- Sen bir kamçı vurdun, atım şahlanıp sıçradı, kâinatı aştı.
- تازیانه بر زدی اسبم بگشت ** گنبدی کرد و ز گردون بر گذشت
- Nâsutumuzun mahremi Lâhut’u olsun artık. Aferin eline koluna! 1790
- محرم ناسوت ما لاهوت باد ** آفرین بر دست و بر بازوت باد
- Şimdi benim halim, söze sığmaz. Zaten bu söylediğim de benim ahvalim değil.
- حال من اکنون برون از گفتن است ** این چه میگویم نه احوال من است
- Ayna da bir suret görürsün ya. Fakat o senin suretindir, aynanın değil.
- نقش میبینی که در آیینهای است ** نقش تست آن نقش آن آیینه نیست
- Neyzen, ney üfler. Fakat bu nefes ve bu nefesten çıkan ses, neyin midir, neyzenin mi.. Bu ses, neyin harcı mı, neyzenin harcı mı?” dedi.
- دم که مرد نایی اندر نای کرد ** در خور نای است نه در خورد مرد
- Kendine gel, kendine! Allah’ı övsen de bu övüşünü, çobanın lâyık olmayan övüşü gibi bil, öyle tanı.
- هان و هان گر حمد گویی گر سپاس ** همچو نافرجام آن چوپان شناس
- Senin övüşün, çobanın övüşüne nispetle daha iyidir. Ama Allah’a nispetle onun da değeri yok, onun da sonu gelmez. 1795
- حمد تو نسبت بدان گر بهتر است ** لیک آن نسبت به حق هم ابتر است
- Ne vakte dek ben Allah’a hamlederim deyip duracaksın? Perde kaldırılınca oldu sanılan nice şeylerin olmamış bulunduğu meydana çıkar.
- چند گویی چون غطا برداشتند ** کاین نبوده ست آن که میپنداشتند
- Allah’ı anışımın makul olması Allah rahmetindendir. Âdeta istihaze olan kadının namaz kılması gibi bir ruhsattan ibarettir.
- این قبول ذکر تو از رحمت است ** چون نماز مستحاضه رخصت است
- Onun namazına nasıl kan bulaşmışsa senin Allah’ı anışına da benzetiş ve zannediş bulaşmış!
- با نماز او بیالوده ست خون ** ذکر تو آلودهی تشبیه و چون
- Kan pistir ama bir parçacık su ile temizlenir. Fakat içte öyle pislikler vardır ki,
- خون پلید است و به آبی میرود ** لیک باطن را نجاستها بود
- Allah’ın lütuf suyundan gayrı bir şeyle arınmaz, ibadet eden kişinin gönlünden eksilmez. 1800
- کان به غیر آب لطف کردگار ** کم نگردد از درون مرد کار
- Keşke secdende kıbleden yüzünü çevirmiş olaydın da tek “ Sübhane rabbiyel A’lâ”nın manasına ereydin!
- در سجودت کاش رو گردانیای ** معنی سبحان ربی دانیای
- “Allah’ım secdem de varlığın gibi sana lâyık değil. Sen, kötülüğe iyilikle mukabele et” diyeydin.
- کای سجودم چون وجودم ناسزا ** مر بدی را تو نکویی ده جزا
- Bu yeryüzünde Hakk’ın hikmetinden eser vardır. Ondan dolayı pislikleri giderir, çiçekleri bitirir.
- این زمین از حلم حق دارد اثر ** تا نجاست برد و گلها داد بر
- Bizim pisliklerimizi örter, karşılığın da ondan koncalar biter.
- تا بپوشد او پلیدیهای ما ** در عوض بر روید از وی غنچهها
- Kâfir vergide, cömertlikte topraktan daha aşağı, daha verimsiz olduğunu görüp, 1805
- پس چو کافر دید کاو در داد و جود ** کمتر و بیمایه تر از خاک بود
- Varlığından çiçek ve meyve bitmediğini, hatta bütün temizlikleri bozup pislemekten başka bir şey yapmadığını anlar da
- از وجود او گل و میوه نرست ** جز فساد جمله پاکیها نجست
- “ Ben aykırı anlamış, yanılmışım, yazık, keşke toprak olsaydım;
- گفت واپس رفتهام من در ذهاب ** حسرتا یا لیتنی کنت تراب
- Keşke topraktan sefer etmeseydim, keşke bir avuç toprak gibi ben de bir tane düşürüp yetiştirseydim..
- کاش از خاکی سفر نگزیدمی ** همچو خاکی دانهای میچیدمی
- Topraktan sefere düştüm ama beni yol imtihan etti, bu yolculuktan ne armağan getirdim ki?” der.
- چون سفر کردم مرا راه آزمود ** زین سفر کردن ره آوردم چه بود
- Kâfir yolculuğundan bir fayda görmez, ondan dolayı da bütün meyli toprağadır. 1810
- ز آن همه میلش سوی خاک است کاو ** در سفر سودی نبیند پیش رو
- Adamın yüzünü geriye çevirmesi, hırstan tamahtandır. Yüzünü yola çevirmesi; doğruluktan niyazdan.
- روی واپس کردنش آن حرص و آز ** روی در ره کردنش صدق و نیاز
- Büyümeye meyli olan her ot, büyüyüp durur, yaşar günden güne gelişir!
- هر گیا را کش بود میل علا ** در مزید است و حیات و در نما
- Fakat başını yere eğdi mi de günden güne küçülür, kurur, noksan bulur, mahvolur!
- چون که گردانید سر سوی زمین ** در کمی و خشکی و نقص و غبین