English    Türkçe    فارسی   

2
1755-1779

  • Bizse temizden de münezzehiz, pisten de. Ağırlıktan da arıyız, çeviklik ve titizlikten de! 1755
  • ما بری از پاک و ناپاکی همه ** از گران جانی و چالاکی همه‏

  • Kullara ibadet edin diye emrettimse bir kâr, bir fayda elde edeyim diye değil, kullara ihsanlarda bulunayım diye.
  • من نکردم امر تا سودی کنم ** بلکه تا بر بندگان جودی کنم‏

  • Hintlilere, Hintlilerin sözleri metihtir. Sintlilere, Sintlilerin.
  • هندوان را اصطلاح هند مدح ** سندیان را اصطلاح سند مدح‏

  • Onların beni tespih etmeleriyle münezzeh, mukaddes olmam. Bu tespih incilerini saymakla kendileri temizlenirler.
  • من نگردم پاک از تسبیحشان ** پاک هم ایشان شوند و در فشان‏

  • Biz; dile, söze bakmayız; gönle hale bakarız.
  • ما زبان را ننگریم و قال را ** ما روان را بنگریم و حال را

  • Kalp huşu sahibiyse kalbe bakarız, isterse sözünde kulluk ve aşağılık olmasın! 1760
  • ناظر قلبیم اگر خاشع بود ** گر چه گفت لفظ ناخاضع رود

  • Çünkü gönül cevherdir. Söz söylemekse araz. Bu yüzden araz, âriyettir, maksat cevherdir.
  • ز انکه دل جوهر بود گفتن عرض ** پس طفیل آمد عرض جوهر غرض‏

  • Manası gizli kapalı yahut başka olan bu çeşit lâflar, ne vakte kadar sürecek? Yanıp yakılmak isterim ben, yanıp yakılmak, ateşe düş!
  • چند ازین الفاظ و اضمار و مجاز ** سوز خواهم سوز با آن سوز ساز

  • Canda sevgiden bir ateş tutuşur. Düşünceyi, sözü, baştanbaşa yakıver!
  • آتشی از عشق در جان بر فروز ** سربه‏سر فکر و عبارت را بسوز

  • Musa, edep bilenler başka, canı, ruhu yanmış âşıklar başka.
  • موسیا آداب دانان دیگرند ** سوخته جان و روانان دیگرند

  • Âşıklara her nefeste bir yanış var. Yıkık köyden haraç, âşar alınmaz. 1765
  • عاشقان را هر نفس سوزیدنی ست ** بر ده ویران خراج و عشر نیست‏

  • Hatalı söz söylerse bile ona hatalı deme. Kanına bulanıp şehit olursa yıkamaya kalkışma.
  • گر خطا گوید و را خاطی مگو ** گر بود پر خون شهید او را مشو

  • Şehitlere kan, sudan yeğdir. Bu yanlış sözde yüzlerce doğrudan yeğ!
  • خون شهیدان را ز آب اولی‏تر است ** این خطا از صد ثواب اولی‏تر است‏

  • Kâbe’nin içinde kıbleden eser yoktur, dalgıcın ayağında dolak olmazsa ne gam!
  • در درون کعبه رسم قبله نیست ** چه غم ار غواص را پاچیله نیست‏

  • Yürü, sarhoşlardan kılavuzluk arama. Elbisesi paramparça olana yamadan bahsetme.
  • تو ز سر مستان قلاووزی مجو ** جامه چاکان را چه فرمایی رفو

  • Aşk şeriatı, bütün dinlerden ayrıdır. Âşıkların şeriatı da Allah’tır, mezhebi de. 1770
  • ملت عشق از همه دینها جداست ** عاشقان را ملت و مذهب خداست‏

  • Lâlin, lâl olduğunu ispat eden bir damgası olmasa da ne çıkar? Aşk, gam denizinde gamlanmaz ki!
  • لعل را گر مهر نبود باک نیست ** عشق در دریای غم غمناک نیست‏

  • Musa Aleyhisselem’a o çobanın mazur olduğuna dair vahiy gelmesi
  • وحی آمدن موسی را علیه السلام در عذر آن شبان‏

  • Ondan sonra Hak, Musa’nın sırrına dile gelmeyecek sırlar söyledi;
  • بعد از آن در سر موسی حق نهفت ** رازهایی کان نمی‏آید به گفت‏

  • Musa’nın gölüne sözler döktüler. Görmekle söylemeyi birbirine karıştırdılar.
  • بر دل موسی سخنها ریختند ** دیدن و گفتن به هم آمیختند

  • Nice defa kendisinden geçti, nice defa kendisine geldi. Kaç kere ezelden ebede uçtu!
  • چند بی‏خود گشت و چند آمد به خود ** چند پرید از ازل سوی ابد

  • Eğer bundan ötesini anlatmaya kalkışırsam ahmaklık etmiş olurum. Çünkü bunu açmak, bunu anlatmak, anlayışın ötesindedir. 1775
  • بعد از این گر شرح گویم ابلهی است ** ز انکه شرح این ورای آگهی است‏

  • Söylesen akıllar hayran olur. Yazsam birçok kalemler kırılır!
  • ور بگویم عقلها را بر کند ** ور نویسم بس قلمها بشکند

  • Musa Allahtan bu azarı duyunca çöle düşüp çobanın ardınca koştu.
  • چون که موسی این عتاب از حق شنید ** در بیابان در پی چوپان دوید

  • O hayran âşığın izini izledi, çöldeki otların tozunu silkti.
  • بر نشان پای آن سر گشته راند ** گرد از پرده‏ی بیابان بر فشاند

  • Âşık ve hayran adamların ayak izleri, başkalarının izlerinden ayrılır, hemen belli olur.
  • گام پای مردم شوریده خود ** هم ز گام دیگران پیدا بود