English    Türkçe    فارسی   

6
912-936

  • Its turning is evidence for those who seek the River, lest any one should say that the River is motionless.
  • گردشش بر جوی جویان شاهدست  ** تا نگوید کس که آن جو راکدست 

  • If thou seest not the hidden River, see the (perpetual) turning of the celestial water-wheel.
  • گر نمی‌بینی تو جو را در کمین  ** گردش دولاب گردونی ببین 

  • Since the heavens have no rest from (being moved by) Him (Love), (be) thou, O heart, like a star, (and) seek no rest.
  • چون قراری نیست گردون را ازو  ** ای دل اختروار آرامی مجو 

  • If thou lay hold of a branch, how should He let (thee cling to it)? Wherever thou makest an attachment, He will break it. 915
  • گر زنی در شاخ دستی کی هلد  ** هر کجا پیوند سازی بسکلد 

  • If thou seest not the revolutionary action of the (Divine) decree, look at the surging and whirling (that appears) in the (four) elements;
  • گر نمی‌بینی تو تدویر قدر  ** در عناصر جوشش و گردش نگر 

  • For the whirling of the sticks and straws and foam are caused by the boiling of the noble Sea (of Love).
  • زانک گردشهای آن خاشاک و کف  ** باشد از غلیان بحر با شرف 

  • See the giddy wind howling; see the billows surging at His command.
  • باد سرگردان ببین اندر خروش  ** پیش امرش موج دریا بین بجوش 

  • The sun and moon are two mill-oxen, going round and round and keeping watch (over the world).
  • آفتاب و ماه دو گاو خراس  ** گرد می‌گردند و می‌دارند پاس 

  • The stars likewise run from house to house (in the sky) and convey every good and evil fortune. 920
  • اختران هم خانه خانه می‌دوند  ** مرکب هر سعد و نحسی می‌شوند 

  • Hark, though the stars of heaven are far away and thy senses are (too) dull and slack (to apprehend their motions),
  • اختران چرخ گر دورند هی  ** وین حواست کاهل‌اند و سست‌پی 

  • (Yet ask thyself) where are our stars—eye, ear, and mind—at night, and where (are they) when we are awake?
  • اختران چشم و گوش و هوش ما  ** شب کجااند و به بیداری کجا 

  • Now (they are) in good luck and union and happiness; now in ill-luck and separation and insensibility.
  • گاه در سعد و وصال و دلخوشی  ** گاه در نحس فراق و بیهشی 

  • Since the moon of heaven is (engaged) in making this circuit, she is sometimes dark and sometimes bright.
  • ماه گردون چون درین گردیدنست  ** گاه تاریک و زمانی روشنست 

  • Sometimes ’tis spring and summer, (delicious) as honey and milk; sometimes (the world is) a place of punishment by snow and piercing cold. 925
  • گه بهار و صیف هم‌چون شهد و شیر  ** گه سیاستگاه برف و زمهریر 

  • Seeing that before Him (God) universals are like a ball, subject (to Him) and prostrating themselves before His bat,
  • چونک کلیات پیش او چو گوست  ** سخره و سجده کن چوگان اوست 

  • How shouldst thou, O heart, which art (but) one of these hundred thousand particulars, not be in restless movement at His decree?
  • تو که یک جزوی دلا زین صدهزار  ** چون نباشی پیش حکمش بی‌قرار 

  • Be at the disposal of the Prince, like a horse (or mule), now confined in the stable, now going (on the road).
  • چون ستوری باش در حکم امیر  ** گه در آخر حبس گاهی در مسیر 

  • When He fastens thee to a peg, be fastened (quiet and submissive); when He looses thee, go, be exultant (prance and bound).
  • چونک بر میخت ببندد بسته باش  ** چونک بگشاید برو بر جسته باش 

  • (But keep on the right road, for when) the sun in heaven jumps crookedly, He causes it to be eclipsed in black disgrace, 930
  • آفتاب اندر فلک کژ می‌جهد  ** در سیه‌روزی خسوفش می‌دهد 

  • Saying, “Avoid the (Dragon's) Tail: hark, take heed, lest thou become black of face like a cooking-pot.”
  • کز ذنب پرهیز کن هین هوش‌دار  ** تا نگردی تو سیه‌رو دیگ‌وار 

  • The cloud, too, is lashed with a whip of fire, (as through to say), “Go that way, do not go this way!
  • ابر را هم تازیانه‌ی آتشین  ** می‌زنندش کانچنان رو نه چنین 

  • Rain upon such and such a valley, do not rain in this quarter”: He reprimands it, saying, “Give ear!
  • بر فلان وادی ببار این سو مبار  ** گوشمالش می‌دهد که گوش دار 

  • Thy reason is not superior to a sun: do not stay in (dally with) a thought that has been forbidden.
  • عقل تو از آفتابی بیش نیست  ** اندر آن فکری که نهی آمد مه‌ایست 

  • O Reason, do not thou too step crookedly, lest that eclipse of (the bright) face befall (thee). 935
  • کژ منه ای عقل تو هم گام خویش  ** تا نیاید آن خسوف رو به پیش 

  • When (thy) sin is less, thou wilt see half the sun eclipsed and half radiant,
  • چون گنه کمتر بود نیم آفتاب  ** منکسف بینی و نیمی نورتاب