English    Türkçe    فارسی   

5
3793-3817

  • Thereupon my soul, mutely eloquent, cried out in guile from within me,
  • نفس بانگ آورد آن دم از درون  ** با فصاحت بی‌دهان اندر فسون 

  • ‘Here thou art killing me daily, thou art putting my (vital) spirit (on the rack), like the spirits of infidels.
  • که مرا هر روز اینجا می‌کشی  ** جان من چون جان گبران می‌کشی 

  • No one is aware of my plight—how thou art killing me (by keeping me) without sleep and food. 3795
  • هیچ کس را نیست از حالم خبر  ** که مرا تو می‌کشی بی‌خواب و خور 

  • In war I should escape from the body at one stroke, and the people would see my manly valour and self-sacrifice.’
  • در غزا بجهم به یک زخم از بدن  ** خلق بیند مردی و ایثار من 

  • I replied, ‘O wretched soul, a hypocrite thou hast lived and a hypocrite thou wilt die: what (a pitiful thing) art thou!
  • گفتم ای نفسک منافق زیستی  ** هم منافق می‌مری تو چیستی 

  • In both worlds thou hast been a hypocrite, in both worlds thou art such a worthless creature.’
  • در دو عالم تو مرایی بوده‌ای  ** در دو عالم تو چنین بیهوده‌ای 

  • I vowed that I would never put my head outside of (come out of) seclusion, seeing that this body is alive,
  • نذر کردم که ز خلوت هیچ من  ** سر برون نارم چو زنده‌ست این بدن 

  • Because everything that this body does in seclusion it does with no regard to man or woman. 3800
  • زانک در خلوت هر آنچ تن کند  ** نه از برای روی مرد و زن کند 

  • During seclusion the intention of (all) its movement and rest is for God's sake only.”
  • جنبش و آرامش اندر خلوتش  ** جز برای حق نباشد نیتش 

  • This is the Greater Warfare, and that (other) is the Lesser Warfare: both are (fit) work for (men like) Rustam and Haydar (‘Alí).
  • این جهاد اکبرست آن اصغرست  ** هر دو کار رستمست و حیدرست 

  • They are not (fit) work for one whose reason and wits fly out of his body when a mouse's tail moves.
  • کار آن کس نیست کو را عقل و هوش  ** پرد از تن چون بجنبد دنب موش 

  • Such a one must stay, like women, far off from the battle-field and the spears.
  • آن چنان کس را بباید چون زنان  ** دور بودن از مصاف و از سنان 

  • That one a Súfí and this one (too) a Súfí! Here's a pity! That one is killed by a needle, while the sword is this one's food. 3805
  • صوفیی آن صوفیی این اینت حیف  ** آن ز سوزن کشته این را طعمه سیف 

  • He (the false Súfí) is (only) the figure of a Súfí: he has no soul (life); accordingly, the (true) Súfís get a bad name from Súfís such as these.
  • نقش صوفی باشد او را نیست جان  ** صوفیان بدنام هم زین صوفیان 

  • Upon the door and wall of the body moulded of clay God, in His jealousy, traced the figures of a hundred Súfís (of this sort),
  • بر در و دیوار جسم گل‌سرشت  ** حق ز غیرت نقش صد صوفی نبشت 

  • To the end that by means of magic those figures should move and that Moses' rod should be hidden.
  • تا ز سحر آن نقشها جنبان شود  ** تا عصای موسوی پنهان شود 

  • The truth of the rod swallows up the figures, (but) the Pharaoh-like eye is filled with dust and gravel (and cannot see).
  • نقشها را میخورد صدق عصا  ** چشم فرعونیست پر گرد و حصا 

  • Another Súfí entered the battle-line twenty times for the purpose of fighting 3810
  • صوفی دیگر میان صف حرب  ** اندر آمد بیست بار از بهر ضرب 

  • Along with the Moslems when they attacked the infidels; he did not fall back with the Moslems in their retreat.
  • با مسلمانان به کافر وقت کر  ** وانگشت او با مسلمانان به فر 

  • He was wounded, but he bandaged the wound which he had received, and once more advanced to the charge and combat,
  • زخم خورد و بست زخمی را که خورد  ** بار دیگر حمله آورد و نبرد 

  • In order that his body might not die cheaply at one blow and that he might receive twenty blows in the battle.
  • تا نمیرد تن به یک زخم از گزاف  ** تا خورد او بیست زخم اندر مصاف 

  • To him it was anguish that he should give up his soul at one blow and that his soul should escape lightly from the hand of his fortitude.
  • حیفش آمد که به زخمی جان دهد  ** جان ز دست صدق او آسان رهد 

  • Story of the (spiritual) warrior who every day used to take one dirhem separately from a purse containing (pieces of) silver and throw it into a ditch (full of water) for the purpose of thwarting the greed and cupidity of his fleshly soul; and how his soul tempted him, saying, “Since you are going to throw (this money) into the ditch, at least throw it away all at once, so that I may gain deliverance, for despair is one of the two (possible) reliefs”; and how he replied, “I will not give thee this relief either.”
  • حکایت آن مجاهد کی از همیان سیم هر روز یک درم در خندق انداختی به تفاریق از بهر ستیزه‌ی حرص و آرزوی نفس و وسوسه‌ی نفس کی چون می‌اندازی به خندق باری به یک‌بار بینداز تا خلاص یابم کی الیاس احدی الراحتین او گفته کی این راحت نیز ندهم 

  • A certain man had forty dirhems in his hand: every night he would throw one (of them) into the sea-water, 3815
  • آن یکی بودش به کف در چل درم  ** هر شب افکندی یکی در آب یم 

  • In order that the long agony suffered in (the process of) deliberation might become grievous to the illusory soul.
  • تا که گردد سخت بر نفس مجاز  ** در تانی درد جان کندن دراز 

  • He (the valiant Súfí) advanced with the Moslems to attack (the infidels), (but) in the hour of retreat he did not fall back in haste before the enemy.
  • با مسلمانان بکر او پیش رفت  ** وقت فر او وا نگشت از خصم تفت