English    Türkçe    فارسی   

2
293-317

  • Hakikatte gündüz, velilerin sırrıdır. Gündüz, onların aylarına nispetle gölgelere benzer.
  • پس حقیقت روز سر اولیاست ** روز پیش ماهشان چون سایه‏هاست‏
  • Gündüzü, Allah erinin sırrının aksi bilin; gözü örten akşamı da onun ayıp örtücülüğünün aksi.
  • عکس راز مرد حق دانید روز ** عکس ستاریش شام چشم دوز
  • Allah onun için “Vedduha” buyurdu. “Vedduha”, Mustafa’nın gönlünün nurudur. 295
  • ز آن سبب فرمود یزدان و الضحی ** و الضحی‏ نور ضمیر مصطفی‏
  • Allah, kuşluk zamanını sevdi derler ya. Bu söz de, kuşluk çağı, onun aksi olduğundandır.
  • قول دیگر کین ضحی را خواست دوست ** هم برای آنکه این هم عکس اوست
  • Yoksa fâni olan şeye yemin etmek hatadır. Böyle olduğu halde fâni şeyin Allah’ın sözüne girmesi lâyık olur mu?
  • ور نه بر فانی قسم گفتن خطاست ** خود فنا چه لایق گفت خداست‏
  • Halil “ Ben fâni olanları sevmem” dedi Halil böyle derse Ulu Allah nasıl olur da fâni şeyi diler, sever?
  • لا أحب الآفلین گفت آن خلیل ** کی فنا خواهد از این رب جلیل‏
  • “Velleyl” den maksat yine Mustafa’nın ayıp örtücülüğü, toprağa mensup olan cismidir.
  • باز و اللیل است ستاری او ** و آن تن خاکی زنگاری او
  • Bu kuşluk çağının güneşi o, gökten doğdu da gece gibi olan tene “Seni Rabb’in terk etmedi” dedi. 300
  • آفتابش چون بر آمد ز آن فلک ** با شب تن گفت هین ما ودعک‏
  • Belanın ta kendisinden vuslat meydana geldi; “ Sana darılmadı da” sözü de o tatlılıktan zuhur etti.
  • وصل پیدا گشت از عین بلا ** ز آن حلاوت شد عبارت ما قلی‏
  • Esasen her söz bir halete alâmettir. Hâl ele benzer, söz de alete.
  • هر عبارت خود نشان حالتی است ** حال چون دست و عبارت آلتی است‏
  • Kuyumcunun aleti, kunduracının elinde kuma ekilmiş tohuma döner.
  • آلت زرگر به دست کفشگر ** همچو دانه‏ی کشت کرده ریگ در
  • Çiftçinin yanında kunduracının aleti, köpeğin, önünde saman, eşeğin önünde kemik gibidir.
  • و آلت اسکاف پیش برزگر ** پیش سگ کاه استخوان در پیش خر
  • “Enel Hakk” sözü, Mansur’un ağzında nurdu. “Enallah” sözü, Firavunun ağzında yalan! 305
  • بود انا الحق در لب منصور نور ** بود انا الله در لب فرعون زور
  • Sopa, Musa’nın elinde doğruluğuna şahit oldu, sihirbazın elindeyse bir şeye yaramadı.
  • شد عصا اندر کف موسی گوا ** شد عصا اندر کف ساحر هبا
  • İsa, bu yüzden yoldaşına Tek Allah’ın o yüce adını belletmedi.
  • زین سبب عیسی بدان همراه خود ** در نیاموزید آن اسم صمد
  • Çünkü bilmez de alete noksan bulur. Taşı, toprağa vur. Hiç ateş çıkar mı?
  • کاو نداند نقص بر آلت نهد ** سنگ بر گل زن تو آتش کی جهد
  • Elle alet taşla demire benzer. Çift olması gerek ki ateş çıksın.
  • دست و آلت همچو سنگ و آهن است ** جفت باید جفت شرط زادن است‏
  • Çifti olmayan, aleti bulunmayan Tek Allah’tır. Sayıda şüphe olabilir, Fakat Allah da şüphe yoktur. 310
  • آن که بی‏جفت است و بی‏آلت یکی است ** در عدد شک است و آن یک بی‏شکی است‏
  • İki diyenler, üç diyenler daha fazla diyenler, bir olduğunda mutlaka ittifak ederler.
  • آن که دو گفت و سه گفت و بیش ازین ** متفق باشند در واحد یقین‏
  • Şaşılık gidince hepsi birleşir; iki, üç diyenler de bir derler.
  • احولی چون دفع شد یکسان شوند ** دو سه گویان هم یکی گویان شوند
  • Onun meydanında bir topsan, ona bir diyorsan durma, çevgânının etrafında dön dolaş!
  • گر یکی گویی تو در میدان او ** گرد بر می‏گرد از چوگان او
  • Top padişahın elinin darbesiyle oynarsa, kemale ermiş olur.
  • گوی آن گه راست و بی‏نقصان شود ** که ز زخم دست شه رقصان شود
  • Ey şaşı; bunları can kulağıyla dinle, gözüne kulak yoluyla ilâç ver! 315
  • گوش دار ای احول اینها را به هوش ** داروی دیده بکش از راه گوش‏
  • Temiz söz, hakikatten uzak olan gönüllerde karar etmez, nurun aslına dek gider.
  • پس کلام پاک در دلهای کور ** می‏نپاید می‏رود تا اصل نور
  • Çarpık ayakkabı, nasıl çarpık ayağa uyarsa Şeytanın afsun ve efsanesi de doğru olmayan gönüllere uyar.
  • و آن فسون دیو در دلهای کژ ** می‏رود چون کفش کژ در پای کژ