English    Türkçe    فارسی   

6
2914-2938

  • All those talents were (as) ghouls (waylaying travellers) on the road, except (that of) the eye which was aware of the King.
  • آن هنرها جمله غول راه بود  ** غیر چشمی کو ز شه آگاه بود 
  • On the day of audience the King was ashamed (to refuse the petition) of him whose gaze was (fixed) on the King's face at night. 2915
  • شاه را شرم از وی آمد روز بار  ** که به شب بر روی شه بودش نظار 
  • And the dog that is acquainted with the loving King—even him you must entitle “the Dog of the Cave.”
  • وان سگ آگاه از شاه وداد  ** خود سگ کهفش لقب باید نهاد 
  • Excellent, too, is the specialty (residing) in the ear; for he (who possesses it) by (hearing) the bark of a dog is made aware of the Lion.
  • خاصیت در گوش هم نیکو بود  ** کو به بانگ سگ ز شیر آگه شود 
  • When the dog is awake during the night, like a watchman, he is not ignorant of the nightly vigil of the (spiritual) kings.
  • سگ چو بیدارست شب چون پاسبان  ** بی‌خبر نبود ز شبخیز شهان 
  • Hark, you must not disdain them that have a bad name: you must set your mind on their inward parts (spiritual qualities).
  • هین ز بدنامان نباید ننگ داشت  ** هوش بر اسرارشان باید گماشت 
  • Whoever has once got a bad name must not seek (to win) a (good) name and (thereby) become half-baked. 2920
  • هر که او یک‌بار خود بدنام شد  ** خود نباید نام جست و خام شد 
  • Oh, many a (piece of) gold is made (like) black polished iron in order that it may be saved from pillage and calamity.
  • ای بسا زر که سیه‌تابش کنند  ** تا شود آمن ز تاراج و گزند 
  • Story of the sea-cow: how it brings up the royal pearl from the depths of the ocean and at night lays it on the seashore and feeds in the resplendence and lustre thereof; and how the trader comes forth from his hiding-place and, when the cow has gone some distance away from the pearl, covers the pearl with loam and black clay and runs off and climbs a tree; and so on to the end of the story and exposition.
  • قصه‌ی آنک گاو بحری گوهر کاویان از قعر دریا بر آورد شب بر ساحل دریا نهد در درخش و تاب آن می‌چرد بازرگان از کمین برون آید چون گاو از گوهر دورتر رفته باشد بازرگان به لجم و گل تیره گوهر را بپوشاند و بر درخت گریزد الی آخر القصه و التقریب 
  • The water-cow fetches a pearl out of the sea, lays it on the meadow, and grazes around it.
  • گاو آبی گوهر از بحر آورد  ** بنهد اندر مرج و گردش می‌چرد 
  • In the radiance of the light of the pearl the water-cow feeds hurriedly on hyacinths and lilies.
  • در شعاع نور گوهر گاو آب  ** می‌چرد از سنبل و سوسن شتاب 
  • The excrement of the water-cow is ambergris because its food is narcissus and nenuphar.
  • زان فکنده‌ی گاو آبی عنبرست  ** که غذااش نرگس و نیلوفرست 
  • Any one whose food is the Light of (Divine) Majesty, how should not lawful magic (wondrous eloquence) spring from his lips? 2925
  • هرکه باشد قوت او نور جلال  ** چون نزاید از لبش سحر حلال 
  • Any one who, like the bee, has been given (Divine) inspiration as a prize, how should not his house be full of honey?
  • هرکه چون زنبور وحیستش نفل  ** چون نباشد خانه‌ی او پر عسل 
  • The cow grazes in the light of the pearl; (then) suddenly it moves some distance away from the pearl.
  • می‌چرد در نور گوهر آن بقر  ** ناگهان گردد ز گوهر دورتر 
  • A trader (appears and) puts black loam on the pearl, so that the meadow and verdant ground becomes dark.
  • تاجری بر در نهد لجم سیاه  ** تا شود تاریک مرج و سبزه‌گاه 
  • Then the trader takes refuge on a tree, while the cow seeks the man with its hard horn.
  • پس گریزد مرد تاجر بر درخت  ** گاوجویان مرد را با شاخ سخت 
  • Twenty times the cow runs about the meadow, in order to impale its enemy on its horn. 2930
  • بیست بار آن گاو تازد گرد مرج  ** تا کند آن خصم را در شاخ درج 
  • When the fierce cow despairs of (finding) him, it comes to the place where the pearl was laid
  • چون ازو نومید گردد گاو نر  ** آید آنجا که نهاده بد گهر 
  • And sees the loam (spread) over the royal pearl; then it runs away from the clay, like Iblís.
  • لجم بیند فوق در شاه‌وار  ** پس ز طین بگریزد او ابلیس‌وار 
  • (Since) Iblís is blind and deaf to the gist (spiritual content) of the clay (of Adam), how should the cow know that the pearl is in the clay?
  • کان بلیس از متن طین کور و کرست  ** گاو کی داند که در گل گوهرست 
  • (The Divine command) fall ye cast the spirit into abasement: this menstruation excluded it from prayer (communion with God).
  • اهبطوا افکند جان را در حضیض  ** از نمازش کرد محروم این محیض 
  • O comrades, beware of this resting-place and of that (idle) talk: verily, sensuality is the menstruation of men. 2935
  • ای رفیقان زین مقیل و زان مقال  ** اتقوا ان الهوی حیض الرجال 
  • (The Divine command) fall ye cast the spirit into the body, that the pearl of Aden might be hidden in clay.
  • اهبطوا افکند جان را در بدن  ** تا به گل پنهان بود در عدن 
  • The trader knows it, but the cow does not: the spiritual know, but not any clay-digger.
  • تاجرش داند ولیکن گاو نی  ** اهل دل دانند و هر گل‌کاو نی 
  • Every piece of clay in the heart of which there is a pearl—its pearl can tell the secrets of another (piece of) clay;
  • هر گلی که اندر دل او گوهریست  ** گوهرش غماز طین دیگریست