English    Türkçe    فارسی   

5
1143-1167

  • What relation exists between this folk and the (Divine) message? Who can hope for (spiritual) life from a soulless thing?
  • از کجا این قوم و پیغام از کجا  ** از جمادی جان کرا باشد رجا 

  • If you bring (them) a message concerning a woman or gold, they will all lay before you their money and lives (in entire devotion)—
  • گر تو پیغام زنی آری و زر  ** پیش تو بنهند جمله سیم و سر 

  • (The message), ‘A sweetheart in such and such a place invites thee (to come to her): she is in love with thee, she knows thee.’ 1145
  • که فلان جا شاهدی می‌خواندت  ** عاشق آمد بر تو او می‌داندت 

  • But if you bring (them) the honey-like message of God, ‘Come to God, O thou who hast a good covenant (with Him);
  • ور تو پیغام خدا آری چو شهد  ** که بیا سوی خدا ای نیک‌عهد 

  • Go from the world of death towards the (eternal) provision: since everlastingness is possible, do not be perishing’—
  • از جهان مرگ سوی برگ رو  ** چون بقا ممکن بود فانی مشو 

  • They will seek (to shed) thy blood and (take) thy life, not in zeal for religion and (spiritual and moral) excellence.
  • قصد خون تو کنند و قصد سر  ** نه از برای حمیت دین و هنر 

  • The reason why the vulgar are at enmity with, and live in estrangement from, the saints of God who call them unto God and the Water of Life everlasting.
  • سبب عداوت عام و بیگانه زیستن ایشان به اولیاء خدا کی بحقشان می‌خوانند و با آب حیات ابدی 

  • Nay, but on account of their sticking to house and goods ’tis bitter (hateful) to them to hear this exposition (given by the prophets).
  • بلک از چفسیدگی در خان و مان  ** تلخشان آید شنیدن این بیان 

  • (Suppose) a rag is stuck fast upon the donkey's sore: when you wish to tear it off, bit by bit, 1150
  • خرقه‌ای بر ریش خر چفسید سخت  ** چونک خواهی بر کنی زو لخت لخت 

  • The donkey, because of the pain (inflicted on him), will certainly kick: happy the man who abstained from (touching) him!—
  • جفته اندازد یقین آن خر ز درد  ** حبذا آن کس کزو پرهیز کرد 

  • Especially (when there are) fifty sores, and a soaked rag stuck on the top of them in every case.
  • خاصه پنجه ریش و هر جا خرقه‌ای  ** بر سرش چفسیده در نم غرقه‌ای 

  • House and goods are like the rag, and this greed (of thine) is the sore: the greater the greed, the greater the sore.
  • خان و مان چون خرقه و این حرص‌ریش  ** حرص هر که بیش باشد ریش بیش 

  • The wilderness alone is the house and goods of the owl: he (the owl) will not listen to descriptions of Baghdád and Tabas.
  • خان و مان چغد ویرانست و بس  ** نشنود اوصاف بغداد و طبس 

  • If a royal falcon come from the road and bring to these owls a hundred reports of the King, 1155
  • گر بیاید باز سلطانی ز راه  ** صد خبر آرد بدین چغدان ز شاه 

  • (With) a full account of the imperial city and the orchards and the rivers—then a hundred enemies will jeer at him,
  • شرح دارالملک و باغستان و جو  ** پس برو افسوس دارد صد عدو 

  • Saying, ‘What has the falcon brought? An old story. He is weaving words of vanity and idle brag.’
  • که چه باز آورد افسانه‌ی کهن  ** کز گزاف و لاف می‌بافد سخن 

  • (’Tis) they (that) are old and rotten unto everlasting; otherwise (they would know that) that breath (of prophetic inspiration) makes the old new.
  • کهنه ایشانند و پوسیده‌ی ابد  ** ورنه آن دم کهنه را نو می‌کند 

  • It gives life to the old dead (spirits): it gives the crown of reason and the light of faith.
  • مردگان کهنه را جان می‌دهد  ** تاج عقل و نور ایمان می‌دهد 

  • Do not steal thy heart away from the spirit-bestowing heart-ravisher, for he will mount thee on the back of Rakhsh. 1160
  • دل مدزد از دلربای روح‌بخش  ** که سوارت می‌کند بر پشت رخش 

  • Do not steal thy head away from the crown-giving one whose head is exalted, for he will untie a hundred knots from the foot of thy heart.
  • سر مدزد از سر فراز تاج‌ده  ** کو ز پای دل گشاید صد گره 

  • Whom shall I tell? Where in the village is any (spiritually) living one? Where is any one that runs towards the Water of Life?
  • با کی گویم در همه ده زنده کو  ** سوی آب زندگی پوینده کو 

  • Thou art fleeing from Love because of a single humiliation: what dost thou know of Love except the name?
  • تو به یک خواری گریزانی ز عشق  ** تو به جز نامی چه می‌دانی ز عشق 

  • Love hath a hundred disdains and prides: Love is gained by means of a hundred blandishments.
  • عشق را صد ناز و استکبار هست  ** عشق با صد ناز می‌آید به دست 

  • Since Love is loyal, it purchases (desires) him that is loyal: it does not look at a disloyal comrade. 1165
  • عشق چون وافیست وافی می‌خرد  ** در حریف بی‌وفا می‌ننگرد 

  • Man resembles a tree, and the root is the covenant (with God): the root must be cherished with all one's might.
  • چون درختست آدمی و بیخ عهد  ** بیخ را تیمار می‌باید به جهد 

  • A corrupt (infirm) covenant is a rotten root and is cut off (deprived) of fruit and grace.
  • عهد فاسد بیخ پوسیده بود  ** وز ثمار و لطف ببریده بود