English    Türkçe    فارسی   

5
9-33

  • The praiser of the Sun is (really) pronouncing an encomium on himself, for (he says implicitly), “My eyes are clear and not inflamed.”
  • مادح خورشید مداح خودست  ** که دو چشمم روشن و نامرمدست 

  • To blame the Sun of the world is to blame one's self, for (it implies), “My eyes are blind and dark and bad.” 10
  • ذم خورشید جهان ذم خودست  ** که دو چشمم کور و تاریک به دست 

  • Do thou pity any one in the world who has become envious of the fortunate Sun.
  • تو ببخشا بر کسی کاندر جهان  ** شد حسود آفتاب کامران 

  • Can he ever mask it (the Sun) from (men's) eyes and (prevent it) from giving freshness to things rotten?
  • تو اندش پوشید هیچ از دیده‌ها  ** وز طراوت دادن پوسیده‌ها 

  • Or can they diminish its infinite light or rise in resistance to its power?
  • یا ز نور بی‌حدش توانند کاست  ** یا به دفع جاه او توانند خاست 

  • Whosoever is envious of (him who is) the World—verily, that envy is everlasting death.
  • هر کسی کو حاسد کیهان بود  ** آن حسد خود مرگ جاویدان بود 

  • Thy dignity hath transcended intellectual apprehension: in describing thee the intellect has become an idle fool. 15
  • قدر تو بگذشت از درک عقول  ** عقل اندر شرح تو شد بوالفضول 

  • (Yet), although this intellect is too weak to declare (what thou art), one must weakly make a movement (attempt) in that (direction).
  • گر چه عاجز آمد این عقل از بیان  ** عاجزانه جنبشی باید در آن 

  • Know that when the whole of a thing is unattainable the whole of it is not (therefore to be) relinquished.
  • ان شیا کله لا یدرک  ** اعلموا ان کله لا یترک 

  • If you cannot drink (all) the flood-rain of the clouds, (yet) how can you give up water-drinking?
  • گر نتانی خورد طوفان سحاب  ** کی توان کردن بترک خورد آب 

  • If thou wilt not communicate the mystery, (at least) refresh (our) apprehensions with the husk thereof.
  • راز را گر می‌نیاری در میان  ** درکها را تازه کن از قشر آن 

  • (My) spoken words are (only) a husk in relation to thee, but they are a good kernel for other understandings. 20
  • نطقها نسبت به تو قشرست لیک  ** پیش دیگر فهمها مغزست نیک 

  • The sky is low in relation to the empyrean; else, in respect of the earth-mound, it is exceedingly high.
  • آسمان نسبت به عرش آمد فرود  ** ورنه بس عالیست سوی خاک‌تود 

  • I will tell thy description in order that they (my hearers) may take their way (towards thee) ere they grieve at the loss of that (opportunity).
  • من بگویم وصف تو تا ره برند  ** پیش از آن کز فوت آن حسرت خورند 

  • Thou art the Light of God and a mighty drawer of the soul to God. His creatures are in the darkness of vain imagination and opinion.
  • نور حقی و به حق جذاب جان  ** خلق در ظلمات وهم‌اند و گمان 

  • Reverence is the necessary condition for this goodly Light to bestow a salve on these sightless ones.
  • شرط تعظیمست تا این نور خوش  ** گردد این بی‌دیدگان را سرمه‌کش 

  • The ready sharp-eared man gains the Light—he who is not in love with darkness like a mouse. 25
  • نور یابد مستعد تیزگوش  ** کو نباشد عاشق ظلمت چو موش 

  • The weak-eyed (bat-like) ones that go about at night, how shall they make a circuit round the Cresset of the Faith?
  • سست‌چشمانی که شب جولان کنند  ** کی طواف مشعله‌ی ایمان کنند 

  • Difficult subtle points of disputation are the chains of (hold in bondage) the nature that has become dark (blind) to the (true) Religion.
  • نکته‌های مشکل باریک شد  ** بند طبعی که ز دین تاریک شد 

  • So long as he (such an one) decks out the warp and woof of (his own) cleverness, he cannot open his eyes to the Sun.
  • تا بر آراید هنر را تار و پود  ** چشم در خورشید نتواند گشود 

  • He does not lift up branches (to the sky) like a date-palm: he has bored holes in the earth after the fashion of mice.
  • هم‌چو نخلی برنیارد شاخها  ** کرده موشانه زمین سوراخها 

  • This humankind have four heart-oppressing qualities: these four have become the gibbet of Reason. 30
  • چار وصفست این بشر را دل‌فشار  ** چارمیخ عقل گشته این چهار 

  • Commenting on “Take four birds and turn them towards thee.”
  • تفسیر خذ اربعة من الطیر فصرهن الیک 

  • O thou whose intelligence is (resplendent) as the Sun, thou art the Khalíl (Abraham) of the time: kill these four birds that infest the Way,
  • تو خلیل وقتی ای خورشیدهش  ** این چهار اطیار ره‌زن را بکش 

  • Because each of them, crow-like, is plucking the eye from the intellect of the intelligent.
  • زانک هر مرغی ازینها زاغ‌وش  ** هست عقل عاقلان را دیده‌کش 

  • The four bodily qualities resemble the birds of Khalíl: their slaughter makes way for the soul (to ascend).
  • چار وصف تن چو مرغان خلیل  ** بسمل ایشان دهد جان را سبیل