English    Türkçe    فارسی   

6
1782-1806

  • He (the Súfí) said, “Thy beard has turned white, it has changed, (but) thy evil disposition has not become good.”
  • گفت ریشت شد سپید از حال گشت  ** خوی زشت تو نگردیدست وشت 

  • It (thy beard) was born after thee and (yet) it has surpassed thee: thou art so dry (vain and unprofitable) because of thy passion for tharíd.
  • او پس از تو زاد و از تو بگذرید  ** تو چنین خشکی ز سودای ثرید 

  • Thou art (still) of the same complexion with which thou wast born: thou hast not taken one step forward.
  • تو بر آن رنگی که اول زاده‌ای  ** یک قدم زان پیش‌تر ننهاده‌ای 

  • Still thou art (as) sour buttermilk in the churn: in sooth thou hast not extracted any oil (butter) from it. 1785
  • هم‌چنان دوغی ترش در معدنی  ** خود نگردی زو مخلص روغنی 

  • Still thou art (as) dough in the jar of clay, though thou hast been a (whole) lifetime in the fiery oven.
  • هم خمیری خمر طینه دری  ** گرچه عمری در تنور آذری 

  • Thou art like a herb on a hillock: (thy) foot (is fixed immovably) in the earth, though thy head is tossed (to and fro) by the wind of passion.
  • چون حشیشی پا به گل بر پشته‌ای  ** گرچه از باد هوس سرگشته‌ای 

  • Like the people of Moses in the heat of the Desert, thou hast remained forty years in (the same) place, O foolish man.
  • هم‌چو قوم موسی اندر حر تیه  ** مانده‌ای بر جای چل سال ای سفیه 

  • Daily thou marchest rapidly till nightfall and findest thyself (still) in the first stage of thy journey.
  • می‌روی هر روز تا شب هروله  ** خویش می‌بینی در اول مرحله 

  • Thou wilt never traverse this three hundred years' distance so long as thou hast love for the calf. 1790
  • نگذری زین بعد سیصد ساله تو  ** تا که داری عشق آن گوساله تو 

  • Until the fancy (illusion) of the calf went out of their hearts, the Desert was to them like a blazing whirlpool.
  • تا خیال عجل از جانشان نرفت  ** بد بریشان تیه چون گرداب زفت 

  • Besides this calf which thou hast obtained from Him (God), thou hast experienced infinite graces and bounties.
  • غیر این عجلی کزو یابیده‌ای  ** بی‌نهایت لطف و نعمت دیده‌ای 

  • Thou hast the nature of a cow; hence in thy love for this calf (those) mighty benefits have vanished from thy heart.
  • گاو طبعی زان نکوییهای زفت  ** از دلت در عشق این گوساله رفت 

  • Prithee now, ask each part of thee: these dumb parts have a hundred tongues
  • باری اکنون تو ز هر جزوت بپرس  ** صد زبان دارند این اجزای خرس 

  • To recall the bounties of the World-Provider which are hidden in the pages of Time. 1795
  • ذکر نعمتهای رزاق جهان  ** که نهان شد آن در اوراق زمان 

  • By day and night thou art eagerly seeking (to hear) stories, while each several part of thee is telling thee the story (of His bounties).
  • روز و شب افسانه‌جویانی تو چست  ** جزو جزو تو فسانه‌گوی تست 

  • (Ever) since each several part of thee grew up from non-existence, how much joy have they experienced and how much pain!
  • جزو جزوت تا برستست از عدم  ** چند شادی دیده‌اند و چند غم 

  • For without pleasure no part will grow; on the contrary, at every spasm (of pain) the part (affected) becomes thin (dwindles).
  • زانک بی‌لذت نروید هیچ جزو  ** بلک لاغر گردد از هی پیچ جزو 

  • The part remained (in being), but the pleasure vanished from memory; nay, it did not vanish, (though) it became concealed from the five (senses) and the seven (members of the body).
  • جزو ماند و آن خوشی از یاد رفت  ** بل نرفت آن خفیه شد از پنج و هفت 

  • (’Tis) like summer, from which cotton is born: the cotton remains, the summer is no more remembered; 1800
  • هم‌چو تابستان که از وی پنبه‌زاد  ** ماند پنبه رفت تابستان ز یاد 

  • Or like the ice which is born of winter: winter disappears, but the ice is with us.
  • یا مثال یخ که زاید از شتا  ** شد شتا پنهان و آن یخ پیش ما 

  • The ice is a souvenir of the hardships (of winter), and in December these fruits are a souvenir of summer.
  • هست آن یخ زان صعوبت یادگار  ** یادگار صیف در دی این ثمار 

  • Similarly, O youth, every single part in thy body is telling the story of a (past) bounty,
  • هم‌چنان هر جزو جزوت ای فتی  ** در تنت افسانه گوی نعمتی 

  • As, (in the case of) a woman who has twenty children, each (child) is telling of a (past) delight.
  • چون زنی که بیست فرزندش بود  ** هر یکی حاکی حال خوش بود 

  • There is no pregnancy without (past) rapture and amorous sport: how should the orchard produce (fruit) without a Spring? 1805
  • حمل نبود بی ز مستی و ز لاغ  ** بی بهاری کی شود زاینده باغ 

  • The pregnant (trees) and the children on their laps are evidence of dalliance with the Spring.
  • حاملان و بچگانشان بر کنار  ** شد دلیل عشق‌بازی با بهار