Afterwards it (the bird) began to lament in such wise that the trap and the fowler trembled at the grief (which it displayed),
بعد از آن نوحهگری آغاز کرد ** که فخ و صیاد لرزان شد ز درد
Crying, “My back is broken by the contradictions (conflicting motives) in my heart: come, O Beloved, rub Thy hand on my head.560
کز تناقضهای دل پشتم شکست ** بر سرم جانا بیا میمال دست
Under Thy hand my head hath a (great) relief (from pain): Thy hand is a miracle in bestowing favour.
زیر دست تو سرم را راحتیست ** دست تو در شکربخشی آیتیست
Do not take away Thy shadow (protection) from my head: I am restless, restless, restless.
سایهی خود از سر من برمدار ** بیقرارم بیقرارم بیقرار
(All) sorts of sleep have quitted mine eye in my passion for Thee, O Thou who art envied by the cypress and the jasmine.
خوابها بیزار شد از چشم من ** در غمت ای رشک سرو و یاسمن
Though I am not deserving (of Thy favour), what matter if for a moment Thou ask after an unworthy one (who is) in a (great) anguish?”
گر نیم لایق چه باشد گر دمی ** ناسزایی را بپرسی در غمی
What right (to Thy favour), forsooth, had Not-being, to which Thy grace opened such doors?565
مر عدم را خود چه استحقاق بود ** که برو لطفت چنین درها گشود
(Thy) bounty touched (embraced) the mangy earth and put in its bosom ten pearls of the light of sensation—
خاک گرگین را کرم آسیب کرد ** ده گهر از نور حس در جیب کرد
Five outward senses and five inward senses—whereby the dead semen was made Man.
پنج حس ظاهر و پنج نهان ** که بشر شد نطفهی مرده از آن
Repentance without Thy blessing, O sublime Light, what is it but to laugh at the beard of repentance?
توبه بی توفیقت ای نور بلند ** چیست جز بر ریش توبه ریشخند
Thou dost tear the moustaches of repentance piecemeal: repentance is the shadow and Thou art the shining moon.
سبلتان توبه یک یک بر کنی ** توبه سایهست و تو ماه روشنی
O Thou by whom my shop and dwelling is ruined, how shall not I wail when Thou rackest my heart?570
ای ز تو ویران دکان و منزلم ** چون ننالم چون بیفشاری دلم
How shall I flee (from Thee), since without Thee none liveth, and without Thy lordship no slave hath existence?
چون گریزم زانک بی تو زنده نیست ** بی خداوندیت بود بنده نیست
Take my life, O Source of my life, for without Thee I have become weary of my life.
جان من بستان تو ای جان را اصول ** زانک بیتو گشتهام از جان ملول
I am in love with the art of madness, I am surfeited with wisdom and sagacity.
عاشقم من بر فن دیوانگی ** سیرم از فرهنگی و فرزانگی
When (the veil of) shame is rent asunder, I will publicly declare the mystery: how much (more) of this self-restraint and griping pain and tremor?
چون بدرد شرم گویم راز فاش ** چند ازین صبر و زحیر و ارتعاش
I have become concealed in shame, like the fringe (sewn on the inside of a garment): I will spring forth of a sudden from beneath this coverlet.575
در حیا پنهان شدم همچون سجاف ** ناگهان بجهم ازین زیر لحاف
O comrades, the Beloved has barred the ways: we are lame deer and He a hunting lion.
ای رفیقان راهها را بست یار ** آهوی لنگیم و او شیر شکار
(For one who is) in the clutch of a fierce bloodthirsty lion where is any resource except resignation and acquiescence?
جز که تسلیم و رضا کو چارهای ** در کف شیر نری خونخوارهای
He, like the sun, hath neither sleep nor food: He makes the spirits (also) to be without food and sleep,
او ندارد خواب و خور چون آفتاب ** روحها را میکند بیخورد و خواب
Saying, “Come, be Me or one with Me in nature, that thou mayest behold My Face when I unveil Myself.
که بیا من باش یا همخوی من ** تا ببینی در تجلی روی من
And if thou hadst not beheld it, how shouldst thou have become so distraught? Thou wert earth, (and now) thou hast become one who seeks to be quickened (with spiritual life).”580
ور ندیدی چون چنین شیدا شدی ** خاک بودی طالب احیا شدی
If He has not given you provender from the (world that is) without spatial relations, how has your spiritual eye remained (fixed) on that region?
گر ز بیسویت ندادست او علف ** چشم جانت چون بماندست آن طرف
The cat became intent on (watching) the (mouse)-hole because she had (formerly) provisioned herself from that hole.
گربه بر سوراخ زان شد معتکف ** که از آن سوراخ او شد معتلف
Another cat prowls on the roof because she (formerly) obtained food by preying on birds.
گربهی دیگر همیگردد به بام ** کز شکار مرغ یابید او طعام