English    Türkçe    فارسی   

5
1645-1669

  • At once Seraphiel returned to the King: in God's presence he excused himself and told what had passed, 1645
  • زود اسرافیل باز آمد به شاه  ** گفت عذر و ماجرا نزد اله 

  • Saying, “Outwardly (formally) Thou gavest (me) the command to take (the clay), (but) Thou didst inspire my conscience to do the opposite of that.
  • کز برون فرمان بدادی که بگیر  ** عکس آن الهام دادی در ضمیر 

  • The command to take Thou didst address to my ear, the prohibition against hardheartedness Thou didst address to my understanding.
  • امر کردی در گرفتن سوی گوش  ** نهی کردی از قساوت سوی هوش 

  • Mercy, being prior, prevailed over wrath, O Lord whose actions are incomparable and whose dealings are gracious.”
  • سبق رحمت گشت غالب بر غضب  ** ای بدیع افعال و نیکوکار رب 

  • The sending of Azrael, the Angel of firm resolution and strong mind, on whom be peace, to seize a handful of clay in order that the body of Adam, on whom be peace, might be quickened.
  • فرستادن عزرائیل ملک العزم و الحزم را علیه‌السلام ببر گرفتن حفنه‌ای خاک تا شود جسم آدم چالاک عیله‌السلام و الصلوة 

  • Straightway God said to Azrael, “Behold the Earth full of vain imagination!
  • گفت یزدان زو عزرائیل را  ** که ببین آن خاک پر تخییل را 

  • Find that feeble unjust old crone: hark, fetch a handful of clay and make haste!” 1650
  • آن ضعیف زال ظالم را بیاب  ** مشت خاکی هین بیاور با شتاب 

  • Azrael, the captain of the (Divine) Decree, went off towards the terrestrial globe for the purpose of requisition.
  • رفت عزرائیل سرهنگ قضا  ** سوی کره‌ی خاک بهر اقتضا 

  • The Earth, according to rule, began lamenting loudly: she adjured him, she swore many an oath,
  • خاک بر قانون نفیر آغاز کرد  ** داد سوگندش بسی سوگند خورد 

  • Crying, “O favourite youth (page-of-honour), O bearer of the Throne, O thou whose command is obeyed in heaven and earth,
  • کای غلام خاص و ای حمال عرش  ** ای مطاع الامر اندر عرش و فرش 

  • Depart, for the sake of the mercy of the Merciful (God)! Depart, for the sake of Him who hath shown kindness unto thee!
  • رو به حق رحمت رحمن فرد  ** رو به حق آنک با تو لطف کرد 

  • (Depart), for the sake of that King who alone is worshipped and with whom no one's lamentation is rejected!” 1655
  • حق شاهی که جز او معبود نیست  ** پیش او زاری کس مردود نیست 

  • He replied, “These conjurations cannot move me to avert my face from (disobey) the Giver of (all) commands secret or manifest.”
  • گفت نتوانم بدین افسون که من  ** رو بتابم ز آمر سر و علن 

  • She said, “After all, He hath commanded forbearance: both (severity and forbearance) are commanded: take (choose) the latter on the ground of knowledge.”
  • گفت آخر امر فرمود او به حلم  ** هر دو امرند آن بگیر از راه علم 

  • He replied, “That would be an interpretation or an inference: do not seek to confuse the plain meaning of the command.
  • گفت آن تاویل باشد یا قیاس  ** در صریح امر کم جو التباس 

  • If thou interpret (alter) thine own thought (so as to make it agree with the command), ’tis better than that thou shouldst interpret (pervert) this unequivocal (command).
  • فکر خود را گر کنی تاویل به  ** که کنی تاویل این نامشتبه 

  • My heart is burning (melting) at thy supplication, my bosom is filled with blood on account of thy salty tears. 1660
  • دل همی‌سوزد مرا بر لابه‌ات  ** سینه‌ام پر خون شد از شورابه‌ات 

  • I am not pitiless; nay, I have greater pity than those three holy ones for the sorrow of the sorrowful.
  • نیستم بی‌رحم بل زان هر سه پاک  ** رحم بیشستم ز درد دردناک 

  • If I am slapping an orphan, while a mild-natured person may put halwá (sweetmeat) in his hand,
  • گر طبانجه می‌زنم من بر یتیم  ** ور دهد حلوا به دستش آن حلیم 

  • Those slaps (of mine) are better (for him) than the other's halwá; and if he be beguiled by the halwá, woe to him!
  • این طبانجه خوشتر از حلوای او  ** ور شود غره به حلوا وای او 

  • My heart is burning at thy lamentable cry, but God is teaching me (to know) a (great) kindness—
  • بر نفیر تو جگر می‌سوزدم  ** لیک حق لطفی همی‌آموزدم 

  • The kindness concealed amidst cruelties, the priceless cornelian hidden in filth. 1665
  • لطف مخفی در میان قهرها  ** در حدث پنهان عقیق بی‌بها 

  • The cruelty done by God is better than a hundred clemencies of mine: to withhold the soul from God is agony to the soul.
  • قهر حق بهتر ز صد حلم منست  ** منع کردن جان ز حق جان کندنست 

  • His worst cruelty is better than the clemency of both worlds: how excellent is the Lord of created beings and how excellent (His) help!
  • بترین قهرش به از حلم دو کون  ** نعم رب‌العالمین و نعم عون 

  • In His cruelty there are secret kindnesses: to surrender the soul for His sake increases (the life of) the soul.
  • لطفهای مضمر اندر قهر او  ** جان سپردن جان فزاید بهر او 

  • Hark, dismiss suspicion and error: make thy head a foot (to hasten towards Him) since He hath bidden thee come.
  • هین رها کن بدگمانی و ضلال  ** سر قدم کن چونک فرمودت تعال