English    Türkçe    فارسی   

2
2728-2752

  • Zavallı kurt, aç bile olsa uyduruyor diye itham edilir.
  • گرگ بی‏چاره اگر چه گرسنه است ** متهم باشد که او در طنطنه است‏

  • Zayıflıktan yol yürümeye kudreti olmasa bile çok yemeden imtilâ olmuştur derler” dedi.
  • از ضعیفی چون نتاند راه رفت ** خلق گوید تخمه است از لوت زفت‏

  • Muaviye’nin tekrar İblis’e ısrarı
  • باز الحاح کردن معاویه ابلیس را

  • Muaviye dedi ki: “Seni doğruluktan başka bir şey kurtaramaz. Adalet, seni doğruluğa davet etmekte. 2730
  • گفت غیر راستی نرهاندت ** داد سوی راستی می‏خواندت‏

  • Doğru söyle de elimden kurtul. Hile, savaşımın tozunu yatıştıramaz.”
  • راست گو تا وارهی از چنگ من ** مکر ننشاند غبار جنگ من‏

  • Şeytan, “Ey hayal kuran, düşüncelere dalan, doğruyu, yalanı nasıl anladın?” dedi.
  • گفت چون دانی دروغ و راست را ** ای خیال‏اندیش پر اندیشه‏ها

  • Muaviye, “Peygamber, nişanesini bildirmiş, kalpla sağlamı anlamak için mehenk vermiş;
  • گفت پیغمبر نشانی داده است ** قلب و نیکو را محک بنهاده است‏

  • “Yalan kalplerde şüphe uyandırır, doğru kalplere emniyet ve neşe verir “demiştir.
  • گفته است الکذب ریب فی القلوب ** گفت الصدق طمانین طروب‏

  • Gönül, yalan sözden istirahat bulmaz. Suyla yağ karışık olursa çırağ aydınlık vermez. 2735
  • دل نیارامد ز گفتار دروغ ** آب و روغن هیچ نفروزد فروغ‏

  • Doğru söz kalbe istirahat verir. Doğru sözler, gönül tuzağının taneleridir.
  • در حدیث راست آرام دل است ** راستیها دانه‏ی دام دل است‏

  • Gönül hasta olur, ağzı kokarsa ancak o vakit doğruyla yalanın tadını almaz.
  • دل مگر رنجور باشد بد دهان ** که نداند چاشنی این و آن‏

  • Fakat gönül ağrıdan illetten salim olursa, yalanla doğrunun lezzetini adamakıllı bilir, anlar.
  • چون شود از رنج و علت دل سلیم ** طعم کذب و راست را باشد علیم‏

  • Âdem’in buğdaya hırsı artınca bu hırs, gönlünden sıhhati, selâmeti kapıp götürdü.
  • حرص آدم چون سوی گندم فزود ** از دل آدم سلیمی را ربود

  • Senin yalanına, işvene kulak astı, aldanıp öldürücü zehri içti. 2740
  • پس دروغ و عشوه‏ات را گوش کرد ** غره گشت و زهر قاتل نوش کرد

  • O anda akrebi buğdaydayken ayırt edemedi. Hevesle mest olan kişinin temyizi uçup gider.
  • کژدم از گندم ندانست آن نفس ** می‏پرد تمییز از مست هوس‏

  • Halk, arzu ve heva sarhoşudur. Onu için senin yalanını dinler.
  • خلق مست آرزویند و هوا ** ز آن پذیرایند دستان ترا

  • Fakat hevadan vazgeçen, gözünü sırlara âşina etmiştir.
  • هر که خود را از هوا خود باز کرد ** چشم خود را آشنای راز کرد

  • Kadı’nın kadılıktan şikâyeti, naibinin ona verdiği cevap
  • شکایت قاضی از آفت قضا و جواب گفتن نایب او را

  • Birisini kadı yaptılar. Ağlayıp inlemeye koyuldu. Naip “Kadıya bu ağlama nedir diye?
  • قاضیی بنشاندند او می‏گریست ** گفت نایب قاضیا گریه ز چیست‏

  • Ağlamak, feryat etmek zamanı değil, sevinecek, kutlanacak zamanın “ dedi. 2745
  • این نه وقت گریه و فریاد تست ** وقت شادی و مبارک باد تست‏

  • Kadı, bir ah edip dedi ki: “Gönlüne hâkim olmayan, işin iç yüzünü bilmeyen kimse nasıl hükmedebilir? O, işin hakikatini bilen iki kişi arasında bir cahilden başka bir şey değildir ki.
  • گفت اه چون حکم راند بی‏دلی ** در میان آن دو عالم جاهلی‏

  • O iki hasım, ne yaptıklarını bilirler. Zavallı, kadı o iki kişinin hilesini ne bilsin?
  • آن دو خصم از واقعه‏ی خود واقفند ** قاضی مسکین چه داند ز آن دو بند

  • Hallerini bilmez, gafildir. Böyle olduğu halde kanlarına, mallarına nasıl hükmedecek?”
  • جاهل است و غافل است از حالشان ** چون رود در خونشان و مالشان‏

  • Naip “Hasımlar, bilgili ama illetlidir. Hâlbuki sen, cahilsin ama şeriat mumusun.
  • گفت خصمان عالمند و علتی ** جاهلی تو لیک شمع ملتی‏

  • Çünkü sende bir kasıt ve illet yok. İşte şu illetsizlik yok mu? Gözlerin nurudur. 2750
  • ز انکه تو علت نداری در میان ** آن فراغت هست نور دیده‏گان‏

  • O iki bilgiyi, garazları kör etmiştir. Bilgilerini de kasıtları, illetleri mezara tıkmıştır.
  • و آن دو عالم را غرضشان کور کرد ** علمشان را علت اندر گور کرد

  • Kasıtsızlık, bilgisizi âlim yapar, kasıt ve garaz, ilmi aykırı bir hale sokar, zulüm haline koyar.
  • جهل را بی‏علتی عالم کند ** علم را علت کژ و ظالم کند