English    Türkçe    فارسی   

6
2808-2832

  • The King's eye hath smitten the eye of the falcon-heart, and its falcon-eye hath become mightily aspiring,
  • چشم شه بر چشم باز دل زدست  ** چشم بازش سخت با همت شدست 

  • So that, because of the great aspiration which it has gained from the (King's) look, the royal falcon will (now) catch (hunt) nothing but the fierce lion.
  • تا ز بس همت که یابید از نظر  ** می‌نگیرد باز شه جز شیر نر 

  • What (of the) lion? The spiritual royal falcon is Thy quarry and at the same time Thou art its prey. 2810
  • شیر چه کان شاه‌باز معنوی  ** هم شکار تست و هم صیدش توی 

  • The call uttered by the falcon-soul in the meadow of devotion is cries of “I love not them that set.”
  • شد صفیر باز جان در مرج دین  ** نعره‌های لا احب الافلین 

  • From Thy infinite bounty there came an (inward) eye to the falcon-soul that was flying for Thy sake.
  • باز دل را که پی تو می‌پرید  ** از عطای بی‌حدت چشمی رسید 

  • From Thee its nose gained (the inward sense of) smell, and its ear the (inward) hearing: to each sense was allotted a portion (of the spiritual sense that was) distributed (amongst them all).
  • یافت بینی بوی و گوش از تو سماع  ** هر حسی را قسمتی آمد مشاع 

  • Since Thou givest to each sense the means of access to the Unseen, that (spiritual) sense is not subject to the frailty of death and hoary eld.
  • هر حسی را چون دهی ره سوی غیب  ** نبود آن حس را فتور مرگ و شیب 

  • Thou art the Lord of the kingdom: Thou givest to the (spiritual) sense something (peculiar to itself), so that that sense exercises sovereignty over (all) the senses. 2815
  • مالک الملکی به حس چیزی دهی  ** تا که بر حس‌ها کند آن حس شهی 

  • Story of the night-thieves with whom Sultan Mahmúd fell in during the night (and joined them), saying, “I am one of you”; and how he became acquainted with their affairs, etc.
  • حکایت شب دزدان کی سلطان محمود شب در میان ایشان افتاد کی من یکی‌ام از شما و بر احوال ایشان مطلع شدن الی آخره 

  • While King Mahmúd was roaming about alone at night he encountered a band of thieves.
  • شب چو شه محمود برمی‌گشت فرد  ** با گروهی قوم دزدان باز خورد 

  • Thereupon they said to him, “Who art thou, O honest man?” “I am one of you,” replied the King.
  • پس بگفتندش کیی ای بوالوفا  ** گفت شه من هم یکی‌ام از شما 

  • One (of the thieves) said, “O company practised in cunning, let each of us declare his (special) talent;
  • آن یکی گفت ای گروه مکر کیش  ** تا بگوید هر یکی فرهنگ خویش 

  • Let him tell his comrades in the night-talk what (eminent) skill he possesses in his nature.”
  • تا بگوید با حریفان در سمر  ** کو چه دارد در جبلت از هنر 

  • One said, “O ye fellows who are exhibiting (your) cleverness, my specialty lies in my two ears. 2820
  • آن یکی گفت ای گروه فن‌فروش  ** هست خاصیت مرا اندر دو گوش 

  • (It is this), that I know what a dog is saying when it barks.” The (rest of the) party replied, “Two dángs of a dínár.”
  • که بدانم سگ چه می‌گوید به بانگ  ** قوم گفتندش ز دیناری دو دانگ 

  • Another (thief) said, “O company of gold-worshippers, my specialty lies wholly in my eyes.
  • آن دگر گفت ای گروه زرپرست  ** جمله خاصیت مرا چشم اندرست 

  • If I see any one in the world by night, I know him by day without (having any) doubt (as to his identity).”
  • هر که را شب بینم اندر قیروان  ** روز بشناسم من او را بی‌گمان 

  • Another said, “My specialty lies in my arm: I make tunnels (through walls) by strength of hand.”
  • گفت یک خاصیتم در بازو است  ** که زنم من نقبها با زور دست 

  • Another said, “My specialty lies in my nose: my business is to detect the (characteristic) smell in (different) earths (soils). 2825
  • گفت یک خاصیتم در بینی است  ** کار من در خاکها بوبینی است 

  • The secret of ‘men are mines’ has yielded itself (to me), so that (I know the reason) why the Prophet has said it.
  • سرالناس معادن داد دست  ** که رسول آن را پی چه گفته است 

  • From (smelling) the earth of the body I know how much good ore is (hidden) therein and what (sort of) mine it holds.
  • من ز خاک تن بدانم کاندر آن  ** چند نقدست و چه دارد او ز کان 

  • In one mine is contained gold immeasurable, while (in the case of) another the revenue (derived) from it is less than the expenditure (cost of working it).
  • در یکی کان زر بی‌اندازه درج  ** وان دگر دخلش بود کمتر ز خرج 

  • Like Majnún, I smell the soil and detect the soil (abode) of Laylá without mistake.
  • هم‌چو مجنون بو کنم من خاک را  ** خاک لیلی را بیابم بی‌خطا 

  • I smell and know from (the scent of) every shirt whether ’tis (belongs to) a Joseph or an Ahriman (devil). 2830
  • بو کنم دانم ز هر پیراهنی  ** گر بود یوسف و گر آهرمنی 

  • Like Ahmad (Mohammed), who catches scent from Yemen, this nose of mine has gained (been endowed with) some portion of that (spiritual faculty),
  • هم‌چو احمد که برد بو از یمن  ** زان نصیبی یافت این بینی من 

  • (So that I can smell) which soil is a neighbour of gold, or which soil is empty and poor.”
  • که کدامین خاک همسایه‌ی زرست  ** یا کدامین خاک صفر و ابترست