- Hepimiz “Nefsim, nefsim” deyip durmakta, hepimiz yalnız kendimizi düşünmekteyiz. Sen buna lûtufta bulunmazsan şeytanız.
- ما همه نفسی و نفسی می‌‌زنیم ** گر نخوانی ما همه اهرمنیم
- Sen bizim canımızı körlükten kurtardığından, gözümüzü açtığından dolayı Şeytandan kurtulduk.
- ز آن ز اهرمن رهیدستیم ما ** که خریدی جان ما را از عمی
- Kim hayattaysa değnekçisi, yol gösteren sensin. Değneğin, değnekçisi olmadıkça kör nedir ki, ne yapabilir ki? 3920
- تو عصا کش هر که را که زندگی است ** بی‌‌عصا و بی‌‌عصا کش کور چیست
- Senden gayrı hoş olsun, hoş olmasın... Her şey, insanı yakar, ateşin aynıdır.
- غیر تو هر چه خوش است و ناخوش است ** آدمی سوز است و عین آتش است
- Kim ateşe dayanır, ateşe arka verirse hem Mecusidir, hem Zerdüşt!
- هر که را آتش پناه و پشت شد ** هم مجوسی گشت و هم زردشت شد
- Tanrı’dan başka her şey bâtıldır, asılsızdır. Tanrı’nın ihsanı, yağmuru kesilmeyen bir buluttur.
- کل شی‌‌ء ما خلا الله باطل ** إن فضل الله غیم هاطل
- Ali Kerremallâhu Vechehu hikâyesine dönüş, Ali’nin katilini hoş görmesi
- باز گشتن به حکایت امیر المؤمنین علی کرم الله وجهه و مسامحت کردن او با خونی خویش
- Tekrar Ali ve katilinin hikâyesine dön; katiline fazlasıyla gösterdiği kerem ve mürüvveti anlat.
- باز رو سوی علی و خونی‌‌اش ** و آن کرم با خونی و افزونی‌‌اش
- Ali dedi ki: “Ben düşmanımı gözümle görmekte, gece gündüz ona bakıp durmaktayım. Böyle olduğu halde hiç kızmıyorum. 3925
- گفت دشمن را همی بینم به چشم ** روز و شب بر وی ندارم هیچ خشم
- Çünkü ölümüm, bana can gibi hoş geliyor; dirilmemle âdeta bir.
- ز آنکه مرگم همچو من خوش آمده ست ** مرگ من در بعث چنگ اندر زده ست
- Ölümsüzlük ölümü bize helâl olmuştur; azıksızlık azığı, bize rızk ve nimettir.
- مرگ بی‌‌مرگی بود ما را حلال ** برگ بی‌‌برگی بود ما را نوال
- Ölümün görünüşü ölüm, iç yüzü diriliktir; ölümün görünüşte sonu yoktur, hakikatte ise ebedîliktir.
- ظاهرش مرگ و به باطن زندگی ** ظاهرش ابتر نهان پایندگی
- Çocuğun rahimden, doğması bir göçmedir; fakatta cihanda ona yeni baştan bir hayat var.
- در رحم زادن جنین را رفتن است ** در جهان او را ز نو بشکفتن است
- Ecele doğru meylimiz, ecele aşkımız olduğundan “Nefislerinizi elinizle tehlikeye atmayın” nehyi asıl bizedir. 3930
- چون مرا سوی اجل عشق و هواست ** نهی لا تلقوا بأيدیکم مراست
- Çünkü nehiy, tatlı şeyden olur, acı için nehye zaten hacet yok ki.
- ز آنکه نهی از دانه‌‌ی شیرین بود ** تلخ را خود نهی حاجت کی شود
- Bir şeyin içi de acı olur dışı da acı olursa onun acılığı kötülüğü esasen nehiydir.
- دانه‌‌ای که تلخ باشد مغز و پوست ** تلخی و مکروهی‌‌اش خود نهی اوست
- Bana da ölüm tatlıdır. “Onlar ölmemişlerdir, Rablerinin huzurunda diridirler” âyeti benim içindir.
- دانه‌‌ی مردن مرا شیرین شده ست ** بل هم احیاء پی من آمده ست
- Ey inandığım, itimat ettiğim kişiler! Beni kınayın ve öldürün. Şüphe yok, benim ebedî hayatım öldürülmemdedir.
- اقتلونی یا ثقاتی لائما ** إن فی قتلی حیاتی دایما
- Ey yiğit! Hayatım, mutlaka ölümdedir. Ne zamana kadar yurdumdan ayrı kalacağım? 3935
- إن فی موتی حیاتی یا فتی ** کم أفارق موطنی حتی متی
- Bu âlemde durmaklığım, ayrılık olmasaydı (öldüğümüz zaman) “Biz, şüphe yok, Tanrı’ya dönenleriz” denmezdi.
- فرقتی لو لم تکن فی ذا السکون ** لم یقل إنا إليه راجعون
- Dönen kişi; ayrıldığı şehre tekrar gelen kişidir; zamanın ayırışından kurtulup birliğe erişendir.
- راجع آن باشد که باز آید به شهر ** سوی وحدت آید از تفریق دهر
- Seyisin "Emir-ül Müminîn, beni öldür ve bu kazadan kurtar” diye ayaklarına kapanması
- افتادن رکابدار هر باری پیش علی کرم الله وجهه که ای امیر المؤمنین از بهر خدا مرا بکش و از این قضا برهان
- Seyis tekrar gelerek “Ya Ali, beni tez öldür ki o kötü vakti, o fena zamanı görmeyeyim.
- باز آمد کای علی زودم بکش ** تا نبینم آن دم و وقت ترش
- Sana helâl ediyorum, kanımı dök ki gözüm o kıyameti görmesin” dedi.
- من حلالت می‌‌کنم خونم بریز ** تا نبیند چشم من آن رستخیز
- Dedim ki: Eğer her zerre bir kanlı, bir katil olsa da elinde hançer olarak senin kastına yürüse. 3940
- گفتم ار هر ذره‌‌ای خونی شود ** خنجر اندر کف به قصد تو رود
- Yine senin bir tek kılını kesemez. Çünkü kader kalemi böyle yazmıştır; sen beni öldüreceksin.
- یک سر مو از تو نتواند برید ** چون قلم بر تو چنان خطی کشید
- Fakat tasalanma, senin şefaatçin benim. Ben ruhun eri ve sultanıyım, ten kulu değil!
- لیک بی‌‌غم شو شفیع تو منم ** خواجه‌‌ی روحم نه مملوک تنم