جذاب جان  ** خلق در ظلمات وهم‌اند و گمان 

  • Reverence is the necessary condition for this goodly Light to bestow a salve on these sightless ones.
  • شرط تعظیمست تا این نور خوش  ** گردد این بی‌دیدگان را سرمه‌کش 

  • The ready sharp-eared man gains the Light—he who is not in love with darkness like a mouse. 25
  • نور یابد مستعد تیزگوش  ** کو نباشد عاشق ظلمت چو موش