Ah, ben o sahra tilkisiyim ki postum için beni tuzağa düşürüp tuttular, başımı kestiler.210
ای من آن روباه صحرا کز کمین ** سر بریدندش برای پوستین
Ah, ben o filim ki dişimi elde etmek için filci benim kanımı döktü.
ای من آن پیلی که زخم پیل بان ** ریخت خونم از برای استخوان
Beni, benden aşağı birisi için öldüren, kanımı döken; bilmiyor ki benim kanım uyumaz!
آن که کشتستم پی مادون من ** می‌‌نداند که نخسبد خون من
Bugün bana ise yarın onadır. Böyle benim gibi bir adamın kanı nasıl zayi olur?
بر من است امروز و فردا بر وی است ** خون چون من کس چنین ضایع کی است
Duvar gerçi (günün ilk kısmında yere) uzun bir gölge düşürür; fakat o gölge, gölgeyi meydana getirene avdet eder.
گر چه دیوار افکند سایه‌‌ی دراز ** باز گردد سوی او آن سایه باز
Bu cihan dağdır, bizim yaptıklarımız ses. Seslerin aksi yine bizim semtimize gelir” dedi.215
این جهان کوه است و فعل ما ندا ** سوی ما آید نداها را صدا
Kuyumcu, bu sözleri söyledi ve hemen toprak altına gitti. O cariyecik de aşktan ve hastalıktan arındı, tertemiz oldu.
این بگفت و رفت در دم زیر خاک ** آن کنیزک شد ز عشق و رنج پاک
Çünkü ölülerin aşkı ebedî değildir, çünkü ölü, tekrar bize gelmez.
ز انکه عشق مردگان پاینده نیست ** ز انکه مرده سوی ما آینده نیست
Diri aşk, ruhta ve gözdedir. Her anda goncadan daha taze olur durur.
عشق زنده در روان و در بصر ** هر دمی باشد ز غنچه تازه‌‌تر
O dirinin aşkını seç ki bakidir ve canına can katan şaraptan sana sakilik eder.
عشق آن زنده گزین کاو باقی است ** کز شراب جان فزایت ساقی است
O‘nun aşkını seç ki bütün peygamberler, onun aşkıyla kuvvet ve kudret buldular, iş güç sahibi oldular.220
عشق آن بگزین که جمله انبیا ** یافتند از عشق او کار و کیا
Sen “Bize o padişahın huzuruna varmaya izin yoktur” deme. Kerim olan kişilere, hiçbir iş güç değildir.
تو مگو ما را بدان شه بار نیست ** با کریمان کارها دشوار نیست
Kuyumcuyu öldürme ve zehirlemenin Tanrı emriyle olup padişahın isteğiyle olmadığı
بیان آن که کشتن و زهر دادن مرد زرگر به اشارت الهی بود نه به هوای نفس و تامل فاسد
O adamın, hekimin eliyle öldürülmesi, ne ümit içindi ne korkudan dolayı.
کشتن آن مرد بر دست حکیم ** نی پی اومید بود و نی ز بیم
Tanrının emri ve ilhamı gelmedikçe hekim, onu padişahın hatırı için öldürmedi.
او نکشتش از برای طبع شاه ** تا نیامد امر و الهام اله
Hızır’ın o çocuğun boğazını kesmesindeki sırrı halkın avam kısmı anlayamaz.
آن پسر را کش خضر ببرید حلق ** سر آن را درنیابد عام خلق
Tanrı tarafından vahiy ve cevaba nail olan kişi her ne buyurursa o buyruk, doğrunun ta kendisidir.225
آن که از حق یابد او وحی و جواب ** هر چه فرماید بود عین صواب
Can bağışlayan kişi öldürse de caizdir. O, nâibdir eli Tanrı elidir.
آن که جان بخشد اگر بکشد رواست ** نایب است و دست او دست خداست
İsmail gibi onun önüne baş koy. Kılıcının önünde sevinerek, gülerek can ver.
همچو اسماعیل پیشش سر بنه ** شاد و خندان پیش تیغش جان بده
Ki Ahmed’in pak canı, Ahad’la nasıl ebediyse senin canın da ebede kadar sevinçli ve gülümser bir halde kalsın.
تا بماند جانت خندان تا ابد ** همچو جان پاک احمد با احد
Âşıklar, ferah kadehini, güzellerin elleri ile öldürdükleri vakit içerler.
عاشقان جام فرح آن گه کشند ** که به دست خویش خوبانشان کشند
Padişah o kanı şehvet uğruna dökmedi. Suizanda bulunma, münakaşayı bırak!230
شاه آن خون از پی شهوت نکرد ** تو رها کن بد گمانی و نبرد
Sen onun hakkında kötü ve pis iş işledi deyip fena bir zanda bulundun. Su süzülüp durulunca, berrak bir hale gelince bu berraklıkta bulanıklık ve tortu kalır mı, süzülüş suda tortu bırakır mı?
تو گمان بردی که کرد آلودگی ** در صفا غش کی هلد پالودگی
Bu riyazetler, bu cefa çekmeler, ocağın posayı gümüşten çıkarması içindir.
بهر آن است این ریاضت وین جفا ** تا بر آرد کوره از نقره جفا
İyinin, kötünün imtihanı, altının kaynayıp tortusunun üste çıkması içindir.
بهر آن است امتحان نیک و بد ** تا بجوشد بر سر آرد زر زبد
Eğer işi Tanrı ilhamı olmasaydı o, yırtıcı bir köpek olurdu, padişah olmazdı.
گر نبودی کارش الهام اله ** او سگی بودی دراننده نه شاه