English    Türkçe    فارسی   

5
1964-1988

  • That thou mayst be ennobled by Nún wa ’l-Qalam, and that the Gracious One may sow seed within thee.
  • تا مشرف گردی از نون والقلم  ** تا بکارد در تو تخم آن ذوالکرم 
  • Assume, indeed, that thou hast never licked (tasted) this pálúda (honeycake); assume that thou hast never seen the kitchen which thou hast seen, 1965
  • خود ازین پالوه نالیسیده گیر  ** مطبخی که دیده‌ای نادیده گیر 
  • Because from this pálúda intoxications arise, and the sheepskin jacket and the shoon depart from thy memory.
  • زانک ازین پالوده مستیها بود  ** پوستین و چارق از یادت رود 
  • When the death-agony comes, thou wilt utter a (great) cry of lamentation: in that hour thou wilt remember thy ragged cloak and clumsy shoon;
  • چون در آید نزع و مرگ آهی کنی  ** ذکر دلق و چارق آنگاهی کنی 
  • (But) until thou art drowning in the waves of an evil plight in which there is no help (to be obtained) from any refuge,
  • تا نمانی غرق موج زشتیی  ** که نباشد از پناهی پشتیی 
  • Thou wilt never call to mind the right ship (for thy voyage): thou wilt never look at thy shoon and sheepskin jacket.
  • یاد ناری از سفینه‌ی راستین  ** ننگری رد چارق و در پوستین 
  • When thou art left helpless in the overwhelming waters of destruction, then thou wilt incessantly make (the words) we have done wrong thy litany; 1970
  • چونک درمانی به غرقاب فنا  ** پس ظلمنا ورد سازی بر ولا 
  • (But) the Devil will say, “Look ye at this half-baked (fool)! Cut off the head of this untimely bird (this cock that crows too late)!”
  • دیو گوید بنگرید این خام را  ** سر برید این مرغ بی‌هنگام را 
  • Far from the wisdom of Ayáz is this characteristic, (namely), that his prayer should be uttered without (being a real) prayer.
  • دور این خصلت ز فرهنگ ایاز  ** که پدید آید نمازش بی‌نماز 
  • He has been the cock of Heaven from of old: all his crowings are (taking place) at their (proper) time.
  • او خروس آسمان بوده ز پیش  ** نعره‌های او همه در وقت خویش 
  • On the meaning of this (Tradition), “Show unto us the things as they are (in reality)”; and on the meaning of this (saying), “If the covering were lifted, my certainty would not be increased”; and on his (the poet's) verse: “When thou regardest any one with a malign eye, thou art regarding him from the hoop (narrow circle) of thy (self-)existence.” (Hemistich): “The crooked ladder casts a crooked shadow.”
  • در معنی این کی ارنا الاشیاء کما هی و معنی این کی لو کشف الغطاء ما از ددت یقینا و قوله در هر که تو از دیده‌ی بد می‌نگری از چنبره‌ی وجود خود می‌نگری پایه‌ی کژ کژ افکند سایه 
  • O cocks, learn crowing from him: he crows for God's sake, not for the sake of pence.
  • ای خروسان از وی آموزید بانگ  ** بانگ بهر حق کند نه بهر دانگ 
  • The false dawn comes and does not deceive him: the false dawn is the World with its good and evil. 1975
  • صبح کاذب آید و نفریبدش  ** صبح کاذب عالم و نیک و بدش 
  • The worldly people had defective understandings, so that they deemed it to be the true dawn.
  • اهل دنیا عقل ناقص داشتند  ** تا که صبح صادقش پنداشتند 
  • The false dawn has waylaid (many) caravans which have set out in hope of the daybreak.
  • صبح کاذب کاروانها را زدست  ** که به بوی روز بیرون آمدست 
  • May the false dawn not be the people's guide! for it gives many caravans to the wind (of destruction).
  • صبح کاذب خلق را رهبر مباد  ** کو دهد بس کاروانها را به باد 
  • O thou who hast become captive to the false dawn, do not regard the true dawn also as false.
  • ای شده تو صبح کاذب را رهین  ** صبح صادق را تو کاذب هم مبین 
  • If thou (thyself) hast no protection (art not exempt) from hypocrisy and wickedness, wherefore shouldst thou impute the same (vices) to thy brother? 1980
  • گر نداری از نفاق و بد امان  ** از چه داری بر برادر ظن همان 
  • The evil-doer is always thinking ill (of others): he reads his own book as referring to his neighbour.
  • بدگمان باشد همیشه زشت‌کار  ** نامه‌ی خود خواند اندر حق یار 
  • The wretches who have remained (sunk) in (their own) unrighteous qualities have called the prophets magicians and unrighteous;
  • آن خسان که در کژیها مانده‌اند  ** انبیا را ساحر و کژ خوانده‌اند 
  • And those base Amírs, (who were) forgers of falsehood, conceived this evil thought about the chamber of Ayáz,
  • وآن امیران خسیس قلب‌ساز  ** این گمان بردند بر حجره‌ی ایاز 
  • (Supposing) that he kept there a buried hoard and treasure. Do not look at others in the mirror of thyself!
  • کو دفینه دارد و گنج اندر آن  ** ز آینه‌ی خود منگر اندر دیگران 
  • The King, indeed, knew his innocence: (only) on their account was he making that investigation, 1985
  • شاه می‌دانست خود پاکی او  ** بهر ایشان کرد او آن جست و جو 
  • Saying, “O Amír, open the door of the chamber at midnight, when he (Ayáz) will be unaware of it,
  • کای امیر آن حجره را بگشای در  ** نیم شب که باشد او زان بی‌خبر 
  • In order that his (secret) thoughts may come to light: afterwards it rests with me to punish him.
  • تا پدید آید سگالشهای او  ** بعد از آن بر ماست مالشهای او 
  • I bestow the gold and jewels upon you: of those riches I desire naught but the information (concerning them).”
  • مر شما را دادم آن زر و گهر  ** من از آن زرها نخواهم جز خبر