- “O Ayáz, declare the mystery of the rustic shoon and why in the presence of the shoon thou showest all this humility,
- سر چارق را بیان کن ای ایاز ** پیش چارق چیستت چندین نیاز
- So that thy (fellow-servants) Sunqur and Bakyáruq may hear the inmost secret of thy sheepskin jacket and rustic shoon.
- تا بنوشد سنقر و بک یا رقت ** سر سر پوستین و چارقت
- O Ayáz, slavery hath gained lustre from thee: thy lustre hath sped from lowliness towards heaven.
- ای ایاز از تو غلامی نور یافت ** نورت از پستی سوی گردون شتافت
- Servitude has become an object of regret to the free, since thou hast given life (and splendour) to servitude.
- حسرت آزادگان شد بندگی ** بندگی را چون تو دادی زندگی
- The true believer is he by whose true belief amidst the ebb and flow (of fortune) the infidel is made regretful.” 3355
- مؤمن آن باشد که اندر جزر و مد ** کافر از ایمان او حسرت خورد
- Story of the infidel whom, in the time of Abá Yazíd (Báyazíd), they invited to become a Moslem; and how he answered them.
- حکایت کافری کی گفتندش در عهد ابا یزید کی مسلمان شو و جواب گفتن او ایشان را
- There was a certain infidel in the time of Báyazíd: a blessed Moslem said to him,
- بود گبری در زمان بایزید ** گفت او را یک مسلمان سعید
- “How would it be if you profess Islam, so that you may gain a hundred salvations and sovereignties?”
- که چه باشد گر تو اسلام آوری ** تا بیابی صد نجات و سروری
- He replied, “If this Faith (of thine), O disciple, is (the same as) that which is held by Báyazíd, the Shaykh (spiritual Director) of the world,
- گفت این ایمان اگر هست ای مرید ** آنک دارد شیخ عالم بایزید
- I cannot endure the glowing heat thereof, which is too great for (all) the strivings of my soul (to attain unto it).
- من ندارم طاقت آن تاب آن ** که آن فزون آمد ز کوششهای جان
- Although I feel no certainty as regards the Faith and Religion (of Islam), yet I believe mightily in his Faith. 3360
- گرچه در ایمان و دین ناموقنم ** لیک در ایمان او بس مؤمنم
- I hold the faith that that (Faith of his) is higher than all (others): ’tis very beautiful, resplendent, and glorious.
- دارم ایمان که آن ز جمله برترست ** بس لطیف و با فروغ و با فرست
- Inwardly I am a believer in his Faith, though a seal is set firmly on my mouth.
- مؤمن ایمان اویم در نهان ** گرچه مهرم هست محکم بر دهان
- Again, if indeed the Faith (which thou wouldst have me embrace) is your Faith, I have no inclination or desire for it.
- باز ایمان خود گر ایمان شماست ** نه بدان میلستم و نه مشتهاست
- He that feels a hundred inclinations to believe—that (inclination) languishes as soon as he sees you (Moslems),
- آنک صد میلش سوی ایمان بود ** چون شما را دید آن فاتر شود
- Because he sees a (mere) name and no meaning in it, like calling the desert mafáza (a safe place). 3365
- زانک نامی بیند و معنیش نی ** چون بیابان را مفازه گفتنی
- When he looks upon your Faith, his love is chilled (and shrinks) from professing it.”
- عشق او ز آورد ایمان بفسرد ** چون به ایمان شما او بنگرد
- Story of the harsh-voiced muezzin who called (the Moslems) to prayer in the land of the infidels and to whom a certain infidel offered presents.
- حکایت آن مذن زشت آواز کی در کافرستان بانگ نماز داد و مرد کافری او را هدیه داد
- A certain muezzin had a very harsh voice: he called (the Moslems to prayer) in the land of the infidels.
- یک مذن داشت بس آواز بد ** در میان کافرستان بانگ زد
- They said to him several times, “Do not give the call to prayer, for (otherwise) fighting and acts of hostility (against us) will be prolonged.”
- چند گفتندش مگو بانگ نماز ** که شود جنگ و عداوتها دراز
- He defied (them), and then without showing (any) caution he gave the call to prayer in the land of the infidels.
- او ستیزه کرد و پس بیاحتراز ** گفت در کافرستان بانگ نماز
- The (Moslem) folk were in fear of a general insurrection; however, an infidel came up (to them) with a robe. 3370
- خلق خایف شد ز فتنهی عامهای ** خود بیامد کافری با جامهای
- He brought (with him) candles and halwá and such a (fine) robe as gifts, and approached in a friendly manner,
- شمع و حلوا با چنان جامهی لطیف ** هدیه آورد و بیامد چون الیف
- Asking again and again, “Tell me, where is this muezzin, whose call and cry increases my pleasure?”
- پرس پرسان کین مذن کو کجاست ** که صلا و بانگ او راحتفزاست
- “Eh, what pleasure was there from such a harsh voice?” He replied, “His voice penetrated into the church.
- هین چه راحت بود زان آواز زشت ** گفت که آوازش فتاد اندر کنشت
- I have a comely daughter of very high estate: she was desiring (to marry) a true believer.
- دختری دارم لطیف و بس سنی ** آرزو میبود او را مؤمنی
- Never would this passion go out of her head, (though) so many infidels were exhorting her. 3375
- هیچ این سودا نمیرفت از سرش ** پندها میداد چندین کافرش