English    Türkçe    فارسی   

6
201-225

  • By the heart's deceit and guile I have been so discomfited that I am left unable (even) to lament.
  • من ز دستان و ز مکر دل چنان  ** مات گشتم که بماندم از فغان 

  • Who am I? Heaven, with its hundred (mighty) businesses, cried out for help against this ambush of free-will,
  • من که باشم چرخ با صد کار و بار  ** زین کمین فریاد کرد از اختیار 

  • Saying, “Deliver me from this pillory of free-will, O gracious and long-suffering Lord!
  • که ای خداوند کریم و بردبار  ** ده امانم زین دو شاخه‌ی اختیار 

  • The one-way pull on the straight Path is better than the two ways of perplexity, O gracious One.
  • جذب یک راهه‌ی صراط المستقیم  ** به ز دو راه تردد ای کریم 

  • Although Thou art the entire (only) goal of these two ways, yet indeed this duality is agonising to the spirit. 205
  • زین دو ره گرچه همه مقصد توی  ** لیک خود جان کندن آمد این دوی 

  • Although the destination of these two ways is unto Thee alone, yet the battle is never like the banquet.”
  • زین دو ره گرچه به جز تو عزم نیست  ** لیک هرگز رزم هم‌چون بزم نیست 

  • Hearken to the explanation thereof given by God in the Qur’án, (namely) the Verse they shrank from bearing it.
  • در نبی بشنو بیانش از خدا  ** آیت اشفقن ان یحملنها 

  • This perplexity in the heart is like war: (when a man is perplexed he says, “I wonder) whether this is better for my case or that.”
  • این تردد هست در دل چون وغا  ** کین بود به یا که آن حال مرا 

  • In perplexity the fear (of failure) and the hope of success are always in conflict with each other, (now) advancing and (now) retreating.
  • در تردد می‌زند بر همدگر  ** خوف و اومید بهی در کر و فر 

  • A prayer and a seeking refuge with God from the temptation of free-will and from the temptation of those things that minister to free-will; for the heavens and the earths dreaded and feared free-will and the things that minister to it, while the nature of Man is addicted to seeking free-will and all that ministers to his free-will; as (for example) if he is sick he feels himself to have little free-will and desires health, which ministers to free-will, in order that his free-will may be increased; and he desires high office in order that his free-will may be increased. And it was excess of free-will and of whatever ministers to it that caused the wrath of God to fall upon the peoples of the past. No one ever saw Pharaoh destitute.
  • مناجات و پناه جستن به حق از فتنه‌ی اختیار و از فتنه‌ی اسباب اختیار کی سماوات و ارضین از اختیار و اسباب اختیار شکوهیدند و ترسیدند و خلقت آدمی مولع افتاد بر طلب اختیار و اسباب اختیار خویش چنانک بیمار باشد خود را اختیار کم بیند صحت خواهد کی سبب اختیارست تا اختیارش بیفزاید و منصب خواهد تا اختیارش بیفزاید و مهبط قهر حق در امم ماضیه فرط اختیار و اسباب اختیار بوده است هرگز فرعون بی‌نوا کس ندیده است 

  • From Thee first came this ebb and flow within me; else, O glorious One, this sea (of mine) was still. 210
  • اولم این جزر و مد از تو رسید  ** ورنه ساکن بود این بحر ای مجید 

  • From the same source whence Thou gavest me this perplexity, graciously (now) make me unperplexed likewise.
  • هم از آنجا کین تردد دادیم  ** بی‌تردد کن مرا هم از کرم 

  • Thou art afflicting me. Ah, help (me), O Thou by whose affliction men are (made weak) as women.
  • ابتلاام می‌کنی آه الغیاث  ** ای ذکور از ابتلاات چون اناث 

  • How long (will) this affliction (continue)? Do not (afflict me), O Lord! Bestow on me one path, do not make me follow ten paths!
  • تا بکی این ابتلا یا رب مکن  ** مذهبی‌ام بخش و ده‌مذهب مکن 

  • I am (like) an emaciated camel, and my back is wounded by my free-will which resembles a pack-saddle.
  • اشتری‌ام لاغری و پشت ریش  ** ز اختیار هم‌چو پالان‌شکل خویش 

  • At one moment this pannier weighs heavily on this side, at another moment that pannier sags to that side. 215
  • این کژاوه گه شود این سو گران  ** آن کژاوه گه شود آن سو کشان 

  • Let the ill-balanced load drop from me, that I may behold the meadow of the pious.
  • بفکن از من حمل ناهموار را  ** تا ببینم روضه‌ی ابرار را 

  • (Then), like the Fellows of the Cave, I shall browse on the orchard of Bounty— not awake, nay, they are asleep.
  • هم‌چو آن اصحاب کهف از باغ جود  ** می‌چرم ایقاظ نی بل هم رقود 

  • I shall recline on the right or on the left, I shall not roll save involuntarily, like a ball,
  • خفته باشم بر یمین یا بر یسار  ** برنگردم جز چو گو بی‌اختیار 

  • Just as Thou, O Lord of the Judgement, turnest me over either to the right or to the left.
  • هم به تقلیب تو تا ذات الیمین  ** یا سوی ذات الشمال ای رب دین 

  • Hundreds of thousands of years I was flying (to and fro) involuntarily, like the motes in the air. 220
  • صد هزاران سال بودم در مطار  ** هم‌چو ذرات هوا بی‌اختیار 

  • If I have forgotten that time and state, (yet) the migration in sleep (to the spiritual world) recalls it to my memory.
  • گر فراموشم شدست آن وقت و حال  ** یادگارم هست در خواب ارتحال 

  • (Every night) I escape from this four-branched cross and spring away from this (confined) halting-place into the (spacious) pasture of the spirit.
  • می‌رهم زین چارمیخ چارشاخ  ** می‌جهم در مسرح جان زین مناخ 

  • From the nurse, Sleep, I suck the milk of those bygone days of mine, O Lord.
  • شیر آن ایام ماضیهای خود  ** می‌چشم از دایه‌ی خواب ای صمد 

  • All the (people in the) world are fleeing from their free-will and (self-)existence to their drunken (unconscious) side.
  • جمله عالم ز اختیار و هست خود  ** می‌گریزد در سر سرمست خود 

  • In order that for awhile they may be delivered from sobriety (consciousness), they lay upon themselves the opprobrium of wine and minstrelsy. 225
  • تا دمی از هوشیاری وا رهند  ** ننگ خمر و زمر بر خود می‌نهند