- These martyrs have become warriors anew, and these captives have gained the victory once more; 1015
- این شهیدان باز نو غازی شدند ** وین اسیران باز بر نصرت زدند
- They have lifted up their heads again from non-existence, saying, “Behold us if thou art not blind from birth,”
- سر برآوردند باز از نیستی ** که ببین ما را گر اکمه نیستی
- That you may know that in non-existence there are suns, and that what is a sun here is (only) a small star yonder.
- تا بدانی در عدم خورشیدهاست ** وآنچ اینجا آفتاب آنجا سهاست
- How, O brother, is existence (contained) in non-existence? How is opposite concealed in opposite?
- در عدم هستی برادر چون بود ** ضد اندر ضد چون مکنون بود
- He brings forth the living from the dead: know that the hope of (His) worshippers is non-existence.
- یخرج الحی من المیت بدان ** که عدم آمد امید عابدان
- The sower whose barn is empty, is not he joyful and happy in hope of non-existence— 1020
- مرد کارنده که انبارش تهیست ** شاد و خوش نه بر امید نیستیست
- (Namely, in the hope) that that (crop) will grow from the quarter of nonexistence? Apprehend (this) if thou art aware of (spiritual) reality.
- که بروید آن ز سوی نیستی ** فهم کن گر واقف معنیستی
- Moment by moment thou art expecting from non-existence to gain understanding and (spiritual) perception and peace and good.
- دم به دم از نیستی تو منتظر ** که بیابی فهم و ذوق آرام و بر
- ’Tis not permitted to divulge this mystery; else I should make Abkház a Baghdád.
- نیست دستوری گشاد این راز را ** ورنه بغدادی کنم ابخاز را
- Non-existence, then, is God's factory from which He continually produces gifts.
- پس خزانهی صنع حق باشد عدم ** که بر آرد زو عطاها دم به دم
- God is the Originator, and an originator is he who produces a branch (derivative) without root (fundamental principle) or support (model). 1025
- مبدع آمد حق و مبدع آن بود ** که برآرد فرع بیاصل و سند
- Parable of the world (really) existent that appears non-existent and the world (really) non-existent that appears existent.
- مثال عالم هست نیستنما و عالم نیست هستنما
- He (God) hath caused the non-existent to appear existent and magnificent; He hath caused the existent to appear in the form of non-existence.
- نیست را بنمود هست و محتشم ** هست را بنمود بر شکل عدم
- He hath concealed the Sea and made the foam visible; He hath concealed the Wind and displayed to thee the dust.
- بحر را پوشید و کف کرد آشکار ** باد را پوشید و بنمودت غبار
- The dust is whirling in the air, (high) as a minaret: how should the dust rise aloft of itself?
- چون منارهی خاک پیچان در هوا ** خاک از خود چون برآید بر علا
- Thou seest the dust on high, O infirm (of sight): the Wind (thou seest) not, except through knowledge given by induction.
- خاک را بینی به بالا ای علیل ** باد را نی جز به تعریف دلیل
- Thou seest the foam moving in every direction: without the Sea the foam hath no turning-place. 1030
- کف همیبینی روانه هر طرف ** کف بیدریا ندارد منصرف
- Thou seest the foam by sense perception and the Sea by induction: thought is hidden, speech manifest.
- کف به حس بینی و دریا از دلیل ** فکر پنهان آشکارا قال و قیل
- We deemed negation to be affirmation: we had an eye that saw (only) the nonexistent.
- نفی را اثبات میپنداشتیم ** دیدهی معدومبینی داشتیم
- The eye that appeared (came into being) in a state of slumber, how should it be able to see aught but phantasy and non-existence?
- دیدهای که اندر نعاسی شد پدید ** کی تواند جز خیال و نیست دید
- Necessarily we were bewildered by error, since Reality was hidden and Phantasy visible,
- لاجرم سرگشته گشتیم از ضلال ** چون حقیقت شد نهان پیدا خیال
- (Wondering) why He (God) set up this non-existence in (full) view and why He caused that Reality to be hidden from sight. 1035
- این عدم را چون نشاند اندر نظر ** چون نهان کرد آن حقیقت از بصر
- Praise (to Thee), O Master-weaver of magic who hast made the dregs to seem pure (wine) to them that turn away (from the Truth).
- آفرین ای اوستاد سحرباف ** که نمودی معرضان را درد صاف
- Magicians quickly measure moonbeams in the presence of the merchant and receive gold as profit.
- ساحران مهتاب پیمایند زود ** پیش بازرگان و زر گیرند سود
- (When) by artful tricks of this sort they take money, the money is gone from his (the purchaser's) hand, (but) there is no linen (to be seen).
- سیم بربایند زین گون پیچ پیچ ** سیم از کف رفته و کرباس هیچ
- This world is a sorcerer, and we are the merchants who buy from it the measured moonbeams.
- این جهان جادوست ما آن تاجریم ** که ازو مهتاب پیموده خریم