- Saying, “O Amír, it does not beseem thee to exact vengeance: if the wine is gone, (yet) thou art delicious without wine.
- کای امیر از تو نشاید کین کشی ** گر بشد باده تو بیباده خوشی
- Wine derives its original substance from thy goodliness; the goodliness of water regrets (its lack of) thy goodliness. 3565
- باده سرمایه ز لطف تو برد ** لطف آب از لطف تو حسرت خورد
- Act royally, forgive him, O merciful one, O generous son of a generous sire and grandsire.
- پادشاهی کن ببخشش ای رحیم ** ای کریم ابن الکریم ابن الکریم
- Every wine is the slave of this (comely) figure and (fair) cheek (of thine): all the drunken feel envy of thee.
- هر شرابی بندهی این قد و خد ** جمله مستان را بود بر تو حسد
- Thou hast no need of rosy wine: take leave of (its) rosiness, thou (thyself) art (its) rosiness.
- هیچ محتاج می گلگون نهای ** ترک کن گلگونه تو گلگونهای
- O thou whose Venus-like countenance is (bright as) the morning sun, O thou of whose colour (all) rosinesses are beggars,
- ای رخ چون زهرهات شمس الضحی ** ای گدای رنگ تو گلگونهها
- The wine that is bubbling invisibly in the jar bubbles thus from longing for thy face. 3570
- باده کاندر خنب میجوشد نهان ** ز اشتیاق روی تو جوشد چنان
- O thou who art the whole sea, what wilt thou do with dew? And O thou who art the whole of existence, why art thou seeking non-existence?
- ای همه دریا چه خواهی کرد نم ** وی همه هستی چه میجویی عدم
- O resplendent Moon, what wilt thou do with the dust, O thou beside whose face the moon is pallid?
- ای مه تابان چه خواهی کرد گرد ** ای که مه در پیش رویت رویزرد
- Thou art lovely and beautiful and the mine (source) of every loveliness: why indeed shouldst thou lay thyself under obligations to wine?
- تاج کرمناست بر فرق سرت ** طوق اعطیناک آویز برت
- The tiara of We have honoured (the sons of Adam) is on the crown of thy head; the collar of We have given thee hangs on thy breast.
- تو خوش و خوبی و کان هر خوشی ** تو چرا خود منت باده کشی
- Man is the substance, and the celestial sphere is his accident; all things are (like) a branch or the step of a ladder: he is the object. 3575
- جوهرست انسان و چرخ او را عرض ** جمله فرع و پایهاند و او غرض
- O thou to whom reason and foresight and intelligence are slaves, how art thou selling thyself so cheaply?
- ای غلامت عقل و تدبیرات و هوش ** چون چنینی خویش را ارزان فروش
- Service to thee is imposed on all existence as a duty: how should a substance beg for help from an accident?
- خدمتت بر جمله هستی مفترض ** جوهری چون نجده خواهد از عرض
- Thou seekest knowledge from books—oh, ridiculous! Thou seekest pleasure from halwá (sweetmeats)—oh, ridiculous!
- علم جویی از کتبها ای فسوس ** ذوق جویی تو ز حلوا ای فسوس
- Thou art the sea of knowledge hidden in a dewdrop; thou art the universe hidden in a body three ells long.
- بحر علمی در نمی پنهان شده ** در سه گز تن عالمی پنهان شده
- What is wine or music or sexual intercourse that thou shouldst seek delight and profit there from? 3580
- می چه باشد یا سماع و یا جماع ** تا بجویی زو نشاط و انتفاع
- (’Tis as though) the sun sought to borrow (light) from a mote, (or) a Zuhra begged for a cup (of wine) from a small jar.
- آفتاب از ذرهای شد وام خواه ** زهرهای از خمرهای شد جامخواه
- Thou art the unconditional spirit imprisoned in conditionality, thou art the sun imprisoned in the (descending) node: here's a pity!”
- جان بیکیفی شده محبوس کیف ** آفتابی حبس عقده اینت حیف
- How the Amír answered them again.
- باز جواب گفتن آن امیر ایشان را
- He replied, “Nay, nay, I am the fellow for that wine: I am not content with tasting this delight (of which ye speak).
- گفت نه نه من حریف آن میم ** من به ذوق این خوشی قانع نیم
- I desire such (wine), that, like the jasmine, I may ever be reeling crookedly (now) that way, now this,
- من چنان خواهم که همچون یاسمین ** کژ همیگردم چنان گاهی چنین
- And, having been delivered from all fear and hope, I may be swaying to every side, like the willow, 3585
- وارهیده از همه خوف و امید ** کژ همیگردم بهر سو همچو بید
- Swaying to left and right like the willow-bough, which is made to dance all sorts of dances by the wind.”
- همچو شاخ بید گردان چپ و راست ** که ز بادش گونه گونه رقصهاست
- He that is accustomed to the joy of (spiritual) wine, how should he be satisfied with this delight, Khwája, eh?
- آنک خو کردست با شادی می ** این خوشی را کی پسندد خواجه کی
- The prophets abandoned this delight because they were steeped in the Divine delight;
- انبیا زان زین خوشی بیرون شدند ** که سرشته در خوشی حق بدند