- Padişah kimin derdine derman olursa o, ney gibi feryat eder, sessiz sedasız kalmaz.
- هر که باشد شاه دردش را دوا ** گر چو نی نالد نباشد بینوا
- Ben mülk sahibiyim, başkasının sofrasına oturup yemeğini yemiyorum. Padişah, uzaktan benim davulumu çalmakta, nöbetimi vurmakta.
- مالک ملکم نیم من طبل خوار ** طبل بازم میزند شه از کنار
- Benim davulumu döğen “İrciî” sesidir. Benimle dâvaya girişenlerin rağmine şahidim, Allah’tır.
- طبل باز من ندای ارجعی ** حق گواه من به رغم مدعی
- Padişahın cinsinden değilim, hâşa, bunu iddia etmiyorum. Fakat onun tecellisiyle, onun nuruna sahibim. 1170
- من نیم جنس شهنشه دور از او ** لیک دارم در تجلی نور از او
- Cins oluş, sade şekil ve zat bakımından değildir. Su, nebatta toprağın cinsinden sayılır.
- نیست جنسیت ز روی شکل و ذات ** آب جنس خاک آمد در نبات
- Rüzgâr, ateşi yaktığı, yanmasına yardım ettiği için rüzgârın cinsi demektir. Nihayet şarap, tabiata neşe verdiğinden onun cinsidir.
- باد جنس آتش آمد در قوام ** طبع را جنس آمده ست آخر مدام
- Cinsimiz, padişah cinsinden olmadığı için varlığımız onun varlığına büründü, yok oldu.
- جنس ما چون نیست جنس شاه ما ** مای ما شد بهر مای او فنا
- Varlığımız kalmayınca da tek olarak onun varlığı kaldı. Ben onun atının ayağı önünde toz gibiyim, toz gibi!
- چون فنا شد مای ما او ماند فرد ** پیش پای اسب او گردم چو گرد
- Can da, canın nişaneleri de toprak oldu. Toprakta onun ayak izi var.” 1175
- خاک شد جان و نشانیهای او ** هست بر خاکش نشان پای او
- Bu izi bulmak için ayağı altında toprak ol ki başı dik kişilerin tacı olasın.
- خاک پایش شو برای این نشان ** تا شوی تاج سر گردن کشان
- Sizi şeklimin aldatmaması için sözümü dinlemeden şarabımı için, mezemi yiyin.
- تا که نفریبد شما را شکل من ** نقل من نوشید پیش از نقل من
- Nice kişiler var ki suret, onların yolarını kesti. Surette kastettiler, Allah’a çattılar.
- ای بسا کس را که صورت راه زد ** قصد صورت کرد و بر الله زد
- Bu can da, bedenle birleşmiştir ya. Fakat hiç can bedene benzer mi?
- آخر این جان با بدن پیوسته است ** هیچ این جان با بدن مانند هست
- Göz nuru iç yağıyla eş olmuştur, gönül nuru bir katre kanda gizli. 1180
- تاب نور چشم با پیه است جفت ** نور دل در قطرهی خونی نهفت
- Neşe ciğerin kızılındandır, gam karasında; akıl bir mum gibi beynim içinde.
- شادی اندر گرده و غم در جگر ** عقل چون شمعی درون مغز سر
- Bu alâkadar keyfiyetsiz bir tarzdadır. Akıllar, bu keyfiyetsizliği bilmede âcizdir.
- این تعلقها نه بیکیف است و چون ** عقلها در دانش چونی زبون
- Külli can, cüzi cana alâkalandı; can ondan bir inci alıp boynuna koydu.
- جان کل با جان جزو آسیب کرد ** جان از او دری ستد در جیب کرد
- Meryem nasıl gönüller alan Mesih’e gebe kaldıysa can da onun gibi koynuna aldığı o inciden gebe kaldı.
- همچو مریم جان از آن آسیب جیب ** حامله شد از مسیح دل فریب
- Fakat o Mesih, kuru ve yaş üstünde, yeryüzünde seyahat eden Mesih değildir. O Mesih’in şanı seyahatten yücedir. 1185
- آن مسیحی نه که بر خشک و تر است ** آن مسیحی کز مساحت برتر است
- Can, canlar canından gebe kaldı ya. İşte cihan, böyle candan gebe kalır.
- پس ز جان جان چو حامل گشت جان ** از چنین جانی شود حامل جهان
- Cihan da başka bir cihan doğurur. Bu mahşer de başka bir mahşer gösterir.
- پس جهان زاید جهان دیگری ** این حشر را وا نماید محشری
- Kıyamete kadar söylesem, saysam bu kıyameti anlatamam.
- تا قیامت گر بگویم بشمرم ** من ز شرح این قیامت قاصرم
- Bu, sözler, mana bakımından “ Yarab” nidasına benzer. Harfler, bir tatlı dudaklının nefesini avlamağa tuzaktır.
- این سخنها خود به معنی یا ربی است ** حرفها دام دم شیرین لبی است
- Kulun “Yarab” sözüne Allah’ın “Lebbeyk” cevabı geldikten sonra, nasıl olur da “Yarab” demekte kusur eder? 1190
- چون کند تقصیر پس چون تن زند ** چون که لبیکش به یا رب میرسد
- Fakat bu “ lebbeyk” öyle bir “Lebbeyk” tir ki onu işitemezsin ama baştan aşağıya kadar bütün vücudunla tadabilirsin.
- هست لبیکی که نتوانی شنید ** لیک سر تا پای بتوانی چشید
- Susuz birisinin duvarın üstünden ırmağa taş, topaç atması
- کلوخ انداختن تشنه از سر دیوار در جوی آب