English    Türkçe    فارسی   

5
1745-1769

  • For they will not make you a prisoner of (incapacitated by) wind and dysentery and crucify you with gripes. 1745
  • که نه حبس باد و قولنجت کند  ** چارمیخ معده آهنجت کند 

  • (In the case of material food) if you eat (too) little, you will remain hungry like the crow; and if you eat your fill, you will suffer from eructation.
  • گر خوری کم گرسنه مانی چو زاغ  ** ور خوری پر گیرد آروغت دماغ 

  • If you eat (too) little, (the result will be) ill-temper and anaemia and consumption; if you eat your fill, your body will incur (the penalty of) indigestion.
  • کم خوری خوی بد و خشکی و دق  ** پر خوری شد تخمه را تن مستحق 

  • Through (partaking of) the Food of God and the easily digested (delicious) nutriment, ride like a ship on such a (spiritual) ocean.
  • از طعام الله و قوت خوش‌گوار  ** بر چنان دریا چو کشتی شو سوار 

  • Be patient and persistent in fasting: (be) always expecting the Food of God;
  • باش در روزه شکیبا و مصر  ** دم به دم قوت خدا را منتظر 

  • For God, who acts with goodness and is long-suffering, bestows (His) gifts (on them that are) in expectation. 1750
  • که آن خدای خوب‌کار بردبار  ** هدیه‌ها را می‌دهد در انتظار 

  • The full-fed man does not wait expectantly for bread, (wondering) whether his allowance will come soon or late;
  • انتظار نان ندارد مرد سیر  ** که سبک آید وظیفه یا که دیر 

  • (But) the foodless man is always asking, “Where (is it)?” and expecting it hungrily and seeking and searching (for it).
  • بی‌نوا هر دم همی گوید که کو  ** در مجاعت منتظر در جست و جو 

  • Unless you are expectant, that bounty of manifold felicity will not come to you.
  • چون نباشی منتظر ناید به تو  ** آن نواله‌ی دولت هفتاد تو 

  • (Practise) expectation, O father, expectation, like a (true) man, for the sake of the dishes from above.
  • ای پدر الانتظار الانتظار  ** از برای خوان بالا مردوار 

  • Every hungry man obtained some food at last: the sun of (spiritual) fortune shone upon him. 1755
  • هر گرسنه عاقبت قوتی بیافت  ** آفتاب دولتی بر وی بتافت 

  • When a magnanimous guest will not eat some (inferior) food, the host brings better food,
  • ضیف با همت چو ز آشی کم خورد  ** صاحب خوان آش بهتر آورد 

  • Unless he be a poor host and a mean one. Do not think (so) ill of the generous Provider!
  • جز که صاحب خوان درویشی لیم  ** ظن بد کم بر به رزاق کریم 

  • Lift up your head like a mountain, O man of authority, in order that the first rays of the Sun may strike upon you;
  • سر برآور هم‌چو کوهی ای سند  ** تا نخستین نور خور بر تو زند 

  • For the lofty firm-based mountain-peak is expecting the sun of dawn.
  • که آن سر کوه بلند مستقر  ** هست خورشید سحر را منتظر 

  • Reply to the simpleton who has said that this world would be delightful if there were no death and that the possessions of the present life would be delightful if they were not fleeting, and (has uttered) other absurdities in the same style.
  • جواب آن مغفل کی گفته است کی خوش بودی این جهان اگر مرگ نبودی وخوش بودی ملک دنیا اگر زوالش نبودی و علی هذه الوتیرة من الفشارات 

  • A certain man was saying, “The world would be delightful, were it not for the intervention of death.” 1760
  • آن یکی می‌گفت خوش بودی جهان  ** گر نبودی پای مرگ اندر میان 

  • The other said, “If there were no death, the tangled world would not be worth a straw.
  • آن دگر گفت ار نبودی مرگ هیچ  ** که نیرزیدی جهان پیچ‌پیچ 

  • It would be (like) a stack heaped up in the field and neglected and left unthreshed.
  • خرمنی بودی به دشت افراشته  ** مهمل و ناکوفته بگذاشته 

  • You have supposed (what is really) death to be life: you have sown your seed in a barren soil.
  • مرگ را تو زندگی پنداشتی  ** تخم را در شوره خاکی کاشتی 

  • The false (discursive) reason, indeed, sees the reverse (of the truth): it sees life as death, O man of weak judgement.”
  • عقل کاذب هست خود معکوس‌بین  ** زندگی را مرگ بیند ای غبین 

  • Do Thou, O God, show (unto us) everything as it really is in this house of illusion. 1765
  • ای خدا بنمای تو هر چیز را  ** آنچنان که هست در خدعه‌سرا 

  • None that has died is filled with grief on account of death; his grief is caused by having too little provision (for the life hereafter);
  • هیچ مرده نیست پر حسرت ز مرگ  ** حسرتش آنست کش کم بود برگ 

  • Otherwise (he would not grieve, for) he has come from a dungeon into the open country amidst fortune and pleasure and delight;
  • ورنه از چاهی به صحرا اوفتاد  ** در میان دولت و عیش و گشاد 

  • From this place of mourning and (this) narrow vale (of tribulation) he has been transported to the spacious plain.
  • زین مقام ماتم و ننگین مناخ  ** نقل افتادش به صحرای فراخ 

  • (’Tis) a seat of truth, not a palace of falsehood; a choice wine, not an intoxication with buttermilk.
  • مقعد صدقی نه ایوان دروغ  ** باده‌ی خاصی نه مستیی ز دوغ