English    Türkçe    فارسی   

5
4069-4093

  • He is a gnostic and has been delivered from fear and dread: the sword of God has cut lamentation asunder
  • عارفست و باز رست از خوف و بیم  ** های هو را کرد تیغ حق دو نیم 

  • (Formerly) he had from God (feelings of) fear and hope: the fear has passed away and the hope has come into clear view. 4070
  • بود او را بیم و اومید از خدا  ** خوف فانی شد عیان گشت آن رجا 

  • When he (Ayáz) broke that choice pearl, thereupon from the Amirs arose a hundred clamours and outcries—
  • چون شکست او گوهر خاص آن زمان  ** زان امیران خاست صد بانگ و فغان 

  • “What recklessness is this! By God, whoever has broken this luminous pearl is an infidel”—
  • کین چه بی‌باکیست والله کافرست  ** هر که این پر نور گوهر را شکست 

  • And (yet) the whole company (of Amirs) in their ignorance and blindness had broken the pearl of the King’s command.
  • وآن جماعت جمله از جهل و عما  ** در شکسته در امر شاه را 

  • The precious pearl, the product of love and affection—why was it (ever) veiled from hearts like those?
  • قیمتی گوهر نتیجه‌ی مهر و ود  ** بر چنان خاطر چرا پوشیده شد 

  • How the Amirs reviled Ayáz, saying, “Why did he break it?” and how Ayáz answered them.
  • تشنیع زدن امرا بر ایاز کی چرا شکستش و جواب دادن ایاز ایشان را 

  • Ayáz said, “O renowned princes, is the King’s command more precious or the pearl? 4075
  • گفت ایاز ای مهتران نامور  ** امر شه بهتر به قیمت یا گهر 

  • In your eyes is the command of the sovereign or this goodly pearl superior? For God’s sake (tell me that)!
  • امر سلطان به بود پیش شما  ** یا که این نیکو گهر بهر خدا 

  • O ye whose gaze is (fixed) upon the pearl, not upon the King, the ghoul is your object of desire, not the highway.
  • ای نظرتان بر گهر بر شاه نه  ** قبله‌تان غولست و جاده‌ی راه نه 

  • I will never avert my gaze from the King, I will not turn my face towards a stone, like the polytheist.
  • من ز شه بر می‌نگردانم بصر  ** من چو مشرک روی نارم با حجر 

  • Devoid of the (spiritual) pearl is the soul that prefers a coloured stone and puts my King behind.”
  • بی‌گهر جانی که رنگین سنگ را  ** برگزیند پس نهد شاه مرا 

  • Turn thy back towards the rose-colored doll, lose thy reason in Him who bestows the colour. 4080
  • پشت سوی لعبت گل‌رنگ کن  ** عقل در رنگ‌آورنده دنگ کن 

  • Come into the river (of reality), dash the pitcher (of phenomenal form) against the stone, set fire to (mere) scent and colour.
  • اندر آ در جو سبو بر سنگ زن  ** آتش اندر بو و اندر رنگ زن 

  • If thou art not one of the brigands on the Way of the Religion, do not be addicted, like women, to colour and scent.
  • گر نه‌ای در راه دین از ره‌زنان  ** رنگ و بو مپرست مانند زنان 

  • Those princes cast down their heads, craving with (all) their soul to be excused for that (act of) forgetfulness.
  • سر فرود انداختند آن مهتران  ** عذرجویان گشه زان نسیان به جان 

  • At that moment from the heart of each one (of them) two hundred sighs were going (up), like a (great) smoke, to heaven.
  • از دل هر یک دو صد آه آن زمان  ** هم‌چو دودی می‌شدی تا آسمان 

  • The King made a sign to the ancient executioner, as though to say, "Remove these vile wretches from my seat of honour. 4085
  • کرد اشارت شه به جلاد کهن  ** که ز صدرم این خسان را دور کن 

  • How are these vile wretches worthy of my seat of honour, when they break my command for the sake of a stone?
  • این خسان چه لایق صدر من‌اند  ** کز پی سنگ امر ما را بشکنند 

  • For the sake of a coloured stone my command is held contemptible and cheap by evil-doers like these.”
  • امر ما پیش چنین اهل فساد  ** بهر رنگین سنگ شد خوار و کساد 

  • How the King was about to kill the Amirs, and how Ayáz made intercession before the royal throne, saying, “‘Tis better to forgive.”
  • قصد شاه به کشتن امرا و شفاعت کردن ایاز پیش تخت سلطان کی ای شاه عالم العفو اولی 

  • Then Ayáz, who was abounding in love, sprang up and ran to the throne of that mighty Sultan.
  • پس ایاز مهرافزا بر جهید  ** پیش تخت آن الغ سلطان دوید 

  • He made a prostration and spoke with bated breath, saying, "O Emperor at whom the celestial sphere is astounded,
  • سجده‌ای کرد و گلوی خود گرفت  ** کای قبادی کز تو چرخ آرد شگفت 

  • O Humá from whom (all) humá’s have (their) auspiciousness, and every man (his) generosity, 4090
  • ای همایی که همایان فرخی  ** از تو دارند و سخاوت هر سخی 

  • O Noble One before whose self-sacrifice (all) acts of nobility in the world are hidden (eclipsed) and disappear,
  • ای کریمی که کرمهای جهان  ** محو گردد پیش ایثارت نهان 

  • O Lovely One whom the red rose beheld and tore its shirt in shame,
  • ای لطیفی که گل سرخت بدید  ** از خجالت پیرهن را بر درید 

  • Forgiveness (itself) is fully content with thy forgivingness: because of thy pardon the foxes prevail over the lion.
  • از غفوری تو غفران چشم‌سیر  ** روبهان بر شیر از عفو تو چیر