- Benimle savaşmadan daha âlâ ne gördün de beni avlamadan vazgeçtin?
- آن چه دیدی بهتر از پیکار من ** تا شدی تو سست در اشکار من
- Ne gördün ki bu derecede kızgınken kızgınlığın yatıştı; böyle bir şimşek çaktı, sonra sönüverdi?
- آن چه دیدی که چنین خشمت نشست ** تا چنان برقی نمود و باز جست
- Ne gördün? O gördüğün şeyin aksi bana da vurdu; gönlümde, canımda bir şûle parladı. 3730
- آن چه دیدی که مرا ز آن عکس دید ** در دل و جان شعله ای آمد پدید
- Kevinden, mekândan yüce, candan daha iyi neydi o gördüğün ki bize can bağışladı?
- آن چه دیدی برتر از کون و مکان ** که به از جان بود و بخشیدیم جان
- Yiğitlikte Tanrı aslanasın, mürüvvette kimsin, bunu kim bilir?
- در شجاعت شیر ربانی ستی ** در مروت خود که داند کیستی
- Mürüvvette Tih sahrasında Musa’nın bulutusun. O bulutta eşi görülmemiş nimetler, ekmekler yağar.”
- در مروت ابر موسایی به تیه ** کآمد از وی خوان و نان بی‌‌شبیه
- Bu bulutlar, çalışıp çabalar, buğday bitirirler. Halk onu pişirip bal gibi tatlı bir hale koyarl.
- ابرها گندم دهد کان را به جهد ** پخته و شیرین کند مردم چو شهد
- Halbuki Musa’nın bulutu rahmet kanadını açar, halka zahmetsizce pişmiş ve tatlı nimetler verir. 3735
- ابر موسی پر رحمت بر گشاد ** پخته و شیرین بی‌‌زحمت بداد
- O bulutun rahmeti, kerem sofrasında pişmiş yemek yiyenler için âlemde bayrak açmıştır.
- از برای پخته خواران کرم ** رحمتش افراشت در عالم علم
- O vergi ve o ihsan, niyaz ehlinden tam kırk yıl, bir gün bile eksik olmadı.
- تا چهل سال آن وظیفه و آن عطا ** کم نشد یک روز از آن اهل رجا
- Nihayet onlar, bayağılıklarından kalkıp pırasa, tere ve marul istediler; onun üzerine kesildi.
- تا هم ایشان از خسیسی خاستند ** گندنا و تره و خس خواستند
- Ahmed’in yüce ümmeti için o yemek kıyamete kadar bakidir.
- امت احمد که هستند از کرام ** تا قیامت هست باقی آن طعام
- Peygamber’in “Rabbime misafir olurum” demesi ortalığa yayılınca, “O beni doyurur, su verir” sözü, bu mânevi yemekten kinaye oldu. 3740
- چون ابیت عند ربی فاش شد ** یطعم و یسقی کنایت زاش شد
- Bunu, hiç tevil etmeden kabul et ki boğazına bal ve süt gibi lezzetli gelsin.
- هیچ بی‌‌تاویل این را در پذیر ** تا در آید در گلو چون شهد و شیر
- Çünkü tevil ihsan edilen şeyi geri vermektir. Çünkü tevilci hakikatı hata görür.
- ز آن که تاویل است وا داد عطا ** چون که بیند آن حقیقت را خطا
- Halbuki bu hata görmesi, aklının zayıflığındandır. Akl-ı Küll içtir, Akl-ı Cüz’i ise deridir.
- آن خطا دیدن ز ضعف عقل اوست ** عقل کل مغز است و عقل جزو پوست
- Kendini tevil et, hadîsleri değil; kendi dimağına kötü de, gülbahçesine değil!
- خویش را تاویل کن نه اخبار را ** مغز را بد گوی نی گلزار را
- Ey baştanbaşa akıl ve göz olan Ali! Gördüğünden bir parçacık söyle. 3745
- ای علی که جمله عقل و دیده‌‌ای ** شمه ای واگو از آن چه دیده‌‌ای
- Hilim kılıcın canımızı parça parça etti; ilim suyun toprağımızı arıttı.
- تیغ حلمت جان ما را چاک کرد ** آب علمت خاک ما را پاک کرد
- Açıver; biliyorum, bu Tanrı sırlarındandır. Çünkü kılıçsız adam öldürmek, ancak onun işidir.
- باز گو دانم که این اسرار هوست ** ز آن که بی‌‌شمشیر کشتن کار اوست
- Tanrı, aletsiz, uzuvsuz bir yapıcıdır. Artıp duran bu hediyelerin vericisi odur.
- صانع بی‌‌آلت و بی‌‌جارحه ** واهب این هدیه‌‌های رابحه
- Akla yüz binlerce şarap tattırır ki onlardan ne iki gözün haberi vardır, ne kulağın!
- صد هزاران می‌‌چشاند هوش را ** که خبر نبود دو چشم و گوش را
- Ey arşta hoş bir surette evlanıp duran doğan! Bu anda Tanrı’dan ne gördün? Açıkça söyle. 3750
- باز گو ای باز عرش خوش شکار ** تا چه دیدی این زمان از کردگار
- Senin gözün gayb idrakını öğrenmiştir. Orada bulunan başkalrının gözleriyse kapalıdır.
- چشم تو ادراک غیب آموخته ** چشمهای حاضران بر دوخته
- Birisi ayı apaçık görür, öbürüyse dünyayı kapkaranlık.
- آن یکی ماهی همی‌‌بیند عیان ** و آن یکی تاریک می‌‌بیند جهان