English    Türkçe    فارسی   

1
1022-1046

  • Eshab-ı Kehf’in köpeğine el verilince, dünyadaki bütün aslanların başları alçaldı.
  • شد سر شیران عالم جمله پست ** چون سگ اصحاب را دادند دست‌‌

  • Canı, nur denizinde gark olduktan sonra ona, kötü ve çirkin suretin ne ziyanı var?
  • چه زیان استش از آن نقش نفور ** چون که جانش غرق شد در بحر نور

  • Kalemler sureti övmezler. Kitaplara da adamın suretine ait vasıflar değil, “âlim, adalet sahibi” gibi zatına ait vasıflar yazılır.
  • وصف صورت نیست اندر خامه‌‌ها ** عالم و عادل بود در نامه‌‌ها

  • Bilgi ve adalet sahibi… Hep manadır, onları önde, artta, bir yerde bulamazsın, 1025
  • عالم و عادل همه معنی است بس ** کش نیابی در مکان و پیش و پس‌‌

  • Zata ait sıfatlar Lâmekân elinden cana şûle vermektedir, can güneşi, göklere sığamaz” dedi.
  • می‌‌زند بر تن ز سوی لامکان ** می‌‌نگنجد در فلک خورشید جان‌‌

  • Tavşanın bilgisi, bilginin fazileti ve faydaları
  • ذکر دانش خرگوش و بیان فضیلت و منافع دانستن‌‌

  • Bu sözün sonu yoktur. Kulak ver, tavşan hikâyesini anla!
  • این سخن پایان ندارد هوش دار ** گوش سوی قصه‌‌ی خرگوش دار

  • Eşekkulağını sat, başka bir kulak al ki bu sözü eşekkulağı anlayamaz!
  • گوش خر بفروش و دیگر گوش خر ** کاین سخن را در نیابد گوش خر

  • Yürü, tavşanın tilki gibi kurnazlığına bak, onun düşüncesini ve aslanı mağlup edişini gör!
  • رو تو روبه بازی خرگوش بین ** مکر و شیر اندازی خرگوش بین‌‌

  • Bilgi, Süleyman mülkünün hâtemidir; bütün âlem cesettir, ilim candır. 1030
  • خاتم ملک سلیمان است علم ** جمله عالم صورت و جان است علم‌‌

  • Bu hüner yüzünden denizlerin, dağların, ovaların mahlûkatı, insanoğluna karşı âciz kalmıştır.
  • آدمی را زین هنر بی‌‌چاره گشت ** خلق دریاها و خلق کوه و دشت‌‌

  • O yüzden kaplan, aslan; fare gibi korkmaktadır. O yüzden ovada, dağda bütün vahşi hayvanlar gizlenmişlerdir.
  • زو پلنگ و شیر ترسان همچو موش ** زو نهنگ و بحر در صفرا و جوش‌‌

  • O yüzden periler, şeytanlar, kenarı boylamışlar, her biri gizli bir yerde mekân tutmuşlardır.
  • زو پری و دیو ساحلها گرفت ** هر یکی در جای پنهان جا گرفت‌‌

  • İnsanoğlunun gizli düşmanı çoktur. İhtiyata riayet eden kişi, akıllıdır.
  • آدمی را دشمن پنهان بسی است ** آدمی با حذر عاقل کسی است‌‌

  • Bizden gizli; güzel, çirkin, nice mahlûkat vardır ki onlar, daima gönül kapısının çalıp dururlar. 1035
  • خلق پنهان زشتشان و خوبشان ** می‌‌زند در دل بهر دم کوبشان‌‌

  • Yıkanmak için dereye girince derenin dibindeki diken sana zarar verir;
  • بهر غسل ار در روی در جویبار ** بر تو آسیبی زند در آب خار

  • Gerçi diken suyun dibinde gizlidir, fakat sana batınca mevcudiyetini anlarsın.
  • گر چه پنهان خار در آب است پست ** چون که در تو می‌‌خلد دانی که هست‌‌

  • Vahiy ve vesveselerin ıstırapları, binlerce kişiden gelir, bir kişiden değil.
  • خار خار وحیها و وسوسه ** از هزاران کس بود نی یک کسه‌‌

  • Şüphe ediyorsan sabret, duyguların değişince onları görürsün, müşkül hallolur;
  • باش تا حسهای تو مبدل شود ** تا ببینیشان و مشکل حل شود

  • O vakit kimlerin sözlerini reddetmişsin, kimleri kendine ulu eylemişsin, görürsün. 1040
  • تا سخنهای کیان رد کرده‌‌ای ** تا کیان را سرور خود کرده‌‌ای‌‌

  • Av hayvanlarının tekrar tavşanın sırrını ve düşüncesini araştırmaları
  • باز طلبیدن نخجیران از خرگوش سر اندیشه‌‌ی او را

  • Ondan sonra dediler ki: “Ey çevik tavşan! Aklındakini meydana çıkar!
  • بعد از آن گفتند کای خرگوش چست ** در میان آر آن چه در ادراک تست‌‌

  • Ey bir aslanla pençeleşen, kavgaya girişen, düşündüğün şeyi söyle!
  • ای که با شیری تو در پیچیده‌‌ای ** باز گو رایی که اندیشیده‌‌ای‌‌

  • Danışmak, insana anlayış ve akıl verir; akıllar da akıllara yardım eder.
  • مشورت ادراک و هشیاری دهد ** عقلها مر عقل را یاری دهد

  • Peygamber “ Ey tedbir sahibi, danış ki kendisiyle danışılan kişi emindir” dedi.
  • گفت پیغمبر بکن ای رایزن ** مشورت کالمستشار موتمن‌‌

  • Tavşanın, sırrını onlardan gizlemesi
  • منع کردن خرگوش راز را از ایشان‌‌

  • Tavşan, “Her sır söylenemez, gâh çift dersin, tek olur; gâh tek dersin, çift çıkar! 1045
  • گفت هر رازی نشاید باز گفت ** جفت طاق آید گهی گه طاق جفت‌‌

  • Aynanın berraklığını, yüzüne karşı översen nefesinden ayna çabucak buğulanır, bulanır, bizi göstermez olur.
  • از صفا گر دم زنی با آینه ** تیره گردد زود با ما آینه‌‌