English    Türkçe    فارسی   

6
1085-1109

  • When I beheld thee, O Spirit of the world, verily love for this (earthly) sun fell from mine eye. 1085
  • چون ترا دیدم خود ای روح البلاد  ** مهر این خورشید از چشمم فتاد 

  • By thee mine eye was endowed with lofty aspiration: it looks not on the (earthly) garden save with contempt.
  • گشت عالی‌همت از نو چشم من  ** جز به خواری نگردد اندر چمن 

  • I sought light: verily I beheld the Light of light. I sought the houri: verily (in thee) I beheld an object of envy to the houri.
  • نور جستم خود بدیدم نور نور  ** حور جستم خود بدیدم رشک حور 

  • I sought a Joseph comely and with limbs (white as) silver: in thee I beheld an assembly of Josephs.
  • یوسفی جستم لطیف و سیم تن  ** یوسفستانی بدیدم در تو من 

  • I was (engaged) in searching after Paradise: from every part of thee a Paradise appeared (to me).
  • در پی جنت بدم در جست و جو  ** جنتی بنمود از هر جزو تو 

  • In relation to me this is praise and eulogy; in relation to thee this is vituperation and satire, 1090
  • هست این نسبت به من مدح و ثنا  ** هست این نسبت به تو قدح و هجا 

  • Like the praise given to God by the simple shepherd in the presence of Moses the Kalím—
  • هم‌چو مدح مرد چوپان سلیم  ** مر خدا را پیش موسی کلیم 

  • ‘I will seek out Thy lice, I will give Thee milk, I will stitch Thy shoon and lay them before Thee.’
  • که بجویم اشپشت شیرت دهم  ** چارقت دوم من و پیشت نهم 

  • God accepted his vituperation as an expression of praise: if thou also have mercy, ’twill be no marvel.
  • قدح او را حق به مدحی برگرفت  ** گر تو هم رحمت کنی نبود شگفت 

  • Have mercy upon the failure of (our) minds (to comprehend thee), O thou who art beyond (all) understandings and conceptions.”
  • رحم فرما بر قصور فهمها  ** ای ورای عقلها و وهمها 

  • O lovers, new fortune has arrived from the old World that makes (all things) new, 1095
  • ایها العشاق اقبالی جدید  ** از جهان کهنه‌ی نوگر رسید 

  • From the World that is seeking a remedy for them that have no remedy: hundreds of thousands of wonders of the (present) world are (contained) in it.
  • زان جهان کو چاره‌ی بیچاره‌جوست  ** صد هزاران نادره دنیا دروست 

  • Rejoice, O people, since the relief has come; be glad, O people: the distress is removed.
  • ابشروا یا قوم اذ جاء الفرج  ** افرحوا یا قوم قد زال الحرج 

  • A Sun went into the hut of the new-moon, making urgent demands and saying, “Refresh us, O Bilál!
  • آفتابی رفت در کازه‌ی هلال  ** در تقاضا که ارحنا یا بلال 

  • From fear of the foe thou wert wont to speak under thy breath: (now), to his confusion, go up into the minaret and speak (aloud).”
  • زیر لب می‌گفتی از بیم عدو  ** کوری او بر مناره رو بگو 

  • The announcer of glad news is shouting in the ear of every sorrowful one, “Arise, O unlucky man, and take the road to fortune. 1100
  • می‌دمد در گوش هر غمگین بشیر  ** خیز ای مدبر ره اقبال گیر 

  • O thou that art in this prison and amidst this stench and these lice, beware lest any one hear! Thou hast escaped (from prison): be silent!”
  • ای درین حبس و درین گند و شپش  ** هین که تا کس نشنود رستی خمش 

  • How shouldst thou keep silence now, O my beloved, when a drummer has appeared from the root of every hair (in thy body)?
  • چون کنی خامش کنون ای یار من  ** کز بن هر مو بر آمد طبل‌زن 

  • The jealous foe has become so deaf (that) he says, “Where is the sound of all these drums?”
  • آن‌چنان کر شد عدو رشک‌خو  ** گوید این چندین دهل را بانگ کو 

  • The fresh sweet basil is touching his face, (but) in his blindness he says, “What is this annoyance?”
  • می‌زند بر روش ریحان که طریست  ** او ز کوری گوید این آسیب چیست 

  • The houri is nipping his hand and drawing (him towards her): the blind man is distraught and says, “Wherefore is he (some one) hurting me? 1105
  • می‌شکنجد حور دستش می‌کشد  ** کور حیران کز چه دردم می‌کند 

  • What is this (painful sense of) having my hand and body pulled hither and thither? I am asleep, let me sleep awhile.”
  • این کشاکش چیست بر دست و تنم  ** خفته‌ام بگذار تا خوابی کنم 

  • He whom thou seekest in thy slumbers, this is He! Open thine eye, (thou wilt see) ’tis that auspicious Moon.
  • آنک در خوابش همی‌جویی ویست  ** چشم بگشا کان مه نیکو پیست 

  • Tribulations were (laid) more (heavily) upon (His) dear ones because the Beloved showed more coquettishness towards the beauteous (lovers).
  • زان بلاها بر عزیزان بیش بود  ** کان تجمش یار با خوبان فزود 

  • He sports with the beauteous ones in every path; sometimes, too, he throws the blind into frenzy.
  • لاغ با خوبان کند بر هر رهی  ** نیز کوران را بشوراند گهی