During (the period of) a (whole) day and night thou hast allowed me (only) breakfast-time for access (to thee), O well-wisher.
در شبان‌روزی وظیفه‌ی چاشتگاه ** راتبه کردی وصال ای نیک‌خواه
I feel in my liver five hundred cravings for drink, and bulimy (morbid hunger) is conjoined with every craving.2690
پانصد استسقاستم اندر جگر ** با هر استسقا قرین جوع البقر
Thou, O prince, art unconcerned with my passion: pay the poor-tax on thy high estate, look (kindly) on (this) poor wretch.
بی‌نیازی از غم من ای امیر ** ده زکات جاه و بنگر در فقیر
This poor unmannerly wretch is not worthy (of thy favour); but thy universal grace is superior to (regard for) that.
این فقیر بی‌ادب نا درخورست ** لیک لطف عام تو زان برترست
Thy universal grace requires no support (reason to justify it): a sun strikes (with its beams) on (all) ordures.
می‌نجوید لطف عام تو سند ** آفتابی بر حدثها می‌زند
Its light suffers no loss thereby, and the ordure is made dry and (fit for) fuel,
نور او را زان زیانی نابده ** وان حدث از خشکیی هیزم شده
So that the ordure goes into a bath-furnace, is converted into light, and illumines the door and wall of a bath-house.2695
تا حدث در گلخنی شد نور یافت ** در در و دیوار حمامی بتافت
(Formerly) it was a defilement, now it has become an adornment, since the sun chanted that spell (exerted that powerful influence) upon it.
بود آلایش شد آرایش کنون ** چون برو بر خواند خورشید آن فسون
The sun also warms the belly of the earth, so that the earth consumes the remaining ordures.
شمس هم معده‌ی زمین را گرم کرد ** تا زمین باقی حدثها را بخورد
They become a part of the earth, and herbage springs up from them: even so doth God wipe out evil actions.
جزو خاکی گشت و رست از وی نبات ** هکذا یمحو الاله السیات
To ordure, which is the worst (of things), He does this (favour), that He makes it herbage and narcissus and eglantine.
با حدث که بترینست این کند ** کش نبات و نرگس و نسرین کند
(Judge, then), what God bestows in (the way of) recompense and bounty on the eglantines (good works) of devotion (performed) faithfully.2700
تا به نسرین مناسک در وفا ** حق چه بخشد در جزا و در عطا
Since He confers such a robe of honour on the wicked, (consider) what He bestows on the righteous in the place where He waits (for them).
چون خبیثان را چنین خلعت دهد ** طیبین را تا چه بخشد در رصد
God gives them that which no eye hath beheld, that which is not comprehensible in any tongue or language.
آن دهد حقشان که لا عین رات ** که نگنجد در زبان و در لغت
Who are we to (aspire to) this? Come, my friend, make my day bright with (thy) goodly disposition.
ما کییم این را بیا ای یار من ** روز من روشن کن از خلق حسن
Do not regard my ugliness and hatefulness, though I am as venomous as a mountain-snake.
منگر اندر زشتی و مکروهیم ** که ز پر زهری چو مار کوهیم
Oh, I am ugly and all my qualities are ugly: since He planted me as a thorn, how should I become a rose?2705
ای که من زشت و خصالم جمله زشت ** چون شوم گل چون مرا او خار کشت
Bestow on the thorn the springtide of the rose's beauty: bestow on this snake the loveliness of the peacock!
نوبهار حسن گل ده خار را ** زینت طاووس ده این مار را
I have reached the limit in perfection of ugliness: thy grace has reached the limit in excellence and accomplishment.
در کمال زشتیم من منتهی ** لطف تو در فضل و در فن منتهی
Do thou grant the boon sought by this consummate one from that consummate one, O thou who art the envy of the tall cypress.
حاجت این منتهی زان منتهی ** تو بر آر ای حسرت سرو سهی
When I die, thy bounty, though it is exempt from need, will weep for kindness' sake.
چون بمیرم فضل تو خواهد گریست ** از کرم گرچه ز حاجت او بریست
It will sit beside my grave a long while: tears will gush from its gracious eye.2710
بر سر گورم بسی خواهد نشست ** خواهد از چشم لطیفش اشک جست
It will mourn for my deprivation (of beauty), it will shut its eyes to my abjectness.
نوحه خواهد کرد بر محرومیم ** چشم خواهد بست از مظلومیم
Bestow a little of those favours now, put a few of those (kind) words as a ring into my ear!
اندکی زان لطفها اکنون بکن ** حلقه‌ای در گوش من کن زان سخن
That which thou wilt say (hereafter) to my dust—strew it (now) upon my sorrowful perception!”
آنک خواهی گفت تو با خاک من ** برفشان بر مدرک غمناک من
How the mouse humbly entreated the frog, saying, “Do not think of pretexts and do not defer the fulfilment of this request of mine, for ‘there are dangers in delay,’ and ‘the Súfí is the son of the moment.’” A son (child) does not withdraw his hand from the skirt of his father, and the Súfí's kind father, who is the “moment,” does not let him be reduced to the necessity of looking to the morrow (but) keeps him all the while absorbed, unlike the common folk, in (contemplation of) the garden of his (the father's) swift (immediate) reckoning. He (the Súfí) does not wait for the future. He is of the (timeless) River, not of Time, for “with God is neither morn nor eve”: there the past and the future and time without beginning and time without end do not exist: Adam is not prior nor is Dajjál (Antichrist) posterior. (All) these terms belong to the domain of the particular (discursive) reason and the animal soul: they are not (applicable) in the non-spatial and non-temporal world. Therefore he is the son of that “moment” by which is to be understood only a denial of the division of times (into several categories), just as (the statement) “God is One” is to be understood as a denial of duality, not as (expressing) the real nature of unity.
لابه کردن موش مر چغز را کی بهانه میندیش و در نسیه مینداز انجاح این حاجت مرا کی فی التاخیر آفات و الصوفی ابن الوقت و ابن دست از دامن پدر باز ندارد و اب مشفق صوفی کی وقتست او را بنگرش به فردا محتاج نگرداند چندانش مستغرق دارد در گلزار سریع الحسابی خویش نه چون عوام منتظر مستقبل نباشد نهری باشد نه دهری کی لا صباح عند الله و لا مساء ماضی و مستقبل و ازل و ابد آنجا نباشد آدم سابق و دجال مسبوق نباشد کی این رسوم در خطه‌ی عقل جز وی است و روح حیوانی در عالم لا مکان و لا زمان این رسوم نباشد پس او ابن وقتیست کی لا یفهم منه الا نفی تفرقة الا زمنة چنانک از الله واحد فهم شود نفی دوی نی حقیقت واحدی