English    Türkçe    فارسی   

2
1744-1768

  • El ayak. Bizim için övünç vesilesidir; fakat Allah’ın arılığına nispetle kusur.
  • دست و پا در حق ما استایش است ** در حق پاکی حق آلایش است‏

  • “ Doğmaz, doğurmaz” vasfı ona lâyıktır. Babayı da halk eden o, oğlu da. 1745
  • لم یلد لم یولد او را لایق است ** والد و مولود را او خالق است‏

  • Doğma, cisim olanın vasfıdır. Doğan, ırmağın bu yüzüne mensuptur.
  • هر چه جسم آمد ولادت وصف اوست ** هر چه مولود است او زین سوی جوست‏

  • Çünkü doğan, Kevnü Fesat âlemindendir, aşağılıktır, sonradan olmadır. Elbette onu bir meydana getiren lâzım.”
  • ز انکه از کون و فساد است و مهین ** حادث است و محدثی خواهد یقین‏

  • Çoban, “ Ya Musa ağzımı bağladın, pişmanlıktan canımı yaktın” dedi;
  • گفت ای موسی دهانم دوختی ** و ز پشیمانی تو جانم سوختی‏

  • Elbisesini yırtıp yana, yana bir ah çekti, başını alıp çöle doğru yola düştü.
  • جامه را بدرید و آهی کرد تفت ** سر نهاد اندر بیابانی و رفت‏

  • Ulu Allah’ın Musa’ya çoban yüzünden darılması
  • عتاب کردن حق تعالی با موسی علیه السلام از بهر آن شبان‏

  • Musa’ya Allah’tan şöyle vahiy geldi: “ Kulumuzu bizden ayırdın. 1750
  • وحی آمد سوی موسی از خدا ** بنده‏ی ما را ز ما کردی جدا

  • Sen ulaştırmaya mı geldin, yoksa ayırmaya mı?
  • تو برای وصل کردن آمدی ** نی برای فصل کردن آمدی‏

  • Kaadir oldukça ayrılığa ayak basma. Bence en hoşlanılmayan şey ayrılıktır.
  • تا توانی پا منه اندر فراق ** أبغض الأشیاء عندی الطلاق‏

  • Ben, herkese bir huy, herkese bir çeşit ıstılah verdim.
  • هر کسی را سیرتی بنهاده‏ام ** هر کسی را اصطلاحی داده‏ام‏

  • Ona metih olan söz, sana zemdir; ona göre baldır, sana göre zehir!
  • در حق او مدح و در حق تو ذم ** در حق او شهد و در حق تو سم‏

  • Bizse temizden de münezzehiz, pisten de. Ağırlıktan da arıyız, çeviklik ve titizlikten de! 1755
  • ما بری از پاک و ناپاکی همه ** از گران جانی و چالاکی همه‏

  • Kullara ibadet edin diye emrettimse bir kâr, bir fayda elde edeyim diye değil, kullara ihsanlarda bulunayım diye.
  • من نکردم امر تا سودی کنم ** بلکه تا بر بندگان جودی کنم‏

  • Hintlilere, Hintlilerin sözleri metihtir. Sintlilere, Sintlilerin.
  • هندوان را اصطلاح هند مدح ** سندیان را اصطلاح سند مدح‏

  • Onların beni tespih etmeleriyle münezzeh, mukaddes olmam. Bu tespih incilerini saymakla kendileri temizlenirler.
  • من نگردم پاک از تسبیحشان ** پاک هم ایشان شوند و در فشان‏

  • Biz; dile, söze bakmayız; gönle hale bakarız.
  • ما زبان را ننگریم و قال را ** ما روان را بنگریم و حال را

  • Kalp huşu sahibiyse kalbe bakarız, isterse sözünde kulluk ve aşağılık olmasın! 1760
  • ناظر قلبیم اگر خاشع بود ** گر چه گفت لفظ ناخاضع رود

  • Çünkü gönül cevherdir. Söz söylemekse araz. Bu yüzden araz, âriyettir, maksat cevherdir.
  • ز انکه دل جوهر بود گفتن عرض ** پس طفیل آمد عرض جوهر غرض‏

  • Manası gizli kapalı yahut başka olan bu çeşit lâflar, ne vakte kadar sürecek? Yanıp yakılmak isterim ben, yanıp yakılmak, ateşe düş!
  • چند ازین الفاظ و اضمار و مجاز ** سوز خواهم سوز با آن سوز ساز

  • Canda sevgiden bir ateş tutuşur. Düşünceyi, sözü, baştanbaşa yakıver!
  • آتشی از عشق در جان بر فروز ** سربه‏سر فکر و عبارت را بسوز

  • Musa, edep bilenler başka, canı, ruhu yanmış âşıklar başka.
  • موسیا آداب دانان دیگرند ** سوخته جان و روانان دیگرند

  • Âşıklara her nefeste bir yanış var. Yıkık köyden haraç, âşar alınmaz. 1765
  • عاشقان را هر نفس سوزیدنی ست ** بر ده ویران خراج و عشر نیست‏

  • Hatalı söz söylerse bile ona hatalı deme. Kanına bulanıp şehit olursa yıkamaya kalkışma.
  • گر خطا گوید و را خاطی مگو ** گر بود پر خون شهید او را مشو

  • Şehitlere kan, sudan yeğdir. Bu yanlış sözde yüzlerce doğrudan yeğ!
  • خون شهیدان را ز آب اولی‏تر است ** این خطا از صد ثواب اولی‏تر است‏

  • Kâbe’nin içinde kıbleden eser yoktur, dalgıcın ayağında dolak olmazsa ne gam!
  • در درون کعبه رسم قبله نیست ** چه غم ار غواص را پاچیله نیست‏