- He replied, “I am searching everywhere for a man that is alive with the life inspired by that (Divine) Breath. 2890
- گفت می‌جویم به هر سو آدمی ** که بود حی از حیات آن دمی
- Is there a man in existence?” “This bazaar,” said the other, “is full: surely they are men, O noble sage.”
- هست مردی گفت این بازار پر ** مردمانند آخر ای دانای حر
- He answered, “I want (one who is) a man on the two-wayed road—in the way of anger and at the time of desire.
- گفت خواهم مرد بر جاده‌ی دو ره ** در ره خشم و به هنگام شره
- Where is (one who is) a man at the moment of anger and at the moment of appetite? In search of (such) a man I am running from street to street.
- وقت خشم و وقت شهوت مرد کو ** طالب مردی دوانم کو به کو
- Where in the world is (one who is) a man on these two occasions, that I may devote my life to him to-day?”
- کو درین دو حال مردی در جهان ** تا فدای او کنم امروز جان
- “You are seeking a rare thing,” said he; “but you take no heed of the (Divine) ordinance and destiny. Consider well! 2895
- گفت نادر چیز می‌جویی ولیک ** غافل از حکم و قضایی بین تو نیک
- You regard (only) the branch, you are unaware of the root: we are the branch, the ordinances of the (Divine) decree are the root.”
- ناظر فرعی ز اصلی بی‌خبر ** فرع ماییم اصل احکام قدر
- The (Divine) destiny causes the rolling sphere (of heaven) to lose its way; the (Divine) destiny makes a hundred Mercuries to be ignorant;
- چرخ گردان را قضا گمره کند ** صدعطارد را قضا ابله کند
- It makes the world of (our) contrivance to be straitened; it makes iron and hard rock to be (unresisting as) water.
- تنگ گرداند جهان چاره را ** آب گرداند حدید و خاره را
- O thou who hast resolved upon the way (thou wilt go), step by step, thou art the rawest of the raw, the rawest of the raw, the rawest of the raw.
- ای قراری داده ره را گام گام ** خام خامی خام خامی خام خام
- Since thou hast seen the revolution of the millstone, come now, see also the water of the river. 2900
- چون بدیدی گردش سنگ آسیا ** آب جو را هم ببین آخر بیا
- Thou hast seen the dust rise into the air: amidst the dust see the wind.
- خاک را دیدی برآمد در هوا ** در میان خاک بنگر باد را
- Thou seest the kettles of thought boiling: look with intelligence on the fire too.
- دیگهای فکر می‌بینی به جوش ** اندر آتش هم نظر می‌کن به هوش
- God said to Job, “I have graciously bestowed a (gift of) patience upon every hair of thee.
- گفت حق ایوب را در مکرمت ** من بهر موییت صبری دادمت
- Hark, do not pay so much regard to thy patience: thou hast seen (thy) patience, (now) look at (My) giving (thee) patience.”
- هین به صبر خود مکن چندین نظر ** صبر دیدی صبر دادن را نگر
- How long wilt thou behold the revolution of the water-wheel? Put forth thy head and behold the rapid water (that turns it). 2905
- چند بینی گردش دولاب را ** سر برون کن هم ببین تیز آب را
- Thou wilt say, “I am beholding it”; but there are many good signs of (really) beholding it.
- تو همی‌گویی که می‌بینم ولیک ** دید آن را بس علامتهاست نیک
- When thou hast taken a summary view of the circling movement of the foam, look upon the Sea if thou wantest (to feel) bewilderment.
- گردش کف را چو دیدی مختصر ** حیرتت باید به دریا در نگر
- He that regards the foam tells of the mystery, while he that regards the Sea is bewildered.
- آنک کف را دید سر گویان بود ** وانک دریا دید او حیران بود
- He that regards the foam forms intentions, while he that regards the Sea makes his heart (one with) the Sea.
- آنک کف را دید نیتها کند ** وانک دریا دید دل دریا کند
- He that regards the foam-flakes is (engaged) in reckoning (and calculation), while he that regards the Sea is without (conscious) volition. 2910
- آنک کفها دید باشد در شمار ** و آنک دریا دید شد بی‌اختیار
- He that regards the foam is in (continual) movement, while he that regards the Sea is devoid of hypocrisy.
- آنک او کف دید در گردش بود ** وانک دریا دید او بی‌غش بود
- How a Moslem called a Magian (to accept Islam).
- دعوت کردن مسلمان مغ را
- A certain man said to a Magian, “O such-and-such, hark, become a Moslem, be one of the true believers!”
- مر مغی را گفت مردی کای فلان ** هین مسلمان شو بباش از مومنان
- He replied, “If God will, I shall become a true believer; and if He increase His grace, I shall become possessed of intuitive faith.”
- گفت اگر خواهد خدا مومن شوم ** ور فزاید فضل هم موقن شوم
- He (the Moslem) said, “God wills thy true belief, in order that thy spirit may be delivered from the hand (power) of Hell;
- گفت می‌خواهد خدا ایمان تو ** تا رهد از دست دوزخ جان تو