English    Türkçe    فارسی   

1
1103-1127

  • Peygamberlerin ululuğundan ve hutbelerinden gayrı padişahların hutbeleri, ululukları, adları, sanları değişir, baki kalmaz.
  • خطبه‌‌ی شاهان بگردد و آن کیا ** جز کیا و خطبه‌‌های انبیا

  • Çünkü padişahların kuvvetleri hevadandır. Peygamberlerin icazetnameleri ise ululuk sahibi Tanrı’dandır.
  • ز آن که بوش پادشاهان از هواست ** بار نامه‌‌ی انبیا از کبریاست‌‌

  • Paralara padişahların adlarını kazırlar; Ahmed’in adını ise kıyamete kadar hâk kederler. 1105
  • از درمها نام شاهان بر کنند ** نام احمد تا ابد بر می‌‌زنند

  • Ahmed’in adı, bütün Peygamberlerin adıdır. Yüz, elimizde olunca doksan da bizde demektir.
  • نام احمد نام جمله انبیاست ** چون که صد آمد نود هم پیش ماست‌‌

  • Yine tavşanın hilesi ve gitmede gecikmesi
  • هم در بیان مکر خرگوش‌‌

  • Tavşan aslana gitmede epeyce gecikti. Yapacağı hileyi kendisince kararlaştırdı.
  • در شدن خرگوش بس تاخیر کرد ** مکر را با خویشتن تقریر کرد

  • Bir hayli geciktikten sonra aslanın kulağına bir iki sır söylemek üzere yola düştü.
  • در ره آمد بعد تاخیر دراز ** تا به گوش شیر گوید یک دو راز

  • Akıl diyarında nice âlimler vardır! Bu akıl denizi ne kadar engindir!
  • تا چه عالمهاست در سودای عقل ** تا چه با پهناست این دریای عقل‌‌

  • Bizim şu şeklimiz bu tatlı denizde su üzerinde kâseler gibi yüzer. 1110
  • صورت ما اندر این بحر عذاب ** می‌‌دود چون کاسه‌‌ها بر روی آب‌‌

  • İçi dolu olmadıkça kap, suyun yüzündedir. Dolunca denize batar.
  • تا نشد پر بر سر دریا چو طشت ** چون که پر شد طشت در وی غرق گشت‌‌

  • Akıl gizlidir, ortada bir âlem görünüp durur. Bizim şeklimiz; o denizin dalgasından yahut ıslaklığından ibarettir.
  • عقل پنهان است و ظاهر عالمی ** صورت ما موج یا از وی نمی‌‌

  • Suret, o denize ulaşmak için neyi vesile ittihaz ederse etsin, deniz; sureti, o vesile yüzünden daha uzağa atar.
  • هر چه صورت می وسیلت سازدش ** ز آن وسیلت بحر دور اندازدش‌‌

  • Gönül kendisine sır vereni; ok, kendisini uzağa atanı görmedikçe.
  • تا نبیند دل دهنده‌‌ی راز را ** تا نبیند تیر دور انداز را

  • Atımı kaybettim sanır, bindiği atı inat ve hırçınlıkla yolda hızlı hızlı koşturur! 1115
  • اسب خود را یاوه داند وز ستیز ** می‌‌دواند اسب خود در راه تیز

  • O yiğit, atını kaybolmuş sanır, bindiği atı inat ve hırçınlıkla koşturmuştur!
  • اسب خود را یاوه داند آن جواد ** و اسب خود او را کشان کرده چو باد

  • O sersem bağırır, arar, tarar kapı kapı dolaşır, her tarafı arar, sorar:
  • در فغان و جستجو آن خیره‌‌سر ** هر طرف پرسان و جویان دربدر

  • “Atımı çalan nerede, kimdir?” Efendi, şu uyluğunun altındaki mahlûk ne?
  • کان که دزدید اسب ما را کو و کیست ** این که زیر ران تست ای خواجه چیست‌‌

  • Evet, bu attır; fakat bu at nerede? Ey at arayan yiğit binici, kendine gel!
  • آری این اسب است لیک این اسب کو ** با خود آ ای شهسوار اسب جو

  • Can, apaçık olduğundan, pek yakın bulunduğundan görünmez. İnsan, içi su ile dolu, dışı kupkuru küp gibidir. 1120
  • جان ز پیدایی و نزدیکی است گم ** چون شکم پر آب و لب خشکی چو خم‌‌

  • Kırmızı, yeşil ve sarı… Bu üç renkten önce ziyayı görmezsen bunları nasıl görürsün?
  • کی ببینی سرخ و سبز و فور را ** تا نبینی پیش از این سه نور را

  • Fakat senin aklın renkler içinde kaybolduğundan dolayı o renkler senin nurunu görmene engel oldu.
  • لیک چون در رنگ گم شد هوش تو ** شد ز نور آن رنگها رو پوش تو

  • Gece olunca o renkler örtüldü, o vakit rengi görmenin nurdan olduğunu görüp anladın.
  • چون که شب آن رنگها مستور بود ** پس بدیدی دید رنگ از نور بود

  • Haricî nur olmadıkça rengin görünmesi mümkün değildir. İçteki hayal rengi de böyledir.
  • نیست دید رنگ بی‌‌نور برون ** همچنین رنگ خیال اندرون‌‌

  • Dış renkleri güneş ve Süha yıldızının nuruyla görünür. İç renkleri ise yüce nurların aksiyle görünür. 1125
  • این برون از آفتاب و از سها ** و اندرون از عکس انوار علی‌‌

  • Gözünün nurunun nuru da gönüldür. Göz nuru gönüllerin nurundan meydana gelir.
  • نور نور چشم خود نور دل است ** نور چشم از نور دلها حاصل است‌‌

  • Gönül nurunun nuru da, akıl ve duygu nurundan olmayan, onlardan ayrı bulunan Tanrı nurudur.
  • باز نور نور دل نور خداست ** کاو ز نور عقل و حس پاک و جداست‌‌