- I threw myself into the Greater Warfare (which consists) in practising austerities and becoming lean.
- در جهاد اکبر افکندم بدن ** در ریاضت کردن و لاغر شدن
- (One day) there reached my ear the sound of the drums of the holy warriors; for the hard-fighting army was on the march.
- بانگ طبل غازیان آمد به گوش ** که خرامیدند جیش غزوکوش
- My fleshly soul cried out to me from within: at morningtide I heard (its voice) with my sensuous ear,
- نفس از باطن مرا آواز داد ** که به گوش حس شنیدم بامداد
- (Saying), ‘Arise! ’Tis time to fight. Go, devote thyself to fighting in the holy war!’
- خیز هنگام غزا آمد برو ** خویش را در غزو کردن کن گرو
- I answered, ‘O wicked perfidious soul, what hast thou to do with the desire to fight? 3790
- گفتم ای نفس خبیث بیوفا ** از کجا میل غزا تو از کجا
- Tell the truth, O my soul! This is trickery. Else (why wouldst thou fight)?—the lustful soul is quit of obedience (to the Divine command).
- راست گوی ای نفس کین حیلتگریست ** ورنه نفس شهوت از طاعت بریست
- Unless thou tell the truth, I will attack thee, I will squeeze (torment) thee more painfully (than before) in maceration.’
- گر نگویی راست حمله آرمت ** در ریاضت سختتر افشارمت
- Thereupon my soul, mutely eloquent, cried out in guile from within me,
- نفس بانگ آورد آن دم از درون ** با فصاحت بیدهان اندر فسون
- ‘Here thou art killing me daily, thou art putting my (vital) spirit (on the rack), like the spirits of infidels.
- که مرا هر روز اینجا میکشی ** جان من چون جان گبران میکشی
- No one is aware of my plight—how thou art killing me (by keeping me) without sleep and food. 3795
- هیچ کس را نیست از حالم خبر ** که مرا تو میکشی بیخواب و خور
- In war I should escape from the body at one stroke, and the people would see my manly valour and self-sacrifice.’
- در غزا بجهم به یک زخم از بدن ** خلق بیند مردی و ایثار من
- I replied, ‘O wretched soul, a hypocrite thou hast lived and a hypocrite thou wilt die: what (a pitiful thing) art thou!
- گفتم ای نفسک منافق زیستی ** هم منافق میمری تو چیستی
- In both worlds thou hast been a hypocrite, in both worlds thou art such a worthless creature.’
- در دو عالم تو مرایی بودهای ** در دو عالم تو چنین بیهودهای
- I vowed that I would never put my head outside of (come out of) seclusion, seeing that this body is alive,
- نذر کردم که ز خلوت هیچ من ** سر برون نارم چو زندهست این بدن
- Because everything that this body does in seclusion it does with no regard to man or woman. 3800
- زانک در خلوت هر آنچ تن کند ** نه از برای روی مرد و زن کند
- During seclusion the intention of (all) its movement and rest is for God's sake only.”
- جنبش و آرامش اندر خلوتش ** جز برای حق نباشد نیتش
- This is the Greater Warfare, and that (other) is the Lesser Warfare: both are (fit) work for (men like) Rustam and Haydar (‘Alí).
- این جهاد اکبرست آن اصغرست ** هر دو کار رستمست و حیدرست
- They are not (fit) work for one whose reason and wits fly out of his body when a mouse's tail moves.
- کار آن کس نیست کو را عقل و هوش ** پرد از تن چون بجنبد دنب موش
- Such a one must stay, like women, far off from the battle-field and the spears.
- آن چنان کس را بباید چون زنان ** دور بودن از مصاف و از سنان
- That one a Súfí and this one (too) a Súfí! Here's a pity! That one is killed by a needle, while the sword is this one's food. 3805
- صوفیی آن صوفیی این اینت حیف ** آن ز سوزن کشته این را طعمه سیف
- He (the false Súfí) is (only) the figure of a Súfí: he has no soul (life); accordingly, the (true) Súfís get a bad name from Súfís such as these.
- نقش صوفی باشد او را نیست جان ** صوفیان بدنام هم زین صوفیان
- Upon the door and wall of the body moulded of clay God, in His jealousy, traced the figures of a hundred Súfís (of this sort),
- بر در و دیوار جسم گلسرشت ** حق ز غیرت نقش صد صوفی نبشت
- To the end that by means of magic those figures should move and that Moses' rod should be hidden.
- تا ز سحر آن نقشها جنبان شود ** تا عصای موسوی پنهان شود
- The truth of the rod swallows up the figures, (but) the Pharaoh-like eye is filled with dust and gravel (and cannot see).
- نقشها را میخورد صدق عصا ** چشم فرعونیست پر گرد و حصا
- Another Súfí entered the battle-line twenty times for the purpose of fighting 3810
- صوفی دیگر میان صف حرب ** اندر آمد بیست بار از بهر ضرب