English    Türkçe    فارسی   

6
1382-1406

  • (Having heard) what I have said concerning your misapprehensions, O dear friend, hear also the utterance of ‘Attár on this same (subject).
  • اینچ گفتم از غلطهات ای عزیز  ** هم برین بشنو دم عطار نیز 

  • Story of Sultan Mahmúd and the Hindú boy.
  • قصه‌ی سلطان محمود و غلام هندو 

  • He, God have mercy upon him, has told it: he has strung together the tale of King Mahmúd, the Ghází—
  • رحمة الله علیه گفته است  ** ذکر شه محمود غازی سفته است 

  • How, amongst the booty of his campaign in India, (there was) a boy (who) was brought into the presence of that sovereign.
  • کز غزای هند پیش آن همام  ** در غنیمت اوفتادش یک غلام 

  • Afterwards he made him his vicegerent and seated him on the throne and gave him preferment above (the rest of) the army and called him “son.” 1385
  • پس خلیفه‌ش کرد و بر تختش نشاند  ** بر سپه بگزیدش و فرزند خواند 

  • Seek the length and breadth and all particulars of the story in the discourse of that prince of the Faith.
  • طول و عرض و وصف قصه تو به تو  ** در کلام آن بزرگ دین بجو 

  • In short, the lad was seated on this throne of gold beside the King-emperor.
  • حاصل آن کودک برین تخت نضار  ** شسته پهلوی قباد شهریار 

  • He wept and shed tears in burning grief. The King said to him, “O thou whose day (fortune) is triumphant,
  • گریه کردی اشک می‌راندی بسوز  ** گفت شه او را کای پیروز روز 

  • Wherefore shouldst thou weep? Has thy fortune become disagreeable to thee? Thou art above kings, (thou art) the familiar companion of the Emperor.
  • از چه گریی دولتت شد ناگوار  ** فوق املاکی قرین شهریار 

  • Thou art (seated) on this throne, while the viziers and soldiers are ranged in file before thy throne, like the stars and the moon.” 1390
  • تو برین تخت و وزیران و سپاه  ** پیش تختت صف زده چون نجم و ماه 

  • The boy said, “The cause of my weeping bitterly is that in yonder city and country my mother
  • گفت کودک گریه‌ام زانست زار  ** که مرا مادر در آن شهر و دیار 

  • Was always threatening me with thee, (saying), ‘May I see you in the hands of the lion, Mahmúd!’
  • از توم تهدید کردی هر زمان  ** بینمت در دست محمود ارسلان 

  • Then my father would wrangle with my mother (and say) in reply, ‘What wrath and torment is this (that you would inflict on him)?
  • پس پدر مر مادرم را در جواب  ** جنگ کردی کین چه خشمست و عذاب 

  • Cannot you find any other curse lighter than this deadly curse?
  • می‌نیابی هیچ نفرینی دگر  ** زین چنین نفرین مهلک سهلتر 

  • You are very pitiless and exceedingly hard-hearted, for you are (virtually) killing him with a hundred swords.’ 1395
  • سخت بی‌رحمی و بس سنگین‌دلی  ** که به صد شمشیر او را قاتلی 

  • I used to be dismayed by the talk of both: a (great) terror and pain would come into my heart,
  • من ز گفت هر دو حیران گشتمی  ** در دل افتادی مرا بیم و غمی 

  • (Thinking), ‘Oh, wonderful! What a hellish person Mahmúd must be, since he has become proverbial for woe and anguish!’
  • تا چه دوزخ‌خوست محمود ای عجب  ** که مثل گشتست در ویل و کرب 

  • I used to tremble in fear of thee, being ignorant of thy gracious treatment and high regard.
  • من همی‌لرزیدمی از بیم تو  ** غافل از اکرام و از تعظیم تو 

  • Where is my mother, that she might see me now (seated) on the throne, O King of the world?”
  • مادرم کو تا ببیند این زمان  ** مر مرا بر تخت ای شاه جهان 

  • (Spiritual) poverty is your Mahmúd, O man without affluence: your (sensual) nature is always making you afraid of it. 1400
  • فقر آن محمود تست ای بی‌سعت  ** طبع ازو دایم همی ترساندت 

  • If you come to know the mercifulness of this noble Mahmúd, you will cry joyously, “May the end be praised (mahmúd)!”
  • گر بدانی رحم این محمود راد  ** خوش بگویی عاقبت محمود باد 

  • Poverty is your Mahmúd, O craven-hearted one: do not listen to this mother, namely, your misguiding nature.
  • فقر آن محمود تست ای بیم‌دل  ** کم شنو زین مادر طبع مضل 

  • When you become a prey to poverty, you will certainly shed tears (of delight), like the Hindú boy, on the Day of Judgement.
  • چون شکار فقر کردی تو یقین  ** هم‌چوکودک اشک باری یوم دین 

  • Although the body is (like) a mother in fostering (the spirit), yet it is more inimical to you than a hundred enemies.
  • گرچه اندر پرورش تن مادرست  ** لیک از صد دشمنت دشمن‌ترست 

  • When your body falls ill it makes you seek medicine; and if it grows strong it makes you an outrageous devil. 1405
  • تن چو شد بیمار داروجوت کرد  ** ور قوی شد مر ترا طاغوت کرد 

  • Know that this iniquitous body is like a coat of mail: it serves neither for winter nor summer.
  • چون زره دان این تن پر حیف را  ** نی شتا را شاید و نه صیف را